το ξύλο (τέχνη, δομή) και η πέτρα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΝΟΜΙΖΩ πως έχετε αντιληφθεί γιατί κάνω αυτές τις παρεκβάσεις. Θα το διατυπώσω όμως και ευθαρσώς, για όσους και όσες δεν το έχουν αντιληφθεί: κάθε πρόταση που γράφω είναι το αποτέλεσμα πολλής δουλειάς και μελέτης, έρευνας και αναζήτησης πηγών πρωτογενών. Πριν συνεχίσω λοιπόν την αφήγησή μου για τον εμφύλιο πόλεμο στην Αττική (650-600 π. Χ.), η κατανόηση του οποίου θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την αθηναϊκή δημοκρατία (δεν υπήρξε άλλη δημοκρατία, ας μην το ξεχνάμε), θα κάνω άλλη μία παρέκβαση.

Ο πολιτισμός των εισβολέων κατακτητών, το 2200/2100, που μιλούσαν μια γλώσσα την οποία οι αρχαίοι Έλληνες της κλασικής εποχής με πολλή δυσκολία θα κατανοούσαν, ήταν ένας πολιτισμός ποιμενικός, ένας πολιτισμός του ξύλου, του δέρματος και του μαλλιού. Ο πολιτισμός που καταστράφηκε, αν και πολλά στοιχεία επιβίωσαν, όπως θα δούμε όταν θα μελετήσουμε τις  επιβιώσεις  του νεολιθικού πολιτισμού των αγροτικών κοινοτήτων στην αρχαία ελληνική κοινωνία, ήταν ένας πολιτισμός της  πέτρας, του μαρμάρου, του πηλού και των μετάλλων – δευτερευόντως του ξύλου.

Continue reading

οι ήρωες και η θάλασσα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ κάνω δυο παρεκβάσεις, σήμερα και αύριο, πριν ασχοληθώ με τις ποιμενικές επιβιώσεις στην αρχαία ελληνική κοινωνία και ειδικότερα σε αυτήν της Αθήνας. Σήμερα θα ασχοληθώ με τη σχέση των ηρώων της επικής ποίησης με τη θάλασσα. Για τη σχέση αυτή δεν έχει γραφεί σχεδόν τίποτα, από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω. Ενώ παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, η αδιαφορία που έχει εξασφαλίσει είναι εντυπωσιακή. Οι ήρωες δεν έτρωγαν ψάρια, όλες σχεδόν οι λέξεις για τα ψάρια δεν είναι ελληνικές, δεν ήξεραν να κολυμπούν, το λεξιλόγιο για τα πλοία και τη ναυσιπλοΐα ήταν φτωχότατο με αρκετές λέξεις που δεν είναι προέλευσης, φοβούνταν πολύ μην ναυαγήσουν, την έβλεπαν ως γη ενώ οι λέξεις που διαθέτουν γι αυτήν δείχνει ότι την έβλεπαν από απόσταση και με φόβο. Μα είναι δυνατόν; θα αναρωτηθείτε και θα έχετε μάλλον παραξενευτεί με αυτά που διαβάσατε. Δεν φταίω εγώ – σε αυτά τα συμπεράσματα θα καταλήξει όποιος μελετήσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, ερευνήσει την ελληνική γλώσσα και ρίξει ένα βλέφαρο σε αγγειογραφίες του 8ου και 7ου π. Χ. αιώνα. Υπάρχει κάποια εξήγηση; Ασφαλώς και υπάρχει – θα την παραθέσω στο τέλος του κειμένου, εάν όμως βιάζεστε, απαντώ ευθύς αμέσως: οι ήρωες ήταν ποιμένες και άργησαν πολύ να εξοικειωθούν με τη θάλασσα.

Continue reading