για την εικοσαετία 2035-2055

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ παύαμε να ήμασταν κοινωνικά όντα και ζούσαμε όπως ζούνε οι μονήρεις γορίλες, γίβωνες και ουραγκοτάγκοι, όπως ζούσανε οι απώτατοι μονήρεις πρόγονοί μας, πριν 4,5 εκ. χρόνια, ο πλανήτης θα ήταν ένας παράδεισος, άθικτος, και δεν θα αντιμετωπίζαμε τα τόσο πολλά και τόσο οξυμένα παγκόσμια προβλήματα, δεν θα υπήρχαν συγκρούσεις, δεν θα υπήρχε πόλεμος Κάποτε όμως η αδυναμία μας ως μονήρων πρωτευόντων να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους και τις δυσκολίες που μας  περιέβαλλαν μας ανάγκασε να συμβιώσουμε και να συνεργαστούμε, εξασφαλίζοντας α σ φ ά λ ε ι α, επιβίωση δηλαδή,  αλλά και μια άλλη μορφή ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς, που είναι περιοριστική μεν σε σύγκριση με αυτήν του μονήρους όντος, αλλά πολύ πιο δημιουργική και εποικοδομητική. Εννοώ την ηθική και τους κανόνες της συμβίωσης. Η προανθρώπινη κοινωνία δημιούργησε τον άνθρωπο, χωρίς να το επιδιώκει, χωρίς να το γνωρίζει.

Continue reading →

γιατί μπορούμε να πούμε “λευκότερος” αλλά όχι “ασπρότερος”, “μαυρότερος”, “κοκκινότερος”; γιατί λέμε ότι είμαστε λευκή φυλή;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ έχετε δει, φαντάζομαι άσπρο άλογο. Εάν είναι πολύ άσπρο, θα πούμε ότι είναι “πιο άσπρο κι από το χιόνι”. Μας πρόλαβε όμως ο συνθέτης της Ιλιάδας,  ένας από τους τέσσερις, κατά τη γνώμη μου, που περιέγραψε τα άλογα των Θρακών, συμμάχων των Τρώων, ως “λευκότεροι [ίπποι] χιόνος (Κ 437). Δεν ήταν μόνο πιο άσπρα από το χιόνι αλλά και ταχύτατα, έτρεχαν σαν τον άνεμο (θείειν δ΄ ανέμοισιν ομοίοι, Κ 437). Είναι πολλά τα λευκά, τα άσπρα, στην Ιλιάδα: τα πανιά των καραβιών ( Α 480), οι χιονισμένες κορυφές των βουνών (Β 735), το αλεύρι (Λ 639  Σ 560), τα οστά (Π 347   Ψ 252  Ω 793), τα αρνιά (Γ 103), τα δόντια (Ε 291  Κ 263  Λ 416), το γάλα (Δ 434 Ε 902)  κι άλλα. Και σήμερα όλα αυτά άσπρα είναι. Διαβάζουμε όμως ότι και ο ήλιος είναι λευκός (Ξ 185), το νερό Ψ 282), η ασπίδα του Δηϊφόβου (Χ 294). Στην Οδύσσεια, η αίγλη (η λάμψη, το φως του ήλιου, της σελήνης , του χαλκού, ζ 45), η γαλήνη (η λάμψη της θάλασσας και η ηρεμία των ανέμων, κ 94) είναι λευκές, ενώ στο Ομηρικό ύμνο 23 και η θάλασσα είναι λευκή (15). Αντιλαμβανόμαστε ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το επίθετο λευκός δεν σημαίνει άσπρος – σημαίνει ” λαμπρός”. Λευκό είναι ακόμα το δέρμα του ανθρώπου: χρόα λευκόν (Λ 572), τα χέρια (λευκώ πήχεε, Ε 314) ενώ η Ήρα και η Ανδρομάχη είναι ασπροχέρες (λευκώλενος). Το δέρμα του ανθρώπου είναι άσπρο; Όχι, είναι λευκόν! Είναι λαμπρόν, λάμπει –  ειδικά των αθανάτων, πανίσχυρων δηλαδή, θεών και της συζύγου του ισχυρού Έκτορος.

