21ος αιώνας

There are 33 posts filed in 21ος αιώνας (this is page 1 of 4).

κοινωνική αποθήκευση

Σπίτι σε χωριό έχει στην αυλή δυο κερασιές, σε πλήρη ανάπτυξη. Πολλά κεράσια! Πόσα να φας; Θα κάνεις και καμιά τάρτα. Τα άλλα θα τα κάνεις γλυκό, λικέρ, μαρμελάδα, συμπυκνωμένο χυμό. Αυτή είναι η οικιακή, ατομική αποθήκευση. Δεν είναι όμως μόνο τα κεράσια, υπάρχουν κι άλλα φρούτα. Πόσες μαρμελάδες να κάνεις, πόσα γλυκά, πόσα λικέρ, πόσους χυμούς; Τι να τα κάνεις όλα αυτά;

Υπάρχει όμως και η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ – αποθηκεύεις τα κεράσια με άλλον τρόπο, με έναν εξαίσιο τρόπο. Θα φας κεράσια, θα κάνεις κάνα γλυκό, κάνα λικέρ και τα άλλα θα τα δώσεις στη γειτονιά. Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο τα αποθηκεύεις αλλά παίρνεις κάτι άλλο: γιατί σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαιότητας, ένας γείτονας θα σου φέρει αυγά, ο άλλος ένα κομμάτι πίτα, ο άλλος ένα καρπούζι, ο παράλλος ένα κομμάτι κρέας όταν σφάξει το γουρούνι. Με το δώρο τα κεράσια όχι μόνο αποθηκεύονται αλλά και μετουσιώνονται!

Η ταφόπλακα της κοινωνικής αποθήκευσης ήταν η (η προβιομηχανική , η προκαπιταλιστική, η μεσαιωνική) πόλη, η οποία δεν μπορεί να ζήσει χωρίς εμπορεύματα, άρα και χωρίς χρήμα. Από που έρχονται όμως τα εμπορεύματα, η τροφή κυρίως αλλά όχι μόνο; Από την ύπαιθρο. Όσο περισσότερες γίνονται οι πόλεις και όσο μεγαλώνουν τόσο τα εμπορεύματα καλύπτουν όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής. Η κοινωνική αποθήκευση υποχωρεί, παρακμάζει και εξαφανίζεται – η κυριαρχία του εμπορεύματος είναι καθολική, ολοκληρωτική.

Όσο θα υπάρχουν πόλεις, μικρές ή μεγάλες, φιλικές ή τυραννουπόλεις, ζωντανές ή νεκρουπόλεις, θα υπάρχουν εμπορεύματα και μισθωτή εργασία. Και δεν θα υπάρχει κοινωνική αποθήκευση. Το ζήτημα που με απασχολεί είναι: οι πόλεις θα εγκαταλειφθούν σταδιακά και θα δημιουργηθεί ένας νέος πολιτισμός και θα αναβιώσει η κοινωνική αποθήκευση ή θα εγκαταλειφθούν αιφνίδια σε συνθήκες πανικού και βαρβαρότητας;

Απαντώ: θα εγκαταλειφθούν αιφνίδια σε συνθήκες πανικού και βαρβαρότητας.

να αλλάξουμε το παρελθόν!

[1]
Γιατί λέμε το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον και όχι ο παρελθών (χρόνος), ο παρών, ο μέλλων; Γιατί ουσιαστικοποιημένη μετοχή άψυχου (ουδέτερου!) και όχι αρσενικού γένους, ενικού αριθμού, ονομαστική; Γιατί άψυχο και όχι έμψυχο, και μάλιστα αρσενικού γένους;

Ο παρελθών χρόνος είναι βιωματικός χρόνος, το παρελθόν είναι ιστορικός χρόνος. Η κυριαρχία του ιστορικού χρόνου και ο εξοβελισμός του βιωματικού χρόνου είναι το αποτέλεσμα της σκέψης και της πράξης του Κυρίου, όχι του υποτελούς, φέρνει τη σφραγίδα της νίκης του Κυρίου. Τον εξαντικειμενικευμένο, πραγμοποιημένο χρόνο (ιστορικός) μπορείς να τον ελέγξεις, να τον αλλάξεις, να τον αποικίσεις, όχι όμως τον βιωματικό. (Δεν μπορείς λόγου χάριν να ελέγξεις, να αλλάξεις το όνειρο!). Ο Κύριος θέλει να έχει μεγάλο παρελθόν, θέλει να το γνωρίζει και να το διαμορφώνει όπως αυτός θέλει (η Ιστοριογραφία είναι δικό του έργο), έχει παρόν (ως νικητής), έχει μέλλον, αφού μπορεί και το ελέγχει κατά μεγάλο μέρος (επινόηση πραγματικότητας, be wise before the event, πειθαρχία, τάξη κ.α.) Ο υποτελής έχει μόνο παρόν – ούτε παρελθόν ούτε μέλλον. Τι παρελθόν, τι μέλλον να έχει ένας δούλος, ένας δουλοπάροικος; Ένας εργάτης, υπάλληλος πόσο μακριά μπορεί να δει στο παρελθόν, πόσο μακριά στο μέλλον, μπορεί να δει κάτι πέραν του υπάρχοντος;

Γι αυτό άραγε να είναι νικητής ο Κύριος, εδώ και 2.700 χρόνια δυτικού πολιτισμού;

 

Continue reading →

κλιματική αλλαγή και παγκόσμιος λιμός

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΝΗΣΥΧΩ.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ μήνες (και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει και πέμπτος, ο Νοέμβρης) έχει να βρέξει εδώ στην Καστανούσσα, βροχότοπος, στους πρόποδες του Μπέλες, μεταξύ Μπέλες και Κρουσίων, μεταξύ Δοϊράνης και Κερκίνης. Δεν θυμούνται οι γηραιότεροι να έχει υπάρξει παρόμοια ανομβρία και ξηρασία. Στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, τον μεγαλύτερο μετά τη Θεσσαλία σιτοβολώνα, οι παραγωγοί δεν έχουν οργώσει ακόμα. Δεν τολμώ να φανταστώ ότι, εάν πιάσουν κατακλυσμιαίες βροχές και χιόνια και ξεροβόρια, δεν θα σπείρουν σιτάρι. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα γίνει μια χρόνια χωρίς δημητριακά; Πόσο θα ακριβήνουν το ψωμί, τα ζυμαρικά και το κρέας; (Τα ζώα τρώνε κυρίως δημητριακά, μην το ξεχνάμε.)

Η κατάσταση αυτή είναι ίδια σε όλη την εύκρατη ζώνη της Γης, εκεί όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος της τροφής. Στην Καλιφόρνια, οι αμπελουργοί και οι παραγωγοί νωπών λαχανικών και φρούτων,  δεν ανησυχούν απλώς, έχουν τρομοκρατηθεί. Στις κεντρικές πολιτείες των ΗΠΑ τους έχει πιάσει πανικός. Φοβούνται μήπως, μέσα στα επόμενα είκοσι προσεχή χρόνια (θα ζούμε, σε γενικές γραμμές), εάν συνεχιστεί η ανομβρία, θα συμβεί το χειρότερο που μπορεί να συμβεί: δραματική μείωση της παγκόσμιας παραγωγής τροφής.  Continue reading →

πώς σκέφτονται οι σχεδιαστές της στρατηγικής των ΗΠΑ

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΝΑΙ πολύ λίγοι οι Κύριοι (κάτοχοι κοινωνικού πλούτου και πολιτικοί ηγέτες κυρίως) που σκέφτονται –  οι περισσότεροι δεν θέλουν ή και δεν μπορούν. Κυριαρχία όμως χωρίς σκέψη είναι αδιανόητη: η Κυριαρχία αντιμετωπίζει προβλήματα, διλήμματα, δυσχέρειες, αποτυχίες, ήττες κι όλα αυτά χωρίς τη σκέψη δεν επιλύονται. Κάποιοι άλλοι σκέφτονται γι΄ αυτούς, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, είναι υπηρέτες τους με άλλα λόγια, έναντι αμοιβής ή αξιωμάτων. Αυτοί που σκέφτονται λέγονται σύμβουλοι –  αναφέρομαι πολύ συχνά σε αυτούς. Η σχέση των Κυρίων με τους συμβούλους του παρουσιάζει πολλές διακυμάνσεις: κινείται μεταξύ του θαυμασμού και της απρόσκοπτης συνεργασίας, της δυσφορίας  και της ανοιχτής εχθρότητας. Ο Κύριος, ένας πρόεδρος των ΗΠΑ λόγου χάριν, επειδή δεν θέλει ή δεν μπορεί να σκέφτεται, αποφεύγει τους σχολαστικούς, δεν θα ακούσει κάποιον που κάνει αναφορές στον Αριστοτέλη, στον Χέγκελ ή στον Καντ, θέλει να του μιλάνε απλά· αποφεύγει όμως και αυτούς που μιλάνε περισσότερο ευθέως από ό,τι αντέχει το αυτί τους, αποφεύγει δηλαδή αυτούς που δεν είναι αρκούντως διπλωμάτες. Στην πρώτη περίπτωση κουράζεται και βαριέται, στη δεύτερη ενοχλείται γιατί θίγεται η νοημοσύνη του! (Να τα διαβάζουν αυτά, και άλλα πολλά που θα γράψω, αυτοί που θέλουν να γίνουν σύμβουλοι).

ΟΙ σύμβουλοι υπάρχουν από τότε που υπάρχει η Κυριαρχία και ο Κύριος –  η Ιλιάδα μας λέει πολλά. Και είναι όλοι άνδρες, δεν ανέχεται ένας Κύριος να τον συμβουλεύει μια γυναίκα, ακόμα κι αν αυτός ο Κύριος είναι γυναίκα! (Η Θεοδώρα του Ιουστινιανού έπαιξε το ρόλο του συμβούλου –  και τι συμβούλου!)Η Γερουσία ήταν οι σύμβουλοι του βασιλιά, του αγού, του άρχοντα. Θα τους συναντήσουμε στη Ρώμη –  ο πάμπλουτος Σενέκας, είχε χιλιάδες δούλους, στωικός φιλόσοφος, ήταν και Κύριος και σύμβουλος αυτοκρατόρων. Στην Ιταλία της Αναγέννησης οι σύμβουλοι ήταν πάρα πολλοί· συμβούλους είχαν και όλοι οι βασιλιάδες οι επί κεφαλής  των απολυταρχικών Κρατών της δυτικής Ευρώπης, που εμφανίστηκαν τον 15ο αιώνα. Σήμερα οι σύμβουλοι είναι μιλιούνια. Διακρίνουμε τρεις κατηγορίες: οι σύμβουλοι των Υποτελών (πώς να κάνετε φίλους, πώς να γίνετε πλούσιοι, πώς να κρατήσετε τον άντρας σας, κτλ), οι σύμβουλοι των επιχειρήσεων και οι σύμβουλοι των πολιτικών: με αυτούς τους τελευταίους θα ασχοληθούμε σήμερα –  πιο συγκεκριμένα, με τους συμβούλους των διαμορφωτών της υψηλής στρατηγικής των ΗΠΑ.

Continue reading →

πλεονάζουσα ανθρωπότητα: εγκατάλειψη, εξόντωση ή παγκόσμιο εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα, τοπικά καθορισμένο;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΝΩ μέχρι προ ολίγων μόλις δεκαετιών ο Κύριος, όποιος κι αν ήταν αυτός, δουλοκτήτης, φεουδάρχης ή καπιταλιστής, χρειαζόταν πολλούς υποτελείς για να παράγει πλούτο και να διεξαγάγει πολέμους, τώρα και στο μέλλον δεν θα τους χρειάζεται, δεν θα τους χρειάζεται όλους, λίγους. Είναι μία από τις πολλές μεγατάσεις της εποχής μας. Γνωρίζουμε πολύ καλά γιατί δεν θα τους χρειάζεται: ο παγκόσμιος πλούτος παράγεται από ολοένα και λιγότερα χέρια και μυαλά, ολοένα και πιο γρήγορα και στο μέλλον η διαδικασία αυτή θα ενταθεί σε έκταση και σε ένταση. Ένα από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του 21ου αιώνα θα είναι η διαρκής αύξηση του αριθμού των άχρηστων και περιττών, πλεοναζόντων πληθυσμών –  αυτοί είναι χαρακτηρισμοί του Κυρίου και των συμβούλων του.

Ο Κύριος αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, δικό του πρόβλημα, το οποίο και θα επιδεινωθεί. Το πρόβλημα είναι η ίδια η ύπαρξη των πλεοναζόντων πληθυσμών: πώς θα το αντιμετωπίσει, ποιες λύσεις θα προκρίνει; Να εγκαταλείψει τους πλεονάζοντες πληθυσμούς στη τύχη τους, να τους εξοντώσει ή να τους παράσχει ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα;   Continue reading →

ομάδα, χωριό, πόλη

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ η παγκόσμια ιστορία αρχίζει όταν εμφανίζεται ο πολιτισμός, με την δημιουργία των πρώτων λίθινων εργαλείων, ένα από τα εντονότερα χαρακτηριστικά της είναι η αύξηση του αριθμού των ανθρώπων των οικιστικών μονάδων, η αύξηση του μεγέθους των ενδιαιτημάτων του ανθρώπου. Για πολλές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν σε ομάδες των 15-35 μελών· κατόπιν για μερικές χιλιάδες χρόνια σε χωριά των 100 μέχρι μερικών χιλιάδων κατοίκων· σήμερα το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει  σε πόλεις και το υπόλοιπο σε χωριά, ενώ μια παντελώς αμελητέα ποσότητα , που θα εξαφανιστεί σε λίγες δεκαετίες, σε ομάδες, οι τελευταίες τροφοσυλλεκτικές-κυνηγητικές κοινωνίες.

Continue reading →

οι μεγατάσεις (megatrends) της εποχής μας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΥΟ φίλες φοράνε πρώτες για πρώτη φορά κοντή φούστα (μίνι) και σε λίγο άλλες γυναίκες τις μιμούνται, γίνονται περισσότερες, ολοένα και περισσότερες. Οι δύο αυτές φίλες έκαναν με την πράξη τους την αρχή μιας τάσης, μιας μόδας (trend), κάθε κοπέλα που φοράει μίνι φούστα είναι τρέντι, ακολουθούν την μόδα. Κάποια στιγμή μια άλλη τάση έρχεται στο προσκήνιο και η η προηγούμενη εξαφανίζεται ή μπορεί να αναβιώνει. Η τάση είναι μια διαδικασία εξελίξεων, η οποία αρχίζει, εξελίσσεται και ολοκληρώνεται. Η διάρκειά της μπορεί να είναι σύντομη ή μακρά. Και να χαθεί ή να γίνει μόνιμη κατάσταση: ένα κοινωνικό φαινόμενο. Σε κάθε κοινωνία παρατηρούνται τάσεις, εάν όμως αφορούν όλον τον πλανήτη, τότε οι τάσεις αυτές αποκαλούνται μεγατάσεις. Και αφορούν όλον τον πλανήτη εξ αιτίας της επέκτασης σε όλον τον πλανήτη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.

Continue reading →

γιατί γίνεται ο πόλεμος στη Συρία, πότε θα σταματήσει; (ποια θα ήταν σήμερα η παγκόσμια κατάσταση, εάν μόνο οι USA είχαν πυρηνικά όπλα;)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΞΕΚΙΝΩ τις σκέψεις μου με το δεύτερο ερώτημα του τίτλου: ποια θα ήταν σήμερα η παγκόσμια κατάσταση, εάν μόνο οι Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής διέθεταν πυρηνικά όπλα; Μας επιτρέπεται να διατυπώσουμε αυτό το ερώτημα επειδή μας βοηθά να σκεφτούμε. Να ποια θα ήταν: η Κούβα θα ήταν προ πολλού πολιτεία των USA, η Μέση Ανατολή θα ήταν αποικία τους, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, η Σιβηρία θα είχε μοιραστεί μεταξύ των ισχυρότερων καπιταλιστικών Κρατών και η Κίνα θα ήταν διαλυμένη. Και αυτό με τη χρήση ή την απειλή της χρήσης πυρηνικών  όπλων. Θα τα χρησιμοποιούσαν για να πετύχουν αυτούς τους στόχους;  Είμαι βέβαιος. Η βεβαιότητά μου ερείδεται στη δεύτερη ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι, τρεις μόνο μέρες μετά τη Χιροσίμα (6/8/1945). Η ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι, ενώ δεν υπήρχε κανένας απολύτως λόγος μετά τη Χιροσίμα,  ήταν ένα μήνυμα προς την παγκόσμια κοινότητα: είμαστε ικανοί να χρησιμοποιήσουμε και στο μέλλον τα πυρηνικά μας όπλα. Να σημειώσουμε ότι η κυβέρνηση της Ιαπωνίας και ο αυτοκράτορας γνώριζαν πέντε ώρες πριν, είχαν ειδοποιηθεί, ότι θα πέσει κι άλλη ατομική βόμβα. Δεν έκαναν απολύτως τίποτα, αν και σε πέντε ώρες μπορούσαν να απομακρυνθούν όλοι οι κάτοικοι του Ναγκασάκι!

Continue reading →

θα γίνει ή δεν θα γίνει πυρηνικός πόλεμος;

η άγνοιά μας είναι καρπός μακρόχρονης μελέτης          (Όσκαρ Ουάιλντ)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΛΛΟΙ και πολλές ανησυχούν μήπως γίνει πυρηνικός πόλεμος. Εγώ δεν ανησυχώ. Κι όταν λέμε πυρηνικός πόλεμος εννοούμε ότι μετά από ένα τέτοιο πόλεμο δεν θα υπάρχει άνθρωπος πάνω στη Γη. Δεν εννοούμε τις άλλες δύο περιπτώσεις:  ενός περιορισμένου πυρηνικού πολέμου ή μιας επιλεκτικής χρήσης πυρηνικών όπλων από ένα Κράτος, με την ανοχή των υπολοