φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Όταν ήμουν πρωτοετής φοιτητής, το 1976-7, στα εισαγωγικά μαθήματα στην αναλυτική φιλοσοφία, ο καθηγητής μας (Κ. Βουδούρης) έκανε μια αναφορά σε ένα μαθηματικό ερώτημα/πρόβλημα: ποιο είναι το άθροισμα της απείρου σειράς ν=1-1+1-1+1-1. . .;  Έχουν διατυπωθεί τρεις απαντήσεις. Εάν θέσουμε την άπειρο σειρά σε ζεύγη ν= (1-1) (1-1) (1-1). . . , τότε το άθροισμα είναι μηδέν (0). Εάν επαναδιατυπώσουμε την άπειρο σειρά ως εξής, 1 (-1+1) (-1+1) (-1+1). . ., τότε το άθροισμα είναι ένα (1). Ένας διάσημος μαθηματικός, ο Euler, υποστήριξε ότι το άθροισμα δεν είναι ούτε 0 ούτε 1, αλλά 1/2. Ποια όμως από τις τρεις λύσεις είναι η σωστή; Και γιατί υπάρχουν τρεις λύσεις;

Καμιά λύση δεν είναι σωστή. Κι αυτό διότι οι έννοιες ‘άθροισμα’ και ‘άπειρος σειρά’ είναι ασύμβατες, δεν μπορεί δηλαδή να υπάρξει άθροισμα απείρου σειράς, μιας και το άθροισμα αναφέρεται σε πεπερασμένα σύνολα. Το ερώτημα δεν είναι μαθηματικό, γι αυτό και υπάρχουν περισσότερες της μίας απαντήσεις. Η αναλυτική φιλοσοφία έλυσε αυτό το πρόβλημα, μάλλον το διέλυσε, υποδεικνύοντας για άλλη μια φορά τις  παγίδες στις οποίες υποπίπτουμε κατά τη χρήση της γλώσσας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

‘Το να είσαι παραγωγικός εργάτης δεν είναι τύχη, είναι ατυχία’, έγραψε ο Κ΄Μαρξ στον πρώτο τόμο του ‘Κεφαλαίου’,

περιορίζομαι προσώρας σε αυτήν την πρόταση για να επανέλθω την Κυριακή το πρωί και να απαντήσω στο σχόλιο του Περαστικού, να εκθέσω δηλαδή τις απόψεις μου για το κοινωνικό αντάρτικο και συγκεκριμένα για τις έννοιες του κλεισίματος, του ανοίγματος και της διάρκειας.

Θα υποστηρίξω ότι η (καπιταλιστική) Κυριαρχία είναι ένα διαρκές κλείσιμο, οπότε η επανάσταση, το κοινωνικό αντάρτικο είναι ένα διαρκές και γενικευμένο άνοιγμα. Πανταχού παρόν διαρκές άνοιγμα (καταστροφή κράτους, διεύρυνση κομμουνισμού) , αυτό είναι το κοινωνικό αντάρτικο. Όχι ένα μέτωπο, χίλια μέτωπα, ένα εκατομμύριο, ένα δις, 7 δις, όσοι άνθρωποι υπάρχουν πάνω στη Γη! Χώροι, χρόνοι, αντιλήψεις, πρακτικές, αξίες, συμπεριφορές, χειρονομίες, όλα μα όλα θα γίνουν μέτωπα του κοινωνικού πολέμου. Εργοστάσια, γραφεία,, δρόμοι, πλατείες, σούπερ μάρκετ, σχολεία, πανεπιστήμια, μέτρηση του χρόνου, επιθυμίες, σώματα, ιδέες, όνειρα, παντού, εδώ και τώρα, για πάντα, διαρκές άνοιγμα! Από πολεμολογικής έποψης, ο πολλαπλασιασμός των μετώπων δεν μας αποδυναμώνει αλλά μας κάνει πιο ισχυρούς:  ‘εάν (ο αντίπαλος) στέλνει παντού ενισχύσεις, θα είναι παντού αδύνατος’, μας λέει ο ο Σουν Τζου (κεφ. 6, παρ. 17).

Διόδια ανοιχτά για μια ώρα! Όχι, βέβαια! Διόδια ανοιχτά για πάντα!

Με αυτή την πρόταση συμπυκνώνω την αντίληψή μου για το κοινωνικό αντάρτικο: η ελάχιστη προϋπόθεση και το μέγιστο αποτέλεσμα του κοινωνικού αντάρτικου  (θα) είναι μια νέα υποκειμενικότητα. Μια νέα υποκειμενικότητα που δεν θα είναι αποβλακωμένη (που δεν θα πιστεύει αυτά που λέει ο Κύριος και δεν θα τον μιμείται), που δεν θα είναι φοβισμένη (δεν θα μασάει δηλαδή), που δεν θα είναι απομονωμένη, ατομικιστική, ανταγωνιστική, εγωιστική – μια νέα υποκειμενικότητα που θα εκλαμβάνει την ισότητα ως αλληλεγγύη και την ελευθερία ως εξάρτηση.

Αλληλεγγύη και εξάρτηση, αυτό είναι το κοινωνικό αντάρτικο!

Η ευγένεια κρύβει την εξυπνάδα (κοινωνικό αντάρτικο), η αγένεια αποκαλύπτει τη βλακεία (Κυριαρχία).

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Δεν είχα ποτέ αυτοκίνητο, το σιχαίνομαι, και δεν προτίθεμαι να αποκτήσω. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτούς που έχουν – οι περισσότεροι φίλοι μου έχουν. Αντιλαμβάνομαι ότι το χρειάζονται. Η κατοχή και συντήρηση ενός αυτοκινήτου απαιτεί τουλάχιστον 3.000-3.500 εβρά το χρόνο, το οποίο σημαίνει τέσσερις μήνες δουλείά για μένα – ΟΧΙ, Κύριε, προτιμώ να έχω ελεύθερο χρόνο να διαβάζω, να γράφω, να φροντίζω τα παιδιά και τα λαχανικά μου. Αντ΄αυτού, χρησιμοποιούμε το ταξί – η μετακίνηση μιας τετραμελούς οικογένειας με τρεις τέσσερις τσάντες δεν είναι εύκολη πολλές φορές με το λεωφορείο – μας  κοστίζει δε 500 εβρά το χρόνο και απαλλασσόμαστε από πολλές σκοτούρες: οδήγηση, παρκάρισμα, συντήρηση και άλλα πολλά.

Τους ταξιτζήδες τους συμπαθώ και νιώθω την ανάγκη να τους συμπαρασταθώ με τον τρόπο που μπορώ. Έμπαινα στα νιάτα μου σε ταξί, τους έδειχνα τα δυο τελευταία κατοστάρικα και τους έλεγα, μόλις το ταξίμετρο γράψει ‘200’, κατεβαίνω. Όλοι μα όλοι, με πήγαιναν στο σπίτι μου – πως να το ξεχάσω!  Μόνο ένας, ένας, επαναλαμβάνω, με άφησε στη Πάντειο, βαριά άρρωστο, και πήγα στο σπίτι μου στη Καλλιθέα με τα πόδια. Μόνο εγώ ξέρω πως έφτασα, κανένας άλλος. Δεν πειράζει, τσογλάνια θα βρεις παντού.

Ένα βράδυ, μπήκα σε ταξί και βλέπω έκπληκτος μποστά μου αρκετά χρήματα, την είσπραξη. Ρωτάω τον ταξιτζή, ‘τι είναι αυτά;’ ‘Είναι για τον κλέφτη’, μου απάντησε. ‘Σε έχουν κλέψει ποτέ’, τον ξαναρώτησα. ‘Ποτέ’, απάντησε. ‘Εφτασα στα Πατήσια, έβαλα ένα πεντακοσάρικο και πήρα μόνος μου δυο κατοστάρικα ρέστα. Ο ταξιτζής ήταν ναυπηγός, του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Το καλοκαίρι, λόγω διακοπών και Σαμοθράκης, από το σπίτι μας περνούν πολλοί φίλοι και φίλες και  φίλοι των φίλων, τρώμε, πίνουμε, συζητάμε, γελάμε, τσακωνόμαστε, ζούμε μαζί, έστω για λίγες μέρες, κι  αυτός είναι ο λόγος  που δεν γράφω – αυτά όμως που προανήγγειλα ότι θα γράψω, θα τα γράψω και  θα ολοκληρώσω αυτά που άρχισα – όπως το κείμενο για την κατάργηση του χρήματος, που την αντιλαμβάνομαι ως ταύτιση μέσου και σκοπού, ως ένα τρόπο αφοπλισμού του καπιταλιστή Κυρίου πολεμιστή, μιας και το χρήμα στα χέρια του είναι και όπλο αρπαγής και καταστροφής.

Σήμερα, θα γράψω δυο άρθρα για τα ταξί. Αντικείμενο του πρώτου είναι το ταξί ως ιδιόκτητο κοινόχρηστο αυτοκίνητο και του δευτέρου, η μερική κατάργηση του χρήματος ως μέσον διεξαγωγής του πολέμου που υιοθέτησαν μεγαλοφυώς οι ταξιτζήδες και θα υιοθετήσουν και άλλοι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου  εντός των προσεχών ημερών, εβδομάδων, μηνών, ετών και δεκαετιών.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Οι αναγνώστες που διαβάζουν τα κείμενά μου, δεν είναι πάνω από είκοσί (20), γνωρίζουν πολύ καλά ότι το γράψιμο για μένα είναι ανάγκη, όπως είναι το φαγητό, η εργασία, ο ύπνος, ο έρωτας, το χέσιμο. Δεν γράφω όμως μόνο για μένα, γράφω τουλάχιστον για έναν/μία αναγνώστη/αναγνώστρια, χαίρομαι όμως που είναι είκοσι.  Μιας λοιπόν και το γράψιμο είναι ανάγκη, παθιάζομαι, τα κείμενα είναι μακροσκελή,  με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να τα ρίχνουν μια επιπόλαιη ματιά – η ανάγνωση από την οθόνη είναι όντως κουραστική και άκομψη. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο τρόπος που γράφω δεν είναι γραμμικός, δεν είναι μια απλή λογική ακολουθία σκέψεων και επιχειρημάτων αλλά είναι αποσπασματικός, χαοτικός, ελλειπτικός, χασματώδης. Οι υποψιασμένοι αναγνώστες αντιλαμβάνονται τι σημαίνει αυτός ο τρόπος γραφής – οι ανυποψίαστοι θεωρούν ότι διατελώ εν πλήρει συγχύσει, ότι δεν ξέρω ή δεν μπορώ να γράψω. Ας θεωρούν και ας σκέφτονται ό,τι θέλουν. Ο αποσπασματικός τρόπος γραφής είναι ένα μοντελάκι που το φιλοτεχνώ εν πλήρει συνειδήσει εδώ και σαράντα (40) χρόνια, δεν έχω καμιά διάθεση να το εγκαταλείψω, οπότε δεν μπορεί παρά να μου χαρίζει ευχαρίστηση και απόλαυση.

Τα σημεία στα οποία έχω εστιάσει την προσοχή της κριτικής μου στις απόψεις του περιοδικού blaumachen για τον κομμουνισμό και την επανάσταση είναι τέσσερα.

1. μια επιστημολογική παρατήρηση

Κάθε θεωρητικό σύστημα που θέλει να πιστεύει ότι κομίζει κάποια νέα σκέψη, κάποιο νέο θεωρητικό εργαλείο οφείλει να έχει επίγνωση της μεταβατικής του κατάστασης: δεν είναι κλειστό και ολοκληρωμένο αλλά ανοιχτό και ατελές, είναι σε εξέλιξη, βρίσκεται σε φάση διαμόρφωσης και γένεσης.  Μεταφέρει πολλά στοιχεία του παρελθόντος, είναι κληρονόμος πτυχών της παράδοσης και ο σκοπός της κριτικής είναι να εντοπίσει τόσο τα νέα στοιχεία όσο κι αυτά του παρελθόντος, πολλά από τα οποία είναι αναχρονιστικά και η διαιώνισή τους πηγή ταλαιπωρίας, αποτυχίας, αδιεξόδου, σύγχυσης και ήττας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