Continue reading →

είμαστε ΛΕΥΚΗ φυλή; η Ευρώπη είναι ΗΠΕΙΡΟΣ; (δύο αυτονόητα ιδεολογήματα ανωτερότητας) (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΟΙΤΑΖΟΜΑΙ στον καθρέφτη να δω εάν είμαι λευκός, άσπρος, εάν όντως ανήκω στη λευκή φυλή,  αλλά παρατηρώ και διαπιστώνω, έκπληκτος και  έντρομος, ότι δεν είμαι! Oh my God, αναφωνώ, όπως και οι Αμερικάνες όταν τον έχουν βαθιά μέσα τους –  δεν έχει σημασία πού ακριβώς. Τι είμαι, τι χρώματος είμαι; Μαύρος δεν είμαι, ερυθρόδερμος δεν είμαι, κίτρινος δεν είμαι, λευκός σαν το γάλα δεν είμαι – τι στο καλό είμαι; Φεύγω από τον καθρέφτη και πάω στην υδρόγειο σφαίρα. Την ανάβω να βλέπω καλύτερα και τι να δω! Μια γεωγραφική απόφυση της αχανούς Ασίας, ένα ακρωτήριο, έχει το θράσος να αυτοαποκαλείται ήπειρος! Ήπειρος όμως δεν είναι! Λευκή φυλή δεν είμαστε, ήπειρος δεν είναι –  γιατί λέμε ότι είμαστε λευκοί και λευκές, γιατί λέμε ότι η Ευρώπη είναι ήπειρος; Δεν είναι αλήθεια, είναι ψέμμα, άρα είναι προπαγάνδα, προπαγάνδα του δυτικού πολιτισμού, του ποιμενικού δυτικού πολιτισμού, όχι του κομμουνιστικού (κοινοτικού, ελευθεριακού) δυτικού πολιτισμού. Αλλάζω οπτική γωνία, τέρμα τα δίφραγκα –  τα πράγματα θα τα βλέπω τώρα πια κι από δω και πέρα όχι από την οπτική γωνία του ποιμενικού δυτικού πολιτισμού αλλά από αυτήν του κομμουνιστικού δυτικού πολιτισμού. Για να δούμε πού θα μας βγάλει αυτός ο δρόμος:  θα είναι γόνιμος, θα είναι δημιουργικός, θα είναι επικίνδυνος. Θα είναι περιπετειώδης και συναρπαστικός και συγκλονιστικός.

Continue reading →

η ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία επιθυμεί διακαώς τη συνέχιση του πολέμου – και τα τσιράκια της, οι δημοκράτες πολιτικοί ηγέτες

τόσα γάρ κακά μήσατ’  Αχαιούς (Ιλιάς Κ 52)

(ο ισχυρός Έκτωρ) τόσο πολλά κακά σκέφτηκε για τους Αχαιούς

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΠΟ τις πρώτες μέρες του δυτικού πολιτισμού και μέχρι το 1945, κάπου 2.700 χρόνια, η Ευρώπη ήταν ένα αχανές πεδίο μάχης μεταξύ πολιτισμών, θρησκειών, κοινωνιών, λαών, τάξεων, περιοχών, πόλεων, κρατών και οποιωνδήποτε άλλων  μορφών κοινωνικής οργάνωσης συγκροτήθηκαν σε αυτό το ακρωτήριο της Ασίας –  περί αυτού πρόκειται, γεωγραφικά. Η καταστροφικότητα και η εξοντωτικότητα των μαζικής βιομηχανικής παραγωγής όπλων, με αποκορύφωμα την κατασκευή της ατομικής βόμβας, ήταν τέτοια που επέβαλε την πολυπόθητη αιώνια ειρήνη μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, αν και μόνο στον χώρο της Ευρώπης. Πολυπόθητη! Όχι ακριβώς! Για κάποιους η διαρκής ειρήνη ήταν πλήγμα, πολύ μεγάλο. Εννοώ τις μεγάλες ευρωπαϊκές (και σήμερα πολυεθνικές) εταιρείες πολεμικής βιομηχανίας, την οποία αποκαλούν αμυντική βιομηχανία –  ο απόλυτος ευφημισμός. Το πλήγμα δεν ήταν θανάσιμο. Βρήκαν  τρόπους να διαιωνίσουν την ύπαρξή τους, οι οποίοι όμως δεν κατάφεραν να αποτρέψουν μετά το 2000 και μέχρι το 2021, μια κατάσταση αδιεξόδου: μειωμένες πωλήσεις, έλλειψη επενδύσεων και καινοτομία. Η διατήρηση των κρατικών στρατών (υπάρχει και ο εσωτερικός εχθρός), η υποδαύλιση της αντιπαλότητας μεταξύ κρατών (Ελλάδα-Τουρκία, για παράδειγμα), η πλανητική επιτήρηση από τις πρώην αποικιακές δυνάμεις και η πώληση όπλων σε κράτη άλλων ηπείρων τις κράτησε στη ζωή. Από το 2021 και μέχρι σήμερα, τέσσερα χρόνια,  η παραγωγή και οι πωλήσεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα και, αναμενόμενο, η αξία των μετοχών και τα κέρδη τους έχουν εκτοξευθεί στα ουράνια. Εάν λήξει ο πόλεμος μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας στην Ουκρανία, όλα αυτά θα μειωθούν και η ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία θα επιστρέψει σε μια κατάσταση φθοράς και αφθαρσίας. Αυτές οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες πολεμικής βιομηχανίας, θα δούμε ποιες είναι, επιθυμούν να συνεχιστεί ο πόλεμος με το ιδεολόγημα, την προπαγάνδα δηλαδή,  ότι η Ευρώπη κινδυνεύει από τη Ρωσία. Όπου βρεθείς και όπου σταθείς δεν ακούς τίποτα άλλο από Ευρωπαϊκή Ασφάλεια και Ευρωπαϊκή Άμυνα. Να φτιάξουμε ευρωπαϊκό στρατό, να αυξήσουμε τις αμυντικές δαπάνες, να μην τις υπολογίσουμε ως μέρος του κρατικού προϋπολογισμού, να αυξήσουμε την παραγωγή,να στείλουμε όπλα στα φιλαράκια μας τους Ουκρανούς. Αυτές οι πολυεθνικές της πολεμικής βιομηχανίας υπαγορεύουν στα τσιράκια τους, τους πάσης φύσεως και προσανατολισμού δημοκράτες ηγέτες και τους ιδιοκτήτες των τηλεοπτικών καναλιών και των εφημερίδων, τόσο την πολιτική της συνέχισης του πολέμου όσο και τιο ιδεολόγημα της ρωσικής απειλής.

Continue reading →

επιθετικός ρεαλισμός: ποιοι Αμερικάνοι θεωρητικοί και αξιωματούχοι διαφώνησαν με την επέκταση του ΝΑΤΟ και τον πόλεμο και γιατί

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΟΚΑΡΕ πολλούς και πολλές, όλους και όλες δηλαδή, η χθεσινή ομιλία του αντιπροέδρου της αμερικάνικης κυβέρνησης στο Μόναχο  – κολλητού του Τραμπ, δεξί χέρι του, ένα από τα πολλά. Δεν θα έπρεπε όμως. Ο αντιπρόεδρος διατύπωσε μία από τις δύο στρατηγικές του αμερικάνικου κράτους που αντιμάχονται μεταξύ τους εδώ και πολλές δεκαετίες αλλά το φιλοθεάμον πλήθος των ευρωπαϊκών κοινωνιών δεν έχει ιδέα για αυτές τις στρατηγικές επιδιώξεις και τη μεταξύ τους σύγκρουση –  και την επικράτηση πότε της μιας και πότε της άλλης, που γίνεται ορατή και σαφής από τον εκάστοτε νικητή των εκλογών. Οι καταναλωτές των ειδήσεων, των τηλεοπτικών καναλιών, των ιστότοπων και των εφημερίδων, δεν έχουν ιδέα για αυτές τις δύο στρατηγικές και τη μεταξύ τους σύγκρουση. Αυτό που γνωρίζουν είναι αυτό που ακούνε και βλέπουν στις τηλεοράσεις: Η Ρωσία είναι ένα αυταρχικό καθεστώς, ένας διεθνής ταραξίας, μια αναθεωρητική δύναμη, έχει αυτοκρατορικές βλέψεις, είναι η Γερμανία της εποχής μας, ο Πούτιν είναι ο Χίτλερ της εποχής μας –  μετά την Ουκρανία, η Ρωσία και ο Πούτιν θα συνεχίσουν την επέλαση, αν δεν τους σταματησoυμε,  και θα κατακτήσουν και την Ευρώπη! Θα πιουν γαλλικό καφέ στο Παρίσι, μπίρα στο Μόναχο, θα φάνε χαμόν στη Μαδρίτη, θα μας σκοτώσουν όλους αυτά τα καθάρματα, θα μας βιάσουν, όλες και όλους, είναι άγριοι, αδίστακτοι, είναι τέρατα!  Γι’ αυτό το λόγο ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να συνεχιστεί, να επανακτηθούν τα εδάφη που κατέκτησαν οι Ρώσοιμ να πάρουμε  πίσω την Κριμαία, να καταλύσουμε το αυταρχικό καθεστώς της Μόσχας, να συλλάβουμε  και να δικάσουμε, να καταδικάσουμε δηλαδή,  τον σχιζοφρενή αιμοβόρο Πούτιν. Αυτά, φίλες και φίλοι, υποστηρίζουν οι Ευρωπαίοι και οι Δημοκρατικοί των ΗΠΑ. Κι ερχεται τώρα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και τους λέει κατάμουτρα: είστε μαλάκες και λέτε μαλακίες! Δεν κινδυνεύετε από τη Ρωσία! Από τη μαλακία σας κινδυνεύετε! Δεν πίστευαν στ΄ αυτιά τους αυτά που άκουγαν! Σοκ και δέος!

