φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Το σημείωμα το αφιερώνω στον Γιώργο και τον Γιώργο (ριφιφί).

   Δεν θα ήθελα να ήμουν ούτε δούλος ούτε δουλοπάροικος ούτε εργάτης. Το τί θέλουμε όμως και το τί δεν θέλουμε πολύ συχνά δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Είμαι στο μεροκάματο από τα έντεκά μου – σαράντα τέσσερα χρόνια, αν και ποτέ δεν δούλεψα πάνω από έξι μήνες το χρόνο. Στο ερώτημα του τίτλου απαντώ ως εξής – οφείλουμε να απαντήσουμε, έχει πολύ μεγάλη σημασία, και θα δούμε γιατί: θα ήθελα να ήμουν δουλοπάροικος παρά εργάτης· θα ήθελα να ήμουν εργάτης παρά δούλος. Γιατί αυτή η προτίμηση; Ποια είναι η δική σας; Και δεν εννοώ μόνο του Γιώργου και του Γιώργου.

Πέμπτη 27/6/13

    Είναι τέσσερις και μισή. Σε μια ώρα θα πάω να ποτίσω τα φασόλια και τα καρπούζια, με τον κουβά, από ένα ρυάκι που τρέχει όλο το χρόνο δίπλα στο χωράφι και στις εφτά θα πάω σε ένα χωράφι στους πρόποδες του βουνού για να το οργώσει ένας γνωστός από το χωριό κι εγώ θα μείνω να καθαρίσω τις πέτρες και ρίζες. Θα πάρω μαζί μου δυο αβγά βραστά, μας έφερε καμιά εικοσαριά ο  γείτονας που ο γιος του παίζει με τα παιδιά μας  και τρώει στο σπίτι μας όταν τον βρει το μεσημέρι, μια ντομάτα από τον κήπο, ψωμί δικό μας και λίγες ελιές. Εργάζομαι όπως θέλω, χωρίς ρολόι, κάθομαι να ξεκουραστώ όποτε θέλω και φεύγω όποτε θέλω. Το πόσο υποφέρω στο μεροκάματο και υπό το βλέμμα του Κυρίου, δεν μπορείτε να το φανταστείτε, ίσως και να μπορείτε. Ξέρετε ποιός είναι ο πόνος μου; Ότι εργάζομαι μόνος μου. Έρχεται μαζί μου καμιά φορά  η Τασούλα, αλλά καμιά φορά, δεν είναι και λίγος ο μόχθος του νοικοκυριού και μάλιστα μετά από μετακόμιση. Πόσο θα ήθελα να ήταν ένας φίλος να εργαζόμασταν μαζί! Πόσο θα ήθελα το μεσημέρι να πίναμε μαζί ένα τσιπουράκι και το βραδάκι να στρίβαμε ένα τσιγαράκι και να τα λέγαμε! 

Continue reading →

φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα

    Αν μπορούσα να σας δανείσω για λίγο τα μάτια μου, θα βλέπατε τους πολιτικούς ντυμἐνους με στρατιωτική στολή, με γαλόνια και σιρίτια κι αστέρια, με ξιφίδια στη ζώνη και το κινητό μέσα στη  θήκη του περιστρόφου – το συνηθίζουν οι καραβανάδες, μα την Παναγία, σε λέω! Όπως υπάρχουν μπάτσοι με πολιτικά, οι ασφαλίτες (και οι ασφαλιστές), υπάρχουν και στρατιωτικοί με πολιτικά, το πολιτικό προσωπικό του Κυρίου, του κυρίου του χρόνου, του χώρου και του κοινωνικού πλούτου, οι υπουργοί και οι υφυπουργοί της κυβέρνησης, οι διαχειριστές του Κράτους, οι συντονιστές της επίθεσης κατά των Υποτελών, οι θεοί,οι τοποτηρητές της κατάκτησης, της διαχείρισης του κομμουνισμού του παρόντος.