1

Προς τα τέλη του 1ου μ.Χ. αιώνα, μια πλούσια γαιοκτήμονας στην Αίγυπτο έγινε χριστιανή, πούλησε τους δούλους της και μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς. Σήμερα, η πράξη της αυτή μας φαίνεται παράλογη και απάνθρωπη. Στην εποχή της όμως δεν θεωρούνταν ούτε παράλογη ούτε απάνθρωπη. Ο δούλος θεωρούνταν εργαλείο, ομιλούν εργαλείο (instrumentum vocale), ενώ η τσάπα ήταν μουγγό εργαλείο (instrumentum mutum) και το άλογο και τα άλλα ζώα έλξης, ημι-ομιλούν εργαλείο (instrumentum semi-vocale). Εκείνη την εποχή επίσης, οι φτωχοί καλλιεργητές βρίσκονταν σε τέτοια δεινή κατάσταση που εκλιπαρούσαν τους γαιοκτήμονες να τους δεχτούν ως δούλους και να εργαστούν στα κτήματά τους: η δουλεία δεν ήταν υποβιβασμός μιας και οι δούλοι είχαν εξασφαλίσει ένα ξεροκόματο, το οποίο στερούνταν οι ελεύθεροι μικροκαλλιεργητές. Όταν τα τούρκικα ποιμενικά φύλα έσκασαν μύτη στα βυζαντινά σύνορα, οι αγρότες προτίμησαν να υποταχτούν εθελοντικά στους εισβολείς παρά να παραμείνουν ελεύθεροι μιας και η ελευθερία τους κόστιζε το 40-60% της σοδειάς έναντι του 10% των κατακτητών.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Στα χρόνια που ζούμε, και που θα ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας, θα συζητήσουμε για πάρα πολλά θέματα, μιας και το πνεύμα της εποχής μας (Zeitgeist) είναι η παρακμή της (παγκόσμιας πια δυτικής) Κυριαρχίας, είναι το κλείσιμο της παρένθεσης που άνοιξε πριν μερικές χιλιάδες χρόνιας, διακόπτοντας μια μακραίωνη περίοδο αρχέγονου, προγονικού (και όχι πρωτόγονου) κομμουνισμού. Κατά τη διάρκεια της προϊούσας δομικής κρίσης και παρακμής της Κυριαρχίας γινόμαστε μάρτυρες της εκκίνησης και έντασης μιας αντίρροπης διαδικασίας: από τη μια παρατηρείται το ξεθώριασμα, ο εξοβελισμός, η αποσύνθεση αξιών, αντιλήψεων, πρακτικών, θεσμών, γνώσεων, συμπεριφορών, κι από την άλλη η εμφάνιση νέων, αντιτιθέμενων στην Κυριαρχία. Ως εκ τούτου, υπάρχει ένας άρρηκτος δεσμός μεταξύ της εμφάνισης νέων πρακτικών, αντιλήψεων γνώσεων και των αντικειμένων των συζητήσεων, ερευνών, θεωρητικών εργασιών, κλπ.

Θεωρώ ότι το κύριο, το κομβικό νέο στοιχείο της εποχής μας είναι η διεύρυνση του κομμουνισμού, οπότε και το κομβικό ζήτημα με το οποίο θα καταπιαστούμε θεωρητικά και θα συζητήσουμε  εν πνεύματι ελευθερίας σκέψης και πνεύματος (θα) είναι ο κομμουνισμός – μια ακόμα όψη της διεύρυνσής του. Οι άνδρες και οι γυναίκες, σε προσωπικό ή ομαδικό επίπεδο,  που ασχολούνται θεωρητικά με τον κομμουνισμό και που επιχειρούν να ζήσουν, εν πλήρει συνειδήσει, κομμουνιστικά, όσο μπορεί και με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας και η καθεμιά, δεν είναι πολλοί και πολλές.  Το περιοδικό blaumachen (www.blaumachen.gr) είναι μια ομάδα που καταπιάνεται θεωρητικά με τον κομμουνισμό, οπότε αξίζει να μελετήσουμε με τη δέουσα προσοχή και με το μολύβι στο χέρι όλα όσα  δημοσιεύει και υποστηρίζει. Το τέταρτο τεύχος (Καλοκαίρι 2010) είναι αφιερωμένο στον κομμουνισμό και συγκεκριμένα στο ζήτημα της κομμουνιστικοποίησης, ‘της ιστορικής παραγωγής της  επανάστασης της τρέχουσας περιόδου’.

Μιας και το ζήτημα του κομμουνισμού είναι ο μεγάλος μου έρωτας, σκέφτηκα να σχολιάσω τα βασικά κείμενα του τέταρτου τεύχους. Για να γίνει αυτό, οφείλω ή να παραθέσω τα βασικά σημεία της θεωρίας του περιοδικού blaumachen όπως εγώ τα προσλαμβάνω ή να παραθέσω ένα αυτοτελές κείμενο που να συμπυκνώνει τις βασικές θέσεις.  Προτιμώ χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη το δεύτερο και το δίλημμα ξεπεράστηκε με την εισήγηση του περιοδικού στο φεστιβάλ communismos της κατάληψης Υφανέτ στη Θεσσαλονίκη.