Continue reading →

η ήττα της Δύσης και η νίκη της Ρωσίας: γιατί οι Αμερικάνοι εγκαταλείπουν την Ουκρανία και γιατί ανησυχούν οι Ευρωπαίοι;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΛΙΓΟΥΣ μήνες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, τον Φεβρουάριο του 2022,  είχα γράψει ότι θα νικήσει η Ρωσία και ότι o πόλεμος θα διαρκέσει τρία χρόνια. Κάποιοι, κάποιες θα το θυμούνται –  φρόντιζα άλλωστε κατά καιρούς να τις επαναλαμβάνω αυτές τις προβλέψεις μόνο και μόνο για να μην τις ξεχάσετε. Τα γράφω αυτά όχι για να παινευτώ, δεν το έχω ανάγκη, πια,  αλλά για να επαναλάβω για άλλη μια φορά τη σπουδαιότητα της διατύπωσης προβλέψεων. Το διάβασμα, η συζήτηση, η διαφωνία, οι προβλέψεις είναι η άσκηση της σκέψης, η προπόνηση του μυαλού. Εάν πέσουμε έξω στις προβλέψεις, τότε μας δίνεται μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε τον τρόπο που σκεφτήκαμε, να ξαναδούμε κάποια άλλα πράγματα, να βάλουμε κι άλλες παραμέτρους στην έρευνα, να εμπλουτίσουμε τις αναζητήσεις μας. Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις μας, το μπαλάκι πετιέται σε όσους και όσες διαφωνούσαν, αν δεν γελούσαν και κορόιδευαν: είναι η σειρά τους τώρα να επανεξετάσουν τον τρόπο που σκέφτηκαν και έπεσαν έξω. Εάν το κάνουν, δεν είναι κομπλεξικοί, είναι πολύ ωραίοι και πολύ ωραίες-  εάν δεν το κάνουν, είναι κομπλεξικοί. Αποφεύγω να αποδώσω άλλους χαρακτηρισμούς. Είναι περιττοί –  είναι ευκόλως εννοούμενοι.

Continue reading →

από τη σοφία στη φιλοσοφία

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ γνωρίζω τον αριθμό των ορισμών που έχουν προταθεί και διατυπωθεί για τη φιλοσοφία –  είναι κάποιες δεκάδες. Όσους και να συγκεντρώσουμε, όλο και κάποιος θα μας την κοπανάει. Η κατάσταση αυτή είναι αθεράπευτη: δεν μπορεί να υπάρξει ένας ορισμός για τη φιλοσοφία –  ούτε για τη θρησκεία ούτε για την τέχνη ούτε για την ελευθερία ούτε για την δημοκρατία. Όλες αυτές οι έννοιες, και πάρα πολλές άλλες, είναι γενικότητες, υπεριστορικές: κάθε εποχή και κάθε κοινωνία δίνει τον, μάλλον τους δικούς της ορισμούς. Το μόνο που θα μπορούσαμε να κάνουμε, και μπορούμε να το κάνουμε είναι να διατυπώσουμε τον πρώτο, τον αρχικό ορισμό της φιλοσοφίας, τη σημασία δηλαδή που είχε η λέξη όταν επινοήθηκε. Από ποιους, πότε, πού, γιατί;