    Θα καταφύγω σε μια από τις πλέον διάσημες ιλιαδικές παρομοιώσεις για να σχολιάσω τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις της νέας κυβέρνησης της Πασοκονεοδημοκρατίας.  Στη ραψωδία Π, ο Πάτροκλος πείθει τον τσαντίλα Αχιλλέα να ηγηθεί της επίθεσης κατά των Τρώων για να αναχαιτίσει την προέλασή τους και οι στρατιώτες είναι έτοιμοι, όπως και οι επικεφαλής των τμημάτων του στρατεύματος. Λαχταρούν τόσο πολύ να πολεμήσουν, να σφάξουν και να αποκεφαλίσουν!  Την πολεμοχαρή και αιμοδιψή διάθεση ο ποιητής την αποδίδει με την εξής παρομοίωση (Π 155-163, μετ. Καζαντζάκη-Κακριδή):

  Κι ωστόσο στα καλύβια τρέχοντας τους Μυρμιδόνες όλους

αρμάτωνε ο Αχιλλέας και φρένιαζαν αυτοί, σα σαρκοφάγοι

λύκοι, που δύναμη ακατάλυτη τους σπρώχνει, κι ως σπαράζουν

τρανή  λαφίνα,  διπλοκέρατη μες στα βουνά, την τρώνε

αρπακτικά· κι ως τα μουσούδια τους βαφήκαν μ΄ αίμα ακράτο,

κοπαδιαστά να πιουν ξεκίνησαν σε μαύρη νερομάνα·

και το βαθύ νερό απανάλαφρα με τις λιγνές τους γλώσσες

λάφτουν, κι αναξερνούν τα γαίματα· μα ατρόμητη στα στήθια

βαστάει η ψυχή τους, κι ας εβάρυνε τόσο πολύ η κοιλιά τους·

    Αν θα θέλαμε να ήμασταν συντομότεροι, η γνωστή ρήση του Χάρολντ Πϊντερ θα ήταν επίσης ένας καίριος σχολιασμός: οι μεγάλες πούτσες βγήκαν έξω.  

     Δύο από τις μεγάλες αυτές πούτσες ξεχωρίζουν σε τέτοιο βαθμό ώστε είναι δηλωτικές των διαθέσεων και των επιδιώξεων του Κυρίου ημών: ο αιμοδιψής ταξίαρχος Άδωνις Γεωργιάδης και ο αιμοβόρος και αιμοχαρής σωματάρχης (αντιστράτηγος) Κυριάκος Μητσοτάκης.  Η κυβέρνηση αυτή θα γαμήσει και δείρει απηνώς και ανηλεώς και αδιστάκτως.

    Μπορούμε να τη σταματήσουμε; Η απάντησή μου: μπορούμε. Πώς;   

Continue reading →

φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα

” Ο χωρικός έχει δύο στηρίγματα: Το χωράφι που τον τρέφει και το δάσος που τον κρύβει.” Αυτά τα γράφει ο Βικτόρ Χιγκό (Ουγκό) στο αριστούργημα της γεροντικής του ηλικίας  “1793”. Και λίγο πιο κάτω μας περιγράφει τα δάση της Βανδέας στη Βρετάνη: “Το υπέδαφος μερικών δασών ήταν σαν ένα τεράστιο σφουγγάρι που το διέσχιζαν προς όλες τις κατευθύνσεις κρυφοί υπόνομοι, κελλιά και γαλαρίες. . . Στο Μπαρμπιάν, στο δάσος του Μελάκ, δεν έβλεπες κανέναν κι όμως υπήρχαν εκεί μέσα  οχτώ χιλιάδες άντρες.”

   Ο ακήρυκτος κοινωνικός πόλεμος μεταξύ του Κυρίου και του Υποτελούς Παραγωγού, όποια μορφή και να παίρνουν αυτοί οι (ιδεατοί) φορείς της κυριαρχικής σχέσης μέσα στην Ιστορία, διεξάγεται με δύο (ιδεατούς) διαφορετικούς τρόπους. Είναι δύο, και όχι παραπάνω ή παρακάτω, διότι δύο είναι οι φορείς της σχέσης. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε εάν θα έπρεπε να υποθέσουμε μήπως ένας και μόνο ένας είναι ο τρόπος της διεξαγωγής. Αναρωτιόμαστε και απαντούμε πως δεν είναι ένας διότι και λογικά και ιστορικά δεν μπορεί να είναι ένας. Μιας και είναι πόλεμος, θα υπάρχει κάτι κοινό. Ναι, υπάρχει: πρόκειται για την εμμενή  στρατηγική της αποδυνάμωσης του αντιπάλου: εάν ο καπιταλιστής επιχειρεί διαρκώς να περιορίσει την ισχύη του εργάτη, του προλετάριου, το ίδιο κάνει ή οφείλει να κάνει κι αυτός. Φαίνεται, είναι βέβαιο, ότι μέχρι στιγμής τα καταφέρνει καλύτερα ο Κύριος καπιταλιστής. Και θα δούμε γιατί.

Continue reading →

φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα

το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον Woland, ο οποίος θα γνωρίζει ότι τα μέτωπα του κοινωνικού πολέμου είναι πολλά, πάρα πολλά.

Είναι τρεις και μισή, αργεί να ξημερώσει. Ήπια ένα καφεδάκι και είπα να γράψω. Τελείωσα την ανάγνωση, μελέτη θα έλεγα, του άρτι εκδοθέντος έκτου τεύχους του Blaumachen, αφού για λίγες μέρες παραμέρισα την Άνοδο της Δύσης του Γουίλιαμ ΜακΝίλ και τις Δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας του Ανρί Μπερξόν. Η Άνοδος της Δύσης είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ιστοριογραφίας από την πλευρά των νικητών, του δυτικού Κυρίου, της δυτικής κοινωνικής Ισχύης, δήλα δή της δυτικοκεντρικής θέασης της Παγκόσμιας Ιστορίας. Ο ΜακΝίλ είναι μαθητής του Άρνολντ Τόινμπι (με τη σειρά του μαθητής του Όσβαλντ Σπένγκλερ[ Η παρακμή της Δύσης]), ο οποίος στη Σπουδή της Ιστορίας υποστηρίζει ότι ο δυτικός Κύριος αναδεικνύεται νικητἠς διότι ένα από τα βασικά του μελήματα είναι η συστηματική, προγραμματισμένη, συνειδητή υπονόμευση της ισχύης του εχθρού,  η αδιάλειπτη αποδυνάμωση του αντιπάλου, είτε του ανταγωνιστή Κυρίου είτε των Υποτελών Παραγωγών, του προλεταριάτου αν θέλετε, για να μιλήσουμε και το μπλαουμαχενιανό επιστημονικίζον ιδιόλεκτο. Τα έξι τεύχη του Blaumachen δεν με έχουν πείσει ότι οι συντάκτες του περιοδικού δεν αγνοούν την παραπάνω στρατηγική του Κυρίου ημών κι αυτό το έλλειμμα, όταν θα έρθει η ώρα θα το χαρακτηρίσω ατόπημα,  θα είναι το αντικείμενο ενός προσεχούς σημειώματος.

    Δεν θα είναι όμως και το μόνο· θα ακολουθήσουν άλλα τρία: το ένα θα

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον PapaChango ως αντίδωρο

     στη συμβολή του, την οποία δεν ζυγίζουμε ποτέ,  έχοντας επίγνωση τί νοητικές αναζητήσεις και πνευματικές συνάψεις  μπορεί να εκκινἠσει μια ασχέτως έκτασης και σημασίας και αξίας υπόδειξη, μια συμπλήρωση, μια παραπομπή, στη συμβολή του, λέω,  στην διασαφήνιση του τρόπου σκέψης του Κυρίου.  Φαίνεται πως η επικράτηση του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού μας κληρονόμησε πολλές αδυναμίες και μας στέρησε την ευελιξία να σκεφτὀμαστε όχι πάνω σε κοινωνικούς και οικονομικούς νόμους, πολλοί εκ των οποίων είναι συζητήσιμοι, για να μη πω απορριπτέοι, αλλά πάνω σε τρόπους σκέψης και επιλογές ζώντων και υπαρκτών, αν και αγνώστων, Κυρίων. Η διαπίστωση ότι κανένας τρόπος παραγωγής, εννοώ αυτούς που σχηματίζουν τον δυτικό πολιτισμό, δεν ήταν το αποτέλεσμα της ταξικής πάλης αλλά είτε επιλογές της εκάστοτε κυριαρχούσας  κοινωνικής τάξης (δουλοκτητικός, καπιταλιστικός) κάτω από συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες είτε το αποτέλεσμα μακραίωνης σύνθεσης ετερόκλητων στοιχείων (φεουδαλισμός) επιβεβαιώνει την ανάγκη προσανατολισμού της σκέψης σε ζητήματα που δεν έχουμε διερευνήσει – ένα από τα οποία είναι η κατάρτιση σχεδίων από τον Κύριο με σκοπό να αποικίσει, να ελέγξει δηλαδή, να κατακτήσει το μέλλον, να εξοβελίσει δηλαδή το απροσδόκητο, το μη αναμενόμενο, το χάος, την έκπληξη. Για να μην υπάρξει παρεξήγηση, τις απεχθάνομαι τις παρεξηγήσεις, σπεύδω να δηλώσω: μακριά από μένα, πολύ μακριά, οι θεωρίες συνωμοσίας και τα παρόμοια. Πολύ μακριά.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Η αγωνία του ανθρώπου να ανακαλύψει την καταγωγή του είναι μια έκφραση της αγωνίας του για το μέλλον του: θέλουμε να εντοπίσουμε το σημείο εκκίνησης και να μάθουμε πως φτάσαμε εδώ γιατί θέλουμε να μάθουμε προς τα που πάμε. Εάν δεν θα μας ενδιέφερε το μέλλον, δεν θα μας ενδιέφερε ούτε το παρελθόν – θα ζούσαμε σε ένα αιώνιο παρόν, όπως τα ζώα, όπως τα μικρά παιδιά, όπως ζούσαμε κάποτε, πριν αποκτήσουμε την επίγνωση του θανάτου, κατά συνέπεια και της διάκρισης του χρόνου σε παρελθόν, παρόν και μέλλον.

     Το  ερώτημα ‘ποιό είναι το μέλλον του ανθρώπου πάνω στη Γη’  τίθεται για πρώτη φορά τώρα, προς τα τέλη του 20ού αιώνα, από μεμονωμένους διανοητές και επιστήμονες, κάποιοι από τους οποίους ήταν . . .  παλαιοντολόγοι (λ.χ. Τεγιάρ ντε Σαρντέν, Αντρέ Λερουά-Γκουράν), ειδικοί δηλαδή της προέλευσης του ανθρώπου, όλα  όμως δείχνουν ότι κατά τον 21ο θα είναι ένα ερώτημα που όλοι οι ένοικοι της Γης  θα θέσουν και θα σκεφτούν. Δεν θα αποφύγουμε λοιπόν τον πειρασμό και την ανάγκη να σκεφτούμε επί αυτού του ερωτήματος. Κι αυτό διότι μέχρι τώρα δεν υπήρξε κοινωνία που να ανησυχούσε και να αναρωτιόταν για το μέλλον του ανθρώπου. Ποιες συνθήκες λοιπόν ανακινούν αυτό το ερώτημα; Και τί σημαίνει ότι όλη η ανθρωπότητα θέτει αυτό το ερώτημα και αγωνιά; Όλη η ανθρωπότητα γίνεται φιλόσοφος; Ή μήπως ποιητής;

    Το ερώτημα για το μέλλον του hominis sapientis είναι ένα ερώτημα που δεν είναι δικαιοδοσία καμιάς επιστήμης ή τέχνης. Εφόσον με τη φιλοσοφία και την ποίηση εκφράζουμε όσα δεν μπορούμε να εκφράσουμε με άλλον τρόπο, τότε πιθανόν το ερώτημα αυτό να μας κάνει φιλοσόφους ή/και ποιητές. Εάν όλοι οι άνθρωποι ανησυχούν, τότε η ανησυχία αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μια πτυχή της παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης. Το περιεχόμενο του ερωτήματος και το συναίσθημα που αναδίδει ως άρωμα παραπέμπει στις  πραγματικές υλικές συνθήκες που το φέρουν στο προσκήνιο: η προϊούσα καταστροφή της φύσης και της κοινωνίας εν μέσω τεράστιου κοινωνικού πλούτου και υπαρκτών δυνατοτήτων αντιμετώπισης όλων των κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης  ως φύση και η ανθρωπότητα, νοουμένη ως κοινότητα κοινωνιών, ως παγκόσμια κοινότητα.

Continue reading →