Θα αφήσω αναρτημένο το κείμενο μια βδομάδα ως πρώτο θέμα  για να το διαβάσουμε και να το μελετήσουμε και θα επανέλθω για να διατυπώσω τις απόψεις μου και τις συμφωνίες/διαφωνίες μου, αφού εκθέσω, απλά και σύντομα, τις δικές μου απόψεις.  Θεωρώ ότι όποιος και όποια ασχολείται με το μείζον ζήτημα του κομμουνισμού οφείλει να μελετάει με πολύ μεγάλη προσοχή τις απόψεις των άλλων και να μην τις περιφρονεί ή να τις βλέπει αφ’ υψηλού – η πρωτοπορία έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και μαζί με αυτήν και το αλάθητο.

εισήγηση του περιοδικού blaumachen στο φεστιβάλ communismos στην  κατάληψη   Υφανέτ στη Θεσσαλονίκη:

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

διαγραφή του χρέους, έξοδος από το ευρό, επιστροφή στη δραχμή (1 δραχμή=1 εβρό), εικοσάωρο και μισθός για όλους μέσα από τη γενική απεργία διαρκείας χωρίς συγκεντρώσεις, πορείες και διαδηλώσεις

αυτός είναι, φίλες και φίλοι, ο μόνος τρόπος όχι μόνο να αποκρούσουμε την αδίστακτη επίθεση του Κυρίου καπιταλιστή της παραγωγής και του χρήματος αλλά και να τον τρέψουμε σε φυγή, επιλύοντας μονομερώς προβλήματα της κούρασης, της ανεργίας, της φτώχειας  και της ανασφάλειας που αντιμετωπίζουμε καθημερινά

η νεκροζώντανη Αριστερά, η Αριστερά της Δευτέρας Παρουσίας, η καθεστωτική Αριστερά του ‘θα’ δεν μπορεί, δεν θέλει να διακηρύξει απλά και ευθαρσώς τη διαγραφή του χρέους, την έξοδο από το ευρό, την επιστροφή στη δραχμή, την καθιέρωση του εικοσάωρου και του μισθού για όλους και όλες, δεν θέλει και δεν μπορεί να πολεμήσει για μια άμεση επίλυση των προβλημάτων μας

εάν απεργήσουν συντονισμένα και με διάρκεια οι εργαζόμενοι των ΔΕΚΟ θα παραλύσει και ο ιδιωτικός τομέας, μιας και οι κοινωφελείς επιχειρήσεις συνιστούν βασικές προϋποθέσεις της παραγωγής (ενέργεια, χρήμα, επικοινωνίες, συγκοινωνίες)

εάν απεργήσουν  και οι κρατικοί υπάλληλοι

εάν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα και οι καταναλωτές δεν στραφούν κατά των δημοσίων και κρατικών υπαλλήλων αλλά απεργήσουν και αυτοί

εάν και οι καταναλωτές πολεμήσουν με τους δικούς τρόπους (επιλεκτική καταναλωτική αποχή και άρνηση πληρωμής λογαριασμών, τελών κυκλοφορίας, δόσεων δανείων, εισιτηρίων, δανείων, ασφαλίστρων οχημάτων, ενοικίου, κλπ)

εάν όλοι μαζί επιβάλλουν τη διαγραφή του χρέους, την έξοδο από το ευρό, την επιστροφή στη δραχμή, το εικοσάωρο και μισθό για όλους και όλες

τότε, οι καπιταλιστές και τα τσιράκια τους θα τραπούν σε φυγή

ειδάλλως, η θέση μας θα γίνει πολύ δυσχερής,

και θα αναγκαστούμε να λάβουμε υπ’ όψη μας την υπόδειξη του Γκέτε:

Wer nicht von dreitausend Jahren

Sicht weiss Rechenschaft zu gehen

Bleib im Dunkeln, umfahren

Mag von Tag zu Tage leben

(Όποιος δεν μπορεί λογαριασμό να δώσει

για τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια

στα σκότη παραμένει δίχως πείρα

ζώντας τυφλά τη μια μέρα μετά την άλλη)