Continue reading →

η αναζωπύρωση του κοινωνικού πολέμου (2024-2044), οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και ο κλονισμός της αγωνιστικής ταυτότητας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η επιδείνωση των πολλών και διαρκώς οξυνόμενων παγκόσμιων προβλημάτων, η επιταχυνόμενη συρρίκνωση του καπιταλισμού στις κοινωνίες του δυτικού πολιτισμού, που σύντομα θα μετεξελιχθεί σε συρρίκνωση του παγκόσμιου καπταλισμού, και η μετάβαση από την εποχή της αφθονίας και της σπατάλης στην εποχή της ένδειας, της σπάνης και της φειδούς θα επιφέρει την αναζωπύρωση του κοινωνικού πολέμου, του κοινωνικού πολέμου που διεξάγεται σε όλες τις κοινωνίες –  του παρελθόντος, του παρόντος, του μέλλοντος. Ο εμμενής κοινωνικός πόλεμος άλλοτε αναζωπυρώνεται, συντονίζεται  και κλιμακώνεται, τον βλέπουμε και τον ζούμε,  κι άλλοτε υποχωρεί και  καταλαγιάζει, είναι σα να μην υπάρχει. Υπάρχει όμως γιατί δεν γίνεται να μην υπάρχει και διεξάγεται αφανώς, σε μοριακό επίπεδο, σε πολλά και διάσπαρτα πεδία της κοινωνίας. Η περίοδος της υποχώρησης είναι πολύ σημαντική: σε αυτό το μεσοδιάστημα επεξεργαζόμαστε θεωρητικά τις νίκες και τις ήττες, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες, τις εμπειρίες και τους πειραματισμούς  της προηγηθείσας φάσης αναζωπύρωσης και έκρηξης του κοινωνικού πολέμου και αναμένουμε την επόμενη αναζωπύρωση. Το πότε θα έρθει αυτή το οσμιζόμαστε μόνο με την πλήρωμα του χρόνου. Διατυπώνω την πρόβλεψη ότι το πλήρωμα του χρόνου ήρθε και η αναζωπύρωση και κλιμάκωση του κοινωνικού πολέμου είναι αναπόφευκτες καταστάσεις. Η διάρκειά της θα είναι μεγάλη –  τα όρια που εκτιμώ είναι τελείως σχηματικά, μην δίνετε και πολλή σημασία: θα επεκταθεί πολύ πέραν του 2044!

Continue reading →

ο δυτικός πολιτισμός είναι δύο πολιτισμοί (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΙΑΤΙ ο δυτικός πολιτισμός, και όχι κάποιος άλλος,  είναι ο πλουσιότερος, ο ισχυρότερος, με αποτέλεσμα να τείνει να γίνει και παγκόσμιος; Μιας και κανένας άλλος πολιτισμός δεν έχει σημειώσει τόσο πολλά επιτεύγματα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής και ταυτόχρονα δεν έχει προκαλέσει τόσο πολλά προβλήματα, αναρωτιόμαστε εάν ο πολιτισμός αυτός μας σώσει ή μας εξολοθρεύσει. Τείνει να γίνει παγκόσμιος σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της παγκοσμιότητας, σημαίνει όμως ότι δεν είναι ο μοναδικός πολιτισμός, υπάρχουν κι άλλοι ακόμα. Ποιοι είναι αυτοί; Αντιστέκονται; Αν ναι, για πόσο ακόμα; Ποιο θα είναι το καθοριστικό γεγονός εκείνο που θα σημάνει την ολοκλήρωση της παγκοσμιότητας του δυτικού πολιτισμού; Ποιο είναι το μέλλον του δυτικού πολιτισμού; Από το μέλλον του θα εξαρτηθεί και το μέλλον των κοινωνιών και της φύσης; Όσα  θα γράψω σήμερα και τις επόμενες μέρες τα αντλώ από ένα δοκίμιο που έχω γράψει και ξαναδουλεύω με τίτλο και υπότιτλο, ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ: δυτικός πολιτισμός και παγκόσμια ιστορία, με το οποίο απαντώ στα ερωτήματα που διατύπωσα παραπάνω.

Continue reading →