φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η διακεκομμένη γραμμή που βλέπουμε στους χάρτες συμβολίζει το σύνορο μεταξύ των εθνικών καρτών. Η δύναμη αυτής της γραμμής είναι τεράστια: δημιουργεί μέσα στον εγκέφαλο την αναπαράσταση ενός πραγματικού συνόρου, το οποίο στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Ένα πραγματικό σύνορο είναι ένα φυσικό εμπόδιο που μας εμποδίζει να περάσουμε σε μια άλλη περιοχή, από την επικράτεια ενός εθνικού Κράτους στην επικράτεια του γειτονικού Κράτους: θάλασσα, ποτάμι, λίμνη, οροσειρά. Πολλές φορές όμως το σύνορο μεταξύ δύο εθνικών κρατών δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σύνορο των χωραφιών! Εάν πάτε στον βόρειο Έβρο, προς τη Βουλγαρία, θα δείτε τον Έλληνα γεωργό να οργώνει το χωράφι του και ακριβώς δίπλα τον Βούλγαρο να οργώνει το δικό του. Η διακεκομμένη γραμμή που βλέπουμε μεταξύ της Λέσβου και των μικρασιατικών παραλίων εγείρει μέσα στον εγκέφαλό μας ένα φράχτη, ένα τείχος, το οποίο όμως δεν υπάρχει – μόνο νερό υπάρχει.
ΛΟΓΩ γειτνίασης, οι άνθρωποι στα σύνορα δεν μπορούν να αποφύγουν τις σχέσεις. Εάν ζείτε στο Καστελόριζο και έχετε σοβαρό πρόβλημα υγείας, θα πάτε στον γιατρό στα απέναντι παράλια, τα τούρκικα, δεν θα πάτε στη Ρόδο – εάν είστε εθνικιστές και πάτε στη Ρόδο, ενδεχομένως να χάσετε τη ζωή σας για μια μαλακία και μισή. Οι άνθρωποι όμως στα σύνορα και να θέλουν δεν μπορούν να είναι εθνικιστές. Και εθνικιστές να είναι, θα πάνε στον Τούρκο γιατρό όχι στον Έλληνα, την αγαπούν τη ζωούλα τους. Συνεννοηθήκαμε ή να τα κάνω πιο λιανά;
ΟΙ άνθρωποι των συνόρων ανταλλάσσουν επίσης προϊόντα. Εδώ στην Καστανούσα που ζω, οι Έλληνες πάνε και ψωνίζουν στα Σκόπια και στη Βουλγαρία: και εργαλεία και ρούχα και βενζίνα και στον οδοντίατρο πάνε και στις πουτάνες πάνε και στο καζίνο πάνε και για να φάνε πάνε. Πιο γρήγορα πας εκεί παρά στη Θεσσαλονίκη – και είναι πολύ πιο φτηνά. Δεν χρειάζεται διαβατήριο – μόνο η αστυνομική ταυτότητα. Κατά κάποιο τρόπο, δεν υπάρχουν σύνορα. Γιατί δεν υπάρχουν; Η απάντηση: γιατί τα Σκόπια και η Βουλγαρία είναι πια ελληνικά διαμερίσματα (όπως λέμε Μακεδονία, Θεσσαλία. . .) λόγω οικονομικής Κυριαρχίας – η οικονομία τους εξαρτάται από την ελληνική.