χάρε Rishi (:σοφέ) Sunak, χάρε, χάρε: η δυτική πολιτική ολιγαρχία βουλιάζει στον βάλτο της αναποφασιστικότητας

“Είμαι το τυχερό παιχνίδι των απατεώνων και το μεγαλείο της μεγαλοπρέπειας. Είμαι η νίκη, η περιπέτεια και η δύναμη του ισχυρού”

Μαχαμπαράτα, Μπαγκαβάντ-Γκιτά (κεφ. δέκατο [Η δόξα του Απόλυτου], στ. 36)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΛΙΓΟ πριν αρχίσει η καθοριστικής σημασίας μάχη του Κουρουξέτρα, στην πεδιάδα (ξέτρα) Κούρου, κοντά στο σημερινό Δελχί, ο Κρίσνα (σημαίνει “μελαμψός”), το Υπέρτατο Ον, το Υπέρτατο Πρόσωπο, η Αιτία των αιτιών, μία από τις ενσαρκώσεις (αβατάρα) του θεού Βίσνου, απαντά στις ερωτήσεις του Αρτζούνα (“Αργυρόχρωμος”), του αρχηγού της μίας παράταξης, των Πάνταβα, πριν πάρει τα ηνία του άρματος του Αρτζούνα. Η συνομιλία αυτή είναι ένα πολύ μικρό μέρος των 180.000 στίχων της Μαχαμπαράτα (οι στίχοι της Ιλιάδας είναι 15.963), και είναι γνωστή με το όνομα Μαγκαβάντ-Γκιτά (Θείο Τραγούδι, Θεϊκή Δοξολογία, Θεϊκός Ύμνος). Ο Άρτζουνα μεταξύ των πολλών άλλων ζητά να μάθει ποιος είναι ο Κρίσνα και πώς μπορεί να τον γνωρίσει. Μία από τις απαντήσεις που δίνει ο Κρίσνα είναι η προμετωπίδα του σημερινού κειμένου.

ΔΕΝ υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι ο ινδουιστής πάμπλουτος  πρωθυπουργός της Βρεταννίας Ρίσι (σημαίνει “σοφός”) Σούνακ γνωρίζει απέξω κι ανακατωτά την Μαγκαβάντ-Γκιτά κι έχει διαβάσει την Μαχαμπαράτα στα νιάτα του. Να σημειώσω ότι η Μαχαμπαράτα είναι για τους ινδουιστές  ό,τι είναι για μας τους δυτικούς η Ιλιάδα: είναι πολύ εντυπωσιακό πόσα κοινά σημεία έχουν η ινδουιστική και η δυτική κυριαρχία, τα οποία και θα εξετάσουμε στο κοντινό μέλλον. Είμαι επίσης βέβαιος ότι μεταξύ των πολλών στίχων που τον εντυπωσίασαν τα μάλα είναι και ο στίχος που παρέθεσα. Θα τον παραθέσω άλλη μια φορά, διότι φωτογραφίζει έξοχα τον νέο σοφό πρωθυπουργό:

Είμαι το τυχερό παιχνίδι των απατεώνων και το μεγαλείο της μεγαλοπρέπειας. Είμαι η νίκη, η περιπέτεια και η δύναμη του ισχυρού.

Continue reading

η ομαδική συμβίωση των συνταξιούχων στη Γερμανία ως τρόπος αντιμετώπισης της μοναξιάς και της ακρίβειας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΔΩ και λίγους μήνες παρατηρείται στη Γερμανία μια νέα κοινωνική πρακτική, κοινωνική συμπεριφορά: οι συνταξιούχοι, άνδρες και γυναίκες, αφήνουν την κατάρα της μονήρους ευδαιμονίας, τη φρίκη της αυτάρκους μακαριότητας και ζουν ομαδικά, από 3 έως και 7, στο ίδιο σπίτι, ο καθένας, η καθεμία με το δωμάτιο του/της και περνώντας τον περισσότερο χρόνο στους κοινόχρηστους χώρους της κουζίνας και του σαλονιού. Η ομαδική συμβίωση ήταν, και συνεχίζει να είναι,  πολύ συνηθισμένη πρακτική στις μεγάλες γερμανικές πόλεις, κυρίως μεταξύ των αζευγάρωτων ανδρών και γυναικών ή των ζευγαριών. Στο σπίτι στο Βερολίνο που έζησα ένα κάποιο διάστημα συμβιώναμε τέσσερα “νοικοκυριά”: δύο ζευγάρια (το ένα με παιδί), ένας άντρας και μια γυναίκα.  Τέσσερα νοικοκυριά, ένα ψυγείο –  όχι τέσσερα νοικοκυριά, τέσσερα ψυγεία· ένα πλυντήριο, μία ηλεκτρική κουζίνα –  όχι τέσσερα πλυντήρια, τέσσερις κουζίνες. Ο ατομικισμός και ο εργενισμός αυξάνει την παραγωγή και την κατανάλωση, κατασπαταλά ενέργεια  και εργασία, και βέβαια αυξάνει την κερδοφορία –  η συλλογική ζωή, η ομάδική συμβίωση τα ελαχιστοποιεί όλα αυτά: ζήτω η μοναξιά και οι εργένηδες, βροντοφωνάζει ο καπιταλισμός, ζήτω η ομαδική συμβίωση διακηρύσσει η κοινωνική επανάσταση της συμβίωσης που εκκίνησε και θα κλιμακωθεί –  ειδάλλως δεν την βγάζουμε καθαρή.

Continue reading

λατρεία της διαμαρτυρίας και του αιτήματος: γιατί πολλές γυναίκες που διαδηλώνουν στο Ιράν κατά της μαντίλας φορούν μαντίλα;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ τα βίντεα που καταγράφουν τις διαδηλώσεις στο Ιράν παρατήρησα ότι πολλές γυναίκες φορούν μαντίλα –  μπορεί και οι περισσότερες, δεν ξέρω, μπορεί και να κάνω λάθος, δεν εχει όμως και μεγάλη σημασία. Ακόμα και το ένα τρίτο να είναι, είναι πολλές. Η παρατήρηση αυτή με έχει βάλει σε πολλές σκέψεις και προκάλεσε κάποια ερωτήματα. Γιατί άλλες δεν τη φορούν κι άλλες τη φορούν; Νομίζω ότι η απάντηση είναι πολύ απλή: άλλες φοβούνται, και δεν την βγάζουν, κι άλλες δεν φοβούνται. Γιατί όμως συμβαίναι αυτό, άλλες να φοβούνται κι άλλες όχι; Δεν περνάει καν από το μυαλό μου να κρίνω και να επικρίνω τις γυναίκες που φοβούνται.  Επικροτούμε και θαυμάζουμε τους ανθρώπους που δεν φοβούνται αλλά δεν μας επιτρέπεται κατά κανένα τρόπο να μέμψουμε τους ανθρώπους που φοβούνται. Επικαλούμενοι την αποφασιστικότητα θα μπορούσαμε να δώσουμε μια εξήγηση· με αυτόν τον τρόπο όμως εγκλωβιζόμαστε στην ίδια λογική –  γιατί κάποιες πιο αποφασισμένες από  κάποιες άλλες; Και ούτω καθ΄ εξής.

ΑΥΤΟ που είναι βέβαιο είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες που αφαιρούν τη μαντίλα κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης θα την φορέσουν επιστρέφοντας στο σπίτι τους και στην καθημερινότητά τους. Μέσα στο σπίτι δεν την φορούν αλλά αν χτυπήσει το κουδούνι, θα πρέπει να τη φορέσουν για να πάνε να ανοίξουν την πόρτα. Δημόσια,  μόνο τώρα σε αυτές τις διαδηλώσεις τη βγάζουν –  όχι όλες. Σκέφτομαι ακόμα ότι, εάν το ισλαμικό καθεστώς αποδεχτεί το αίτημά τους, οι Ιρανές θα πετάξουν με μεγάλη χαρά τη μαντίλα και θα κυκλοφορούν στους δρόμους χωρίς αυτήν-  όχι όμως όλες. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός θα συνεχίσει να τη φοράει για πολλές δεκαετίες ακόμα, όπως συμβαίνει και στην ελληνική και πολύ περισσότερο στην τούρκικη επαρχία. Εάν το αίτημα δεν γίνει αποδεκτό,  οι Ιρανές θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν με τη μαντίλα στο κεφάλι. Νομίζω ότι το αίτημά τους δεν θα γίνει αποδεκτό.

Continue reading

παρόν, μοναξιά, κατάθλιψη, ανία κι άλλα δεινά που προκαλεί η αποφυγή των συγκρούσεων

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙ να έκανε άραγε ο Θεός πριν τη Δημιουργία του Κόσμου, πώς περνούσε τον χρόνο του; Σκέφτομαι ότι δεν ήταν απλά Ένας, ήταν και Μόνος. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο να σχετιστεί μαζί του, να εξαρτηθεί, αφού κάθε σχέση είναι εξάρτηση, δέσμευση, όχι στιγμιαία ή εφήμερη αλλά μιας κάποιας διάρκειας, όπως είναι μια ερωτική σχέση, μια φιλική, μια σχέση συνεργασίας. Όταν δεν υπήρχε τίποτα, καμία σχέση, καμία διαδικασία, δεν υπήρχε καμία απολύτως αλλαγή, δεν υπήρχε παρελθόν και μέλλον, άρα ζούσε σ’ ένα αιώνιο παρόν. Όταν δεν υπάρχει τίποτα, δεν μπορεί να κάνει και τίποτα, δεν μπορεί να συνδυάσει, δεν μπορεί να δημιουργήσει, να επινοήσει. Σε τέτοιες συνθήκες ευρισκόμενος ο Θεός ήταν Απόλυτος, λυμένος από κάθε σχέση και εξάρτηση. Ο Θεός, ως Απόλυτος, ήταν Άσχετος.

Η έννοια του Απολύτου, που επινόησε η δυτική φιλοσοφία, είναι προϊόν της φαντασίωσης κατάργησης κάθε σχέσης και εξάρτησης, δέσμευσης. Είναι ένα ιδεώδες, ένας σκοπός. Κάθε ισχυρός Κύριος θα ήθελε να ήταν Απόλυτος, να μην εξαρτάται από τίποτα και από κανέναν. Μια εκδήλωση, σε έκπτωση, αυτής της φαντασίωσης είναι η επιθυμία της σωματικής αθανασίας, προς την εκπλήρωση της οποίας εργάζονται σκληρά τόσο οι υπερανθρωπιστές (βιολογική αθανασία) όσο και οι μετανθρωπιστές (ψηφιακή αθανασία).

Continue reading

προληπτική καταστολή, προληπτική αντιεξέγερση, προληπτική αντεπανάσταση

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΤΟΝ “Φαίδωνα” ο Πλάτων περιγράφει την εκτέλεση της θανατικής ποινής που επιβλήθηκε στον Σωκράτη: θανάτωση με κατάποση κωνείου. Ο Σωκράτης δεν πόνεσε και η διάρκεια της θανάτωσης δεν ήταν μεγάλη. Τα κάτω άκρα του άρχισαν να παγώνουν, το πάγωμα ανέβαινε προς τα πάνω, μέχρι που έφτασε στην καρδιά. Θανατώνονταν οι δούλοι με κατάποση κωνείου; Όχι, σε καμία περίπτωση. Πώς εκτελούνταν οι δούλοι που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο;

Continue reading

η φυγή του καναδού πρωθυπουργού την εποχή του πολέμου κατά του αόρατου εχθρού

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζαστίν Τριντό φυγαδεύτηκε χτες (προχτές;) από την πρωτεύουσα Οτάβα και κρύβεται μαζί με την οικογένειά του σε μυστικό καταφύγιο. Πότε θα επιστρέψει; Όταν δεν θα φοβάται πια, όταν φύγουν οι 50.000 φορτηγατζήδες που έχουν συγκεντρωθεί έξω από την πρωθυπουργική κατοικία, διαμαρτυρόμενοι για την ολιγοήμερη καραντίνα που επιβλήθηκε να υποβάλονται, κάθε φορά που θα επιστρέφουν από τις ΗΠΑ στον Καναδά. Η αιφνίδια φυγή του καναδού πρωθυπουργού με ώθησε να σκεφτώ κάποια πράγματα. Να σκεφτώ – να θέσω ερωτήματα και να αποπειραθώ να διατυπώσω κάποιες απαντήσεις. Η φυγή ήταν μια παρορμητική κίνηση, μια κίνηση πανικού που θεωρήθηκε αναγκαία εξ αιτίας της απειλής και του κινδύνου για τη ζωή του και των άλλων μελών της οικογένειας; Ποια άλλη εναλλακτική λύση υπήρχε; Οι σύμβουλοί του δεν σκέφτηκαν τις συνέπειες που θα έχει στην πολιτική του σταδιοδρομία η εικόνα ενός δειλού ηγέτη που φυγαδεύεται και κρύβεται σε μυστικό καταφύγιο; Θα φυγαδευόταν, εάν διαμαρτύρονταν δημόσιοι υπάλληλοι; Εάν όχι, και μάλλον όχι, ποια είναι η ιδιαιτερότητα των οδηγών των φορτηγών;  Θα υποστηρίξω, μεταξύ των άλλων,  ότι δεν φοβήθηκαν για τη ζωή του –  κάτι άλλο φοβήθηκαν. Και δεν ήταν μόνο ένα.

Continue reading

η πανδημία covid 19 έθαψε την νεκροζώντανη ιστορική Αριστερά

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η πανδημία COVID 19 και το εμβόλιο βρήκαν την νεκροζώνταντη ιστορική Αριστερά παντελώς απροετοίμαστη και παντελώς ανεπαρκή. Ζούσαμε τις τελευταίες μέρες της, η πανδημία όμως την έθαψε. Είμαστε μάρτυρες της τελετής της κηδείας της, δεν ακούμε όμως ούτε  θρήνους και οιμωγές, ως είθισται σε αυτές τις περιστάσεις, ούτε γλέντια και χορούς, όπως συνήθιζαν, και συνηθίζουν,  άλλες κοινωνίες. Η κηδεία πήρε τη μορφή της προσέλευσης των αριστερών στα νοσοκομεία να εμβολιαστούν.

ΣΕΒΟΜΑΣΤΕ την επιλογή και την κατονοούμε. Φόβος μην πεθάνουμε, ανησυχία μη χάσουμε τη δουλειά μας– ως κρατικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, και όχι μόνο. Δεν μπορούμε όμως να μην την σχολιάσουμε. Είναι και υποχρέωση και δικαίωμα. Αυτό που με απασχολεί είναι η ανεπάρκεια της Αριστεράς. Είναι κάτι που μπορεί να διορθωθεί; Όχι, κατά κανένα τρόπο. Η Αριστερά θάφτηκε, αιωνία της η μνήμη! Από και πέρα θα ζήσουμε χωρίς Αριστερά –  και ευχάριστο και πολύ δυσάρεστο.

Continue reading

σήμερα, αύριο, μεθαύριο, κάθε μέρα είναι και θα είναι μια ωραία, ευχάριστη, ξεχωριστή μέρα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΚΟΥΤΕ; Τώρα, αυτή τη στιγμή που διαβάζετε, ακούτε τις χαρούμενες φωνές των ξυπόλυτων, λιπόσαρκων παιδιών,  με ένα βρακί μονάχα στον κώλο, τ’ ακούτε που φωνάζουν και γελάνε, που παίζουν μπάλα σε αλάνα κοντά ή μέσα στο χωριό –  στο Μάλι, στη Βραζιλία, στο Μεξικό, στην Αίγυπτο, στην Ταϊλάνδη; Βλέπετε; Τις βλέπετε εκείνες τις τρεις φίλες, νεαρές κοπέλες, φοιτήτριες θα είναι, να πίνουν τσιπουράκι και να καπνίζουν και να συζητάνε και να γελάνε; Τους αναστεναγμούς και τους όρκους και τις υποσχέσεις του ζευγαριού, με το ένα κεράκι αναμμένο να φωτίζει τα πρόσωπα τους που λάμπουν, τους ακούτε;

ΕΚΕΙΝΟ το μωράκι, ενός χρονού είναι δεν είναι, το βλέπετε μέσα στη μπανιέρα να πλατσουρίζει με τα νερά και τις σαπουνάδες και τα παπάκια τα πλαστικά, τα φτηνιάρικα, τα κινέζικα, το βλέπετε; Τις φωνούλες του τις ακούτε; Τους γέρους που παίζουν χαρτιά κάτω από τη σκιά του δέντρου στο πάρκο τους βλέπετε, τους ακούτε που συζητάνε και γελάνε και πειράζονται μεταξύ τους;  Τη γριά που ζει μόνη της, που περπατάει και μαγειρεύει, τη βλέπετε, τη βλέπετε  να ταΐζει τη γάτα της (για γάτο τον κόβω), να ποτίζει το βασιλικό και τα γεράνια της; Να μιλά στη γάτα της, να θυμάται, να χαμογελά;

Continue reading

γιατί καταργήθηκε η θανατική ποινή; κορονοϊός, πολιτική, κοινωνικός πόλεμος και θάνατος

εάν έρθετε στην κηδεία μου, θα έρθω κι εγώ στη δική σας

Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) Savoir Murir

 

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ μόνο πράγμα που βλέπω στην τηλεόραση είναι ειδήσεις –  όλων των καναλιών –  και καμιά φορά και ενημερωτικές πρωινές εκπομπές. Όχι από την αρχή μέχρι το τέλος και όχι καθημερινά. Θα υποθέσετε ότι η εικόνα που έχω σχηματίσει για την κοινωνική πραγματικότητα δεν είναι αποτέλεσμα αυτής της συνήθειας –  έτσι νομίζω κι εγώ. Έρευνες κάνω.  Παρατήρησα λοιπόν ότι τους τελευταίους μήνες τα κανάλια επιμένουν να εστιάζουν την αφήγησή τους, περί αφήγησης πρόκειται, στις διασωληνώσεις και στους θανάτους ολοένα και μικρότερης ηλικίας ανθρώπων που είχαν πάρει τον κορονοϊό. Τώρα προστέθηκε άλλη μια αφήγηση: οι φαρμακευτικές εταιρείες παράγουν ή θα παράξουν εμβόλια για ολοένα και μικρότερης ηλικίας –  για βρέφη, νήπια και παιδιά. Άρα, κι αυτές οι ηλικίες κινδυνεύουν να πεθάνουν. Προς τι αυτές οι αφηγήσεις; Γίνονται εσκεμμένα, υπάρχει κάποια σκοπιμότητα;

Continue reading

μεσήλικας γυναίκα υπουργός, μητέρα, κάθεται στη στάση λεωφορείου και τρώει το κολατσιό της μέσα από πλαστικό τάπερ!

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΔΑ στο fb τη φωτογραφία και διάβασα το κείμενο που τη σχολίαζε –  δεν τα θυμάμαι καλά, μου διαφεύγουν λεπτομέρειες αλλά τα πράγματα είναι σε γενικές γραμμές όπως τα περιγράφει ο τίτλος του κειμένου. Η υπουργός είναι μάλλον Σουηδέζα, δεν έχει όμως και πολύ μεγάλη σημασία. Ο θαυμασμός ξεχείλιζε από το κείμενο και χυνόταν παντού. Και δεν είναι θαυμασμός λίγων, είναι πολλών. Και βέβαια η συγκριση με την συμπεριφορά των υπουργών της Ελλάδας ή του μεσογειακού νότου είναι αναπόφευκτη: αυτός είναι πολιτικός πολιτισμός, αυτή είναι συμπεριφορά υπουργού. Παρόμοια περιστατικά σκάνε μύτη συχνά πυκνά: υπουργοί που πάνε με το ποδήλατό τους στο υπουργείο, με το λεωφορείο, με τα  πόδια. Κάποιοι δικοί μας και δικές μας, όχι μόνο αριστεροί και αριστερές,  εδώ πέρα τους μιμούνται. Πρωθυπουργός (Α. Τσίπρας) δεν φοράει γραβάτα, υπουργός αγγλοτραφής (Ε. Τσιριμώκος)  δεν αποχωρίζεται το μπλουτζίν του και το σακκίδιό του, βουλευτές με αλογοουρά (Κουράκης), και ο μέγας Βαρουφάκης με το μοτοσικλέτα του και το σακκίδιό του. Ο οποίος δεν ξέρει τι έχει, ξέρει όμως ότι έχει σύζυγο κόρη βιομηχάνου και εννιά (9) πολυτελή αυτοκίνητα. Σε όσους και όσες θαυμάζουν και εκτιμούν αυτή την απλή, λαϊκή συμπεριφορά θα ήθελα να τους ρωτήσω κάτι, μάλλον πολλά, και να εκφράσω και κάποιες επιφυλάξεις και ενστάσεις που δεν έχουν σκεφτεί. Αυτή η συμπεριφορά είναι μια αβίαστη συμπεριφορά ή είναι αποτέλεσμα παρακολούθησης πολλών σεμιναρίων και  μαθημάτων πανεπιστημιακού επιπέδου  (ιστορίας, πολιτικής, κοινωνικής και ιστορικής ψυχολογίας, κοινωνιολογίας των επαναστάσεων και των εξεγέρσεων); 

Continue reading