φίλες κε φίλοι, καλημέρα

Εδώ και πολλά χρόνια προσπαθώ αφενός να κατανοήσω τις δυνατότητες της εποχής μας και αφετέρου να εντοπίσω τις επιθυμίες των Υποτελών, Παραγωγών και μη. Με ενδιαφέρει όμως και κάτι άλλο κι αυτό το ενδιαφέρον γίνεται επίκαιρο λόγω της σχέσης που έχει με τον φασισμό/ναζισμό: ποια είναι η στάση των Υποτελών όχι μόνο απέναντι στις δυνατότητες της εποχής αλλά και απέναντι στις ίδιες τους τις επιθυμίες;

Continue reading →

φίλες κε φίλοι, καλή σας μέρα

το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στην Ηλέκτρα

Ποιος, ποια έχει επίγνωση των δυνατοτήτων τις εποχής μας;

Πριν απαντήσω,  ας παραθέσω άλλη μια φορά τις δυνατότητες της εποχής μας: Ο πλούτος που παράγουμε σήμερα παγκοσμίως φτάνει και περισσεύει για να ζήσουμε όλοι και όλες καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες της τροφής, στέγης, ένδυσης, μετακίνησης, ενέργειας, εκπαίδευσης – τον πλούτο αυτόν μπορούμε να τον παραγάγουμε εργαζόμενοι δυο μήνες τον χρόνο. 

Ποιος λοιπόν έχει πλήρη και συνειδητή επίγνωση των δυνατότητων της εποχής μας;

Ο Κύριος, φίλες και φίλοι, ο Κύριος – και τα τσιράκια του (σύμβουλοι, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες, κ.α.). Το ότι έχει,  έχουν  πλήρη επίγνωση΄των δυνατοτήτων τον/τους επιτρέπουν να διεξαγάγουν τον κοινωνικό πόλεμο αποτελεσματικά. Ξέρουν πολύ καλά τι θέλουν:

να μην αποκτήσουν οι υποτελείς συνείδηση των δυνατοτήτων της εποχής μας

να καταστρέψουν τις δυνατότητες της εποχής μας

να μισήσουν οι υποτελείς τις δυνατότητες της εποχής μας

Ποιος άλλος έχει επίγνωση των δυνατοτήτων της εποχής μας; Ένα ςπολύ μικρός αριθμός γυναικών και ανδρών που βρίσκονται πέραν της ιστορικής Αριστεράς.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Εάν ζούσαμε το 1937, σε οποιαδήποτε πόλη ή χωριό της Ευρώπης, οι περισσότεροι θα αναρωτιόμασταν εάν θα γίνει πόλεμος. Κάποιοι άλλοι, πολύ λίγοι, θα ήταν βέβαιοι για το τι μας επεφύλασσε το μέλλον. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1943, κάτι άλλο θα απασχολούσε όλη σχεδόν την ανθρωπότητα: πότε θα τελειώσει ο πόλεμος, τι μας επιφυλάσσει το μέλλον; Θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε τα ερωτήματα αυτά και ως εξής: θα πεθάνουν πολλοί νέοι στα πεδία των μαχών, πολύς άμαχος πληθυσμός; θα εντατικοποιηθεί η καταστροφή των πόλεων, των εργοστασίων, των πρώτων υλών, της ενέργειας; Και (1943), πότε θα τελειώσει η καταστροφή και η σφαγή;

Υπάρχει κάποια επιστήμη που να δίνει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα; Δεν νομίζω πως η Φιλολογία ή η Ιατρική, παραδείγματος χάριν, θέτει παρόμοια ερωτήματα και δίνει κάποιες απαντήσεις. Μήπως κάποια άλλη; Πολύ αμφιβάλλω εάν υπάρχει. Δεν σας φαίνεται όμως περίεργο; Το πιο σημαντικό ερώτημα που διατυπώνουν πολύ συχνά οι άνθρωποι, κυρίως σε εποχές πολέμων, ‘φυσικών’ καταστροφών, οικονομικής κρίσης (κι από δω και πέρα, μάλλον καθημερινά. . .), ποιο είναι το μέλλον της καταστροφής της κοινωνίας και της φύσης, στερείται (επιστημονικής) πατρότητας  και μητρότητας!  Ποια πνευματική δραστηριότητα  το διατυπώνει, ποια δίνει απαντήσεις σε αυτό το κομβικό ερώτημα; Στο ερώτημα στο οποίο όλα τα άλλα εκβάλλουν και από το οποίο όλα τα άλλα απορρέουν;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης είχε πει ότι έβλεπε τις γωνίες των πολυκατοικιών (της Αθήνας) ως μαχαίρια, ως ξυράφια. Η κόψη του ξυραφιού είναι μια οξεία γωνία. Όσο πιο κοφτερό είναι το ξυράφι, τόσο πιο οξεία είναι η γωνία – όσο πιο οξεία είναι, τόσο πιο κοφτερή, αιχμηρή, διεισδυτική είναι. Άλλωστε, το επίθετο οξύς (οξεία, οξύ) σημαίνει αιχμηρό, κοφτερό. Το υδροχλωρικό οξύ (ΗCl) είναι οξύ διότι διεισδύει βίαια μέσα σε ένα αντικείμενο – υπάρχουν μάλιστα οξέα που είναι πολύ πιο οξέα από αυτό, το θειϊκό οξύ (H2SO4), λόγου χάριν, αλλά ας μη ξεχνάμε ότι η λέξη θειάφι (θείον, θειϊκός) προέρχεται από τη λέξη ‘θεός’! Το θειϊκό οξύ είναι θεϊκό, όντως, ως άκρως διαβρωτικό, δραστικό, καταστροφικό: αφαιρεί ταχύτατα το υδρογόνο και το οξυγόνο με τη μορφή του νερού από τα πράγματα και τα απανθρακώνει, όπως ο κεραυνός του Διός, που μυρίζει θειάφι! Ένας λόγος χαρακτηρίζεται βιτριολικός διότι διεισδύει στον άλλον και προκαλεί πόνο – ο Αισχύλος ήταν αυτός που πρώτος καθιέρωσε το μοτίβο, το σχήμα του λόγου ως βλήματος, οξέος ασφαλώς. Θα το γνωρίζετε: υπάρχουν νόες, διάνοιες, μυαλά που είναι κοφτερά και οξέα, είναι οι οξύνοες (οξύνοια) που έχουν μυαλό ξυράφι. Υπάρχουν άλλοι που τα  βλέμματά τους είναι οξέα, αυτοί είναι οι οξυδερκείς (οξυδέρκεια). Η οξύτητα που μας διαπερνάει είναι συγγενής  με την ταχύτητα, και ετυμολογικά και πραγματολογικά, μιας και συγγενεύει με τη λέξη ωκύς, ταχύς. Ο Αχιλλέας ήταν ωκύπους και το δόρυ του οξύ. Όσο πιο οξύ είναι, τόσο πιο ταχύ, διεισδυτικό θα είναι.

Δεν γνωρίζω αν υπάρχει οξεία γωνία στη φύση – αμβλεία υπάρχει, στις κυψέλες, ας πούμε. Η αμβλεία γωνία είναι αυτή που δεν είναι οξεία, που δεν κόβει. Εάν η οξεία γωνία παραπέμπει στο ξυράφι, το σχήμα της  αβλείας παραπέμπει στη ξαπλώστρα, στη πολυθρόνα, στον καναπέ. Σε αυτά αράζουν οι αμβλύνοες: οι περιορισμένου διανοητικού βεληνεκούς, οι μικρού πνευματικού διαμετρήματος,  οι βλάκες, οι αφελείς, οι μαλάκες. Εάν είναι έτσι, τότε θα πρέπει να συσχετίσουμε την οξεία γωνία με τη διείσδυση, τη βία, το αίμα, τον πόλεμο, την επιβολή, την  Κυριαρχία και την αμβλεία με το χουζούρι, τη χαζομάρα, τη μαστούρα, την πνευματική  ραθυμία.

Μεταξύ της οξείας και της αμβλείας γωνίας βρίσκεται η ορθή γωνία. Τέσσερις ορθές γωνίες σχηματίζουν ένα τετράγωνο, κι εδώ αρχίζει το δράμα μας – και η φρίκη μας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλημέρα σας

Το δικαίωμα του εκλέγειν (και του εκλέγεσθαι) θα μπορούσαμε να το δούμε και ως απαίτηση, αξίωση του υπηκόου που έχει εκπληρωθεί αλλά και ως επιβολή του Κυρίου. Το απαίτησαν, το αξίωσαν οι υπήκοοι, το εκπλήρωσε ο Κύριος. Τι αξίωσαν όμως, τι απαίτησαν; Απαίτησαν να εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο Κοινοβούλιο όπως τους εκλέγουν και οι Κύριοι. Στην αρχή τον δικαίωμα αυτό το είχαν μόνο οι Κύριοι, μετά οι άνδρες με περιουσία, μετά οι μικροαστοί, μετά οι άνδρες εργάτες, μετά και οι γυναίκες. (Αύριο θα συγκρίνουμε την επέκταση του δικαιώματος του εκλέγειν με την επέκταση της κατοχής και χρήσης του αυτοκινήτου). Μας διαφεύγουν όμως δυο πράγματα. Πρώτον: τι είναι το Κοινοβούλιο, η Βουλή; Δεύτερον: η καθολική ψηφοφορία είναι η τελική στιγμή μιας μακράς διάρκειας διαδικασία, την αρχή της οποίας δεν (θέλουμε να) ανακαλούμε, δεν σκεφτόμαστε.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Στις ήδη υπάρχουσες πολλές εκκρεμότητες και αναβολές θα προσθέσουμε άλλη μία, αυτήν της εξέτασης των λέξεων πόλις και άστυ στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια – θα την ολοκληρώσουμε μόλις εξασφαλίσουμε χρόνο και διάθεση. Δεν βιαζόμαστε – έτσι κι αλλιώς το βασικό μας ενδιαφέρον είναι ο εντοπισμός και η διατύπωση ερωτημάτων από τη μια και η ενθάρρυνση φιλομαθών και ανοιχτόμυαλων μελετητών, ανδρών και γυναικών, να καταπιαστούν με αυτά.

Η διαπίστωση ότι απώτατη πηγή των λέξεων που δηλώνουν την αστυνομία σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες (polizia, police, Polizei) είναι η λέξις πόλις προκαλεί αμηχανία. Οφείλουμε λοιπόν να πούμε μερικά πράγματα για αυτήν την αμηχανία.  Πως είναι δυνατόν από την πόλιν, από αυτό το ελληνικό θαύμα, από αυτό το αξεπέραστο πολιτικό επίτευγμα, από αυτή την εκθαμβωτική κορωνίδα του δυτικού πολιτισμού να προέρχονται οι λέξεις που δηλώνουν έναν κατασταλτικό μηχανισμό του Κράτους; Η αμηχανία αυτή επιτείνεται εάν σκεφτούμε ότι ο αρχικός πυρήνας του απολυταρχικού Κράτους ήταν η αστυνομία και ο στρατός – όλοι οι άλλοι θεσμοί συγκροτήθηκαν σταδιακά και αργότερα. Διατυπώνω την εξής σκέψη: εάν κάποια μέρα το Κράτος μείνει με έναν μηχανισμό, ο μηχανισμός αυτός θα είναι ο κατασταλτικός.

Η εικόνα που έχουμε σχηματίσει για την πόλιν, κατά συνέπεια και για  την αρχαιοελληνική δημοκρατία, δεν ταιριάζει με την προέλευση της police από την πόλιν. Εάν η πόλις ήταν ένας χώρος ελευθερίας, πως είναι δυνατόν να προέρχεται  από αυτή τη λέξη η polizia; Σε αυτό το ερώτημα είναι δυνατόν να δοθούν δυο απαντήσεις. Η polizia (Polizei, police) προέρχεται από την υστερολατινική  politia, δηλαδή την αρχαία ελληνική πολιτεία. Πολιτεία όμως δεν σημαίνει ό,τι και η πόλις, οπότε δικαιολογείται η προέλευση της polizia από την politia (πολιτεία). Αυτή είναι η πρώτη απάντηση. Η άλλη: η πόλις δεν ήταν ένας χώρος ελευθερίας, οπότε δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα.

Ήταν ή δεν ήταν η πόλις ένας χώρος ελευθερίας;

Continue reading →