φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΙ σκέψεις για κατασκευή νέων  (και πολλών) πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, η επιτάχυνση των επενδύσεων σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κυρίως ηλιακής και αιολικής, η αυξητική τάση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που διακόπτονται από προσωρινές μειώσεις, και ο συνεπαγόμενος πληθωρισμός  (η ακρίβεια, η αύξηση των τιμών των βασικών αγαθών) είναι σαφείς ενδείξεις  της έντονης ανησυχίας  για τρία κομβικής σημασίας ερωτήματα/ζητήματα. Πρώτον: έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την εξάντληση των ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, φυσικού αερίου, κάρβουνου); Δεύτερον: είναι εφικτή η ενεργειακή μετάβαση; Και, τρίτον: Ποιος θα καταναλώσει τα τελευταία αποθέματα πετρελαίου;

ΕΜΕΙΣ θα προσθέσουμε και κάποια άλλα ερωτήματα, αφού διευκρινίσουμε πρώτα ότι δεν είμαστε γεωφυσικοί της Shell ούτε σύμβουλοι ενεργειακής πολιτικής ούτε επαΐοντες των ζητημάτων που αφορούν  την ενέργεια. Είμαστε μια παρέα που σκέφτεται και πολύ συχνά δεν χρειάζονται γνώσεις για να σκεφτούμε. Δεν χρειάζεται να έχεις τελειώσει το Πολυτεχνείο για να γνωρίζεις ότι μια μέρα το πετρέλαιο, όλα τα ορυκτά καύσιμα, θα τελειώσει. Πιθανόν τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα να ζήσουν σε ένα κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα. Πότε όμως θα τελειώσει; Ουδείς γνωρίζει και δεν μπορεί να γνωρίζει –  όλοι εικασίες διατυπώνουν: έχουν προβλέψει ότι θα τελειώσει το 2041, το 2056, στο δεύτερο μισό του αιώνα μας, πιθανόν το 2070. Ας τελειώσει και το 2100. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι κάτι άλλο: πώς θα τελειώσει; 

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΥΤΟΙ που καταναλώνουν τον υλικό (και τον άυλο σήμερα) κοινωνικό πλούτο είναι πάντα περισσότεροι από αυτούς που τον παράγουν: η διαπίστωση αυτή ισχύει για όλες τις κοινωνίες του παρελθόντος και του παρόντος  και θα ισχύει και γι΄ αυτές του μέλλοντος, κατά συνέπεια, θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε κοινωνικό νόμο. Πόσο περισσότεροι όμως; Η σχέση μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών του κοινωνικού πλούτου παραμένει ίδια σε όλες τις κοινωνίες;

Ο κοινωνικός νόμος της σχέσης κατανάλωσης και παραγωγής εμφανίζεται ανθρωπολογικά και ιστορικά με τρεις μορφές, σε τρεις κατηγορίες κοινωνιών, σε τρεις ευδιάκριτες ιστορικές εποχές. Στη πρώτη, η κοινωνία φροντίζει κάποια, λίγα, μέλη της, δεν ξεπερνούν το 2-5% του πληθυσμού,  που δεν μπορούν να συμμετέχουν στην παραγωγή λόγω φυσικής αδυναμίας: είναι τα μωρά, τα νήπια και τα πολύ μικρά παιδιά, οι έγκυες και λεχόνες γυναίκες, οι πολύ γέροι και οι άρρωστοι. Η αδυναμία αυτή είναι μικρής διάρκειας αλλά πάντα υπαρκτή και παρούσα, αφού δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία χωρίς γεννήσεις, παιδική ηλικία,  ασθένειες, γηρατειά και θάνατο. Είναι βέβαιο ότι η φροντίδα των αδύναμων μελών ήταν το χαρακτηριστικό γνώρισμα των προανθρώπινων κοινοτήτων και συνέβαλε, αν δεν ήταν ο βασικός καθοριστικός παράγοντας,  στην διαμόρφωση του ανθρώπου και της κοινωνίας. Μας διαφεύγει το γεγονός ότι και οι νεκροί καταναλώνουν, για τελευταία φορά, κοινωνικό πλούτο – η απομάκρυνση και η διαχείριση του νεκρού απαιτεί εργασία και κοινωνικό πλούτο. Θα πρέπει να ανοιχτεί τάφος, να κατασκευαστεί το φέρετρο, να ντυθεί ο νεκρός, να στηθεί μνημείο –  εάν εστιάσουμε σε αυτόν τον τρόπο διαχείρισης, που είναι και ο πιο συνήθης. Για 2, ας περιοριστούμε σε αυτόν τον αριθμό, εκατομμύρια χρόνια και για το συντριπτικά  μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ύπαρξης του ανθρώπινου γένους, κατά το οποίο ήμασταν τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί, οι κοινωνίες φρόντιζαν αυτούς που δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στην παραγωγή του κοινωνικού πλούτου. Είναι η φάση με την μεγαλύτερη διάρκεια.

Continue reading →

Click to access An_Abrupt_Climate_Change_Scenario_and_Its_Impl.pdf

Click to access Oil_Peaking_NETL.pdf

 

” . . . και προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. . . ”

(από χριστιανική προσευχή)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΟΛΥΜΠΑΜΕ σε ωκεανό αυταπατών αλλά δεν το γνωρίζουμε. Δεν θα ήθελα να περιορίσω την ισχύ αυτής της διατύπωσης μόνο στον δυτικό, τον νεωτερικό άνθρωπο – εννοώ τον τρόπο σκέψης που θεμελιώθηκε στη δυτική Ευρώπη από το 1600 μ. Χ. και μετά, με καταβολές από την ελληνορωμαϊκή και πρωτοχριστιανική αρχαιότητα – επειδή όμως γνωρίζω μόνο αυτόν, αναφέρομαι σε αυτόν. Ποιο είναι το κομβικό χαρακτηριστικό αυτού του τρόπου σκέψης; Με τη σκέψη μας και τη γνώση, με τον ορθό λόγο, μπορούμε να αυξήσουμε την ισχύ μας και να καθυποτάξουμε τη φύση, τις ορμές μας, τα πάθη μας, τις αντιφάσεις μας. Μπορεί να υπάρξει εξέλιξη και πρόοδος και μπορούμε να επιλύσουμε τα κοινωνικά προβλήματα. Αν συγκρίνουμε όμως την κατάσταση τη σημερινή με αυτήν του 1650, ας πούμε, θα διαπιστώσουμε ότι σήμερα βρισκόμαστε στα πρόθυρα της εξάλειψης της φύσης και της ζωής, της καταστροφής του πολιτισμού. Μπορούμε να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή; Μπορούμε να σταματήσουμε τη βία μεταξύ των ανθρώπων; Μπορούμε να σταματήσουμε τον πόλεμο – αυτόν που γίνεται στην Ουκρανία; Όχι, σε καμία περίπτωση. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα αποτελέσματα και τις συνέπειες της αύξησης της ισχύος. ‘Αρα; Άρα, η εμπιστοσύνη στη σκέψη, στον ορθό λόγο, στη συνείδηση, στην ελεύθερη βούληση, στην ελευθερία ήταν και είναι μια αυταπάτη. Ο πολιτισμός μας στηρίζεται πάνω σε αυτήν την αυταπάτη. Να ήταν μόνο μία, να ήταν μόνο αυτή!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ μπορούμε να γνωρίζουμε τι από τα τρία θα γίνει· δεσμεύομαι να προβλέψω ότι θα φυγαδευθεί, θα διαφύγει κάπου στη Δύση, εάν είναι ακόμα στο Κίεβο. Μπορεί να κάνω και λάθος, θα δούμε. Υπάρχει κι ένα τέταρτο ενδεχόμενο: να διώξουν οι αντιστεκόμενοι Ουκρανοί τον ρωσικό στρατό και να παραμείνει στη θέση του, ήρωας θριαμβευτής. Αυτό το ενδεχόμενο, εγώ προσωπικά, το αποκλείω. Ο ρωσικός στρατός επελαύνει, καταστρέφει ολοσχερώς την πολεμική μηχανή του ουκρανικού κράτους (στρατιωτικά αεροδρόμια και στρατόπεδα), ελέγχει δύο, και θα ελέγξει κι όλα τα άλλα, πυρηνικά εργοστάσια, καταλαμβάνει τη μία πόλη μετά την άλλη και σε λίγες μέρες θα μπει και μέσα στο Κίεβο. Οι κάτοικοι της Ουκρανίας εγκαταλείπουν την χώρα, οι άνδρες δεν έχουν να πιουν μπύρα, όπως λέγεται, γιατί έχουν κάνει όλα τα μπουκάλια βόμβες μολότωφ, με τα οποία θα καταστρέψουν τα τανκς του ρώσικου στρατού. Ο Ζελένσκι καθημερινά παροτρύνει τους εναπομείναντες Ουκρανούς να συνεχίσουν την αντίσταση και τους διαβεβαιώνει ότι θα νικήσουν και θα διώξουν τον ρωσικό στρατό. Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί αυτή η αυτοκαταστροφή; Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι ή έχει αυταπάτες ή είναι μαριονέτα.

Continue reading →

“Για την Αμερική, το κύριο γεωπολιτικό έπαθλο είναι η Ευρασία”

Ζπίγκνιου Βρεζίνσκι (Η μεγάλη σκακιέρα: Η αμερικανική υπεροχή και οι γεωστρατηγικές της επιλογές, 1997)

in Cod we trust

(φράση γραμμένη πάνω στο αμερικάνικο δολάριο)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΠΟ την 1η Οκτωβρίου του 1957 πάνω στο αμερικάνικο νόμισμα γράφεται η φράση in God we trust. Το 1990 κάποιοι άθεοι ζήτησαν να διαγραφεί η φράση αλλά ο δικαστής απέρριψε το αίτημα με την δικαιολογία ότι η φράση δεν είναι θρησκευτικού περιεχομένου. Όταν του ζητήθηκε να εξηγηθεί, αυτός σιώπησε. Θα μπορούσε να τους πει αυτό που γνώριζε, και όχι μόνο αυτός, αλλά προτίμησε να τους αφήσει να ζουν μέσα στη σύγχυσή τους: να τους πει δηλαδή ότι ο Cod είναι προσωποποίηση της απόλυτης ισχύος. In power we trust! Ο Θεός υπάρχει! Είναι η Ισχύς!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΗΝ απάντηση στο κομβικό, στο πιο κρίσιμο ερώτημα που έχει  διατυπωθεί θα την γνωρίζουμε σε λίγες μέρες ή βδομάδες. Όποια και να είναι, θα εγείρει νέα ερωτήματα, στα οποία ασφαλώς και θα πρέπει να απαντήσουμε. Μέχρι τότε θα εκθέτουμε τις γνώμες μας και τις απόψεις μας, τα επιχειρήματά μας και κατά συνέπεια τον τρόπο σκέψης μας. Θα τα ακούσουμε όλα με τη δέουσα προσοχή και τον πρέποντα σεβασμό. Διατυπώνοντας υποθέσεις και εικασίες  εκ των προτέρων διατυπώνουμε προβλέψεις, οι οποίες είναι κάτι σαν διανοητική προπόνηση –  όλες οι προπονήσεις είναι απαραίτητες. Εάν κάνουμε λάθος, θα το παραδεχτούμε και οφείλουμε να εξετάσουμε πώς σκέφτηκε αυτός που έκανε τις σωστές προβλέψεις. Και θα μάθουμε, θέλουμε να μάθουμε. Εάν οι άλλοι κάνουν λάθος, οφείλουν να το παραδεχτούν και να εξετάσουν πώς εμείς σκεφτήκαμε και διατυπώσαμε ορθές προβλέψεις. Και θα μάθουν. Δεν νομίζω να μην θέλουν να μάθουν.

Continue reading →

“Αφού δεν υπάρχει τρόπος να συμφιλιωθούν το ουκ εγώ και το εγώ, ας μην υπάρχει ουκ εγώ καθόλου”

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΚΟΜΑ κι αν δεν γνωρίζετε ποιος έγραψε την παραπάνω πρόταση, είναι βέβαιο ότι θα εικάσετε ότι την έγραψε κάποιος δυτικός φιλόσοφος. Πολύ σωστά, μορφή και περιεχόμενο δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας. Τι μας λέει αυτός ο φιλόσοφος που τα βλέπει όλα από την πλευρά του εγώ; Μας λέει ότι, εάν εγώ, ο ισχυρός, δεν μπορέσω να κυριαρχήσω πάνω στη φύση, να γίνω αθάνατος εννοεί, να γίνω απολύτως απεριόριστος, χωρίς καμία απολύτως εξάρτηση, απολύτως ελεύθερο όν, να γίνω Θεός, είναι καλύτερα να εξαλειφθεί ο αντικειμενικός κόσμος, να εξαλειφθεί τελείως, να μην μείνει τίποτα. Και συνεχίζει: μπορώ να το κάνω ή απλά αυτή η φαντασίωση θα παραμένει επιθυμία; Δεν μπορώ να το κάνω, είμαι ανίκανος. Εκείνο που μπορώ να κάνω είναι να κυριαρχήσω πάνω στους ανθρώπους. Ποιος είναι αυτός που θα κυριαρχήσει; Μια ομάδα λογίων, διανοητών! (Το απόσπασμα το παραθέτει ο Μ. Α. Gillespie, Ο μηδενισμός πριν από τον Νίτσε, σελ. 168. εκδ. Πατάκη, μετ. Γ. Ν. Μερτικας).

ΠΟΙΟΣ είναι αυτός ο φιλόσοφος; Είναι ο πατριάρχης του γερμανικού ιδεαλισμού (idealis=ιδεώδης, Θεός) Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε. Τι θα έκανε ο Φίχτε, εάν είχε στη διάθεσή του πυρηνικά όπλα, τόσα ώστε το “το ουκ εγώ να μην υπάρχει καθόλου”; Δεν μπορούμε να απαντήσουμε διότι οι υπερανθρωπιστές και οι μετανθρωπιστές εργάζονται νυχθημερόν να μας  κάνουν αθάνατους θεούς. Θα τα αφήσουμε όμως αυτά τα ζητήματα για αργότερα.

Continue reading →