κοινωνίες χωρίς εργασία και ελεύθερο χρόνο (σχόλη)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΟΣ τα τέλη του 20ού αιώνα (μετά το 1984) κάποιοι κοινωνιολόγοι στράφηκαν προς τη μελέτη των δραστηριοτήτων του ελεύθερου χρόνου (σχόλη), με αποτέλεσμα να θεμελιωθεί ένας κλάδος που είναι γνωστός ως σπουδές του ελεύθερου χρόνου (σχόλης, Leisure Studies). Τα χρόνια εκείνα διατυπώθηκε για πρώτη φορά η άποψη ότι οδεύουμε προς μια κοινωνία ελεύθερου χρόνου, μιας και ο αριθμός των ανθρώπων που θα συμμετέχουν στην παραγωγή του κοινωνικού πλούτου θα τείνει να μειώνεται δραστικά και αναπόφευκτα.  Την οποία είχε ήδη προβλέψει ο Μαρξ, ας μην το ξεχνάμε –  από την κοινωνία της ανάγκης, της εργασίας, θα φτάσουμε, λόγω της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, στη κοινωνία της ελευθερίας, των ελεύθερων δραστηριοτήτων.  Από το 2000 και μέχρι σήμερα ο αριθμός των μελετών με αντικείμενο τις δραστηριότητες σχόλης είναι ενυπωσιακός.

Continue reading

η γήρανση ως ασθένεια και η στρατηγική της αντιστροφής της ηλικίας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΧΟΥΝ ξεφύγει τελείως, είναι εκτός πραγματικότητας! Πρόκειται περί δικής μας μομφής; Όχι, φίλες και φίλοι. Είναι η νέα τους στρατηγική: εκτός πραγματικότητας. Δεν θα βελτιώσουμε την υπάρχουσα πραγματικότητα, όχι, θα την αλλάξουμε τελείως. Δεν θα κάνουμε βήματα, θα κάνουμε άλματα. Η συνέχεια δεν μας ενδιαφέρει, μας ενδιαφέρει η ρήξη, η τομή. Δεν μας ενδιαφέρει η γραμμικότητα, η πρόσθεση, αλλά η εκθετικότητα, ο εκθετικός πολλαπλασιασμός. Δεν έχουμε απλά φιλοδοξίες, η πραγματικότητα που θέλουμε είναι όσα θεωρούμε σήμερα πως είναι εκτός πραγματικότητας. Το όραμά τους είναι το εκτός πραγματικότητας. Δεν θέλουμε να είμαστε έρμαια και αιχμάλωτοι της υπάρχουσας πραγματικότητας αλλά θέλουμε να κάνουμε πραγματικότητα όλα όσα χαρακτηρίζουμε σήμερα ως εκτός πραγματικότητας. Η υπάρχουσα πραγματικότητα δεν μας αρέσει – είναι ελαττωματική. Αυτό που μας αρέσει είναι όλα τα εκτός πραγματικότητας –  αυτή είναι η στρατηγική, ο σκοπός: η υπέρβαση των ορίων του δυνατού, το αδύνατο να γίνει δυνατό. 

Continue reading

οι τρεις θεμελιώδεις μετασχηματισμοί της ανθρώπινης ύπαρξης και η κομβική στιγμή της παγκόσμιας ιστορίας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ βλέπουμε καλά, όταν γεννιόμαστε. Ακούμε αλλά ακούμε ήχους που δεν τους καταλαβαίνουμε, δεν χρειάζεται να τους καταλαβαίνουμε, αρκεί που τους ακούμε. Αρχίζουμε τη ζωή με την όσφρηση, τη γεύση και την αφή. Ο αισθητηριακός μας ορίζοντας διευρύνεται, βλέπουμε πιο καλά, αναγνωρίζουμε πρόσωπα και ήχους που τους ταυτίζουμε με συγκεκριμένα πρόσωπα. Αρχίζει μια διαδικασία διεύρυνσης αισθήσεων, εμπειριών, σχέσεων γνώσεων, χώρου και χρόνου. Φεύγουμε από την αγκαλιά της μάνας μας, από το παιδικό μας κρεβάτι, μπουσουλάμε μέσα στο σαλόνι, περπατάμε, βγαίνουμε στην αυλή – εάν έχουμε γεννηθεί σε χωριό – παίζουμε στη γειτονιά με άλλα παιδιά, περπατάμε στους δρόμους του χωριού, θα γνωρίσουμε τους κατοίκους της, και θα μας γνωρίσουν, επισκεπτόμαστε (με τα πόδια) συγγενείς σε γειτονικά χωριά, θα πάμε στη γειτονική πόλη, θα γνωρίσουμε ξένους, νέες σχέσεις, νέες εμπειρίες, νέες γνώσεις. Η διεύρυνση, ο εμπλουτισμός με νέες σχέσεις, εμπειρίες και γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες θα συνεχιστεί. Μπορεί να ταξιδέψουμε σε άλλες χώρες, θα ταξιδέψουμε νοερά στο σύμπαν, στον μικρόκοσμο του κυττάρου και του ατόμου, θα ταξιδέψουμε στο παρελθόν μέσω της ιστορίας.

Continue reading

δεν θα διστάσουν να κάνουν τα πάντα Κόλαση – πάμε για άλλες περιπέτειες

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟΝ Σεπτέμβριο του 1963 έπεισα τον παππού μου να με πάει στο σχολείο. Θανάση, είσαι μικρός, του χρόνου θα πας σχολείο. Όχι, θέλω να πάμε. Πήγαμε και ο δάσκαλος επιβεβαίωσε τα λόγια του παππού μου. Είχα μείνει μόνος, το σχολείο μου έκλεψε τους φίλους μου, με αυτούς γυρνούσαμε στα χωράφια και στο ποτάμι, είχα μείνει μόνος και υπέφερα πολύ. Τον επόμενο Σεπτέμβρη με δέχτηκαν. Χαρά!!! Κάθισα όμως στο θρανίο, κάθισα για πρώτη φορά σε καρέκλα και υπέφερα. Πολύ υπέφερα. Ακίνητος ώρες πολλές, χωρίς παιχνίδι, στο διάλειμμα δεν προλάβαινες να βγεις, έμπαινες πάλι μέσα. Λύπη μεγάλη και χαρά μεγάλη, μαζί. Δε πειράζει, ας καθόμουν ακίνητος, αρκεί που στο διάλειμμα ήμουν με τους φίλους μου.

Η χαρά ήταν διπλή –  είχα δασκάλα, μετά δασκάλους. Τους αγάπησα πολύ τους δασκάλους, μάθαινα, αργότερα κατάλαβα ότι δάσκαλοι δεν είναι μόνο οι δάσκαλοι αλλά ο καθένας, η καθεμιά, το κάθε τι. Και πολύ αργότερα συνειδητοποίησα ότι ο δάσκαλος πρέπει να είναι μαθητής ο ίδιος – ότι ο δάσκαλος έχει μια ανεξάντλητη περιέργεια, μια οξύτατη παρατηρητικότητα και μια ζωηρότατη φαντασία. Αυτά ο δάσκαλος δεν τα χάνει ποτέ. Εάν η περιέργεια, η παρατηρητικότητα και η φαντασία είναι ίδιον του μαθητή, είναι και του δασκάλου –  άρα, ο δάσκαλος είναι μαθητής του μαθητή του και ο μαθητής, δάσκαλος του δασκάλου του.

Continue reading