φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ας υποθέσουμε ότι δυο πρόσωπα, ο Α και ο Β, συνδέονται τηλεφωνικά. Θα υπάρξει μια σύνδεση, ας την πούμε Α-Β. Εάν τα πρόσωπα είναι τρία, θα έχουμε τρεις συνδέσεις: Α-Β, Α-Γ, Β-Γ. Αντί μιας ευθείας γραμμής ΑΒ, θα έχουμε ένα τρίγωνο ΑΒΓ. Εάν τα πρόσωπα είναι τέσσερα, θα έχουμε έξι άπευθείας συνδέσεις. Εάν είναι εννιά τα πρόσώπα θα έχουμε 36 συνδέσεις κλπ. Υπάρχει ένας μαθηματικός τύπος που μας βοηθάει να βρούμε πόσες συνδέσεις θα χρειαστούν για να επικοινωνούν απευθείας οι άνθρωποι – δεν τον θυμάμαι όμως, δεν είμαι ειδικός στις τηλεπικοινωνίες. Μπορείτε να φανταστείτε μια απευθείας σύνδεση ενός εκατομμυρίου ή δέκα ή εκατό; Μια τέτοια σύνδεση είναι μεν δυνατή αλλά είναι παντελώς παράλογη και περιττή.
Αντί να υπάρχουν 36 συνδέσεις μεταξύ εννιά προσώπων, τα πρόσωπα αυτά μπορούν πολύ εύκολα και γρήγορα και άνετα να επικοινωνήσουν μέσω ενός κόμβου, ενός κομβικού σημείου, οπότε απλά απαιτείται η συνδεση του καθενός με ένα κόμβο, δηλαδή εννιά συνδέσεις. Άλλο εννιά κι άλλο 36.
Ο κόμβος σχηματίζεται όταν μια ομάδα επικοινωνεί. Τι γίνεται όμως εάν ένα μέλος της ομάδας α θέλει τα επικοινωνήσει με ένα μέλος της ομάδας β ή της γ ή της χ; Θα επικοινωνήσει μέσω του κόμβου των κόμβων, θα υπάρξει δηλαδή ένα κόμβος που θα συνδέει τους κόμβους. Ας ονομάσουμε αυτόν τον κόμβο, υπερκόμβο. Και μπορεί να υπάρξει ένας κόμβος των υπερκόμβων, κοκ. Πρόκειται για μια κλιμάκωση της σύνδεσης των κόμβων.
Στην απευθείας σύνδεση, τα ατόμα συνδέονται σε ατομική βάση: ο καθένας με όλους τους άλλους ξεχωριστά, ιδιαίτερα. Με την σύνδεση μέσω του κόμβου, επικοινωνούν μέσω ενός απρόσωπου από κοινού χρησιμοποιημένου σημείου, μέσω μιας απρόσωπης κοινοχρησίας. Ο κόμβος λοιπόν είναι μια κοινοχρησία.
Μπορούμε να αντιληφτούμε πόσες πρώτες ύλες, πόση ενέργεια, πόση εργασία, πόσος χρόνος εξοικονομούνται με την σύνδεση μέσω κόμβου. Κι αυτό οι άνθρωποι δεν το αντιλήφτηκαν τώρα που έφτιαξαν τηλεφωνικές συνδέσεις αλλά πολύ νωρίς, από τη στιγμή που γίναμε άνθρωποι.
Η απευθείας ή μέσω κόμβου σύνδεση δημιουργεί ένα δίκτυο, το τηλεφωνικό δίκτυο. Όπου υπάρχουν σχέσεις, δηλαδή συνδέσεις μεταξύ των ανθρώπων, εκεί υπάρχει και δίκτυο και κόμβος. Και εάν η κοινωνία είναι το πλέγμα των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων των ανθρώπων με τη φύση και μεταξύ τους, τότε μπορούμε να δούμε την πρώτη ανθρώπινη κοινωνία ως ένα δίκτυο σχέσεων στο οποίο δεν μπορεί να μην υπάρχουν κόμβοι.
Ας αφήσουμε όμως τις πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες και ας επανέλθουμε στις τωρινές. Κάνω την παρακάτω υπόθεση εργασίας για να διατυπώσω κάποια ερωτήματα, μιας και η δουλειά μας είναι να διατυπώνουμε ερωτήματα. Ας υποθέσουμε ότι ζούμε σε μια κομμουνιστική κοινωνία: πως θα λειτουργεί το τηλεφωνικό δίκτυο; Με απευθείας σύνδεση ή μέσω κόμβου ή κόμβων; Θα λειτουργεί όπως λειτουργεί σήμερα, στις σημερινές καπιταλιστικές χώρες ή διαφορετικά; Εάν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, πως εξηγείται αυτό; Υπάρχει ουδετερότητα στην τεχνολογία της τηλεφωνικής σύνδεσης; Τι άλλο θα λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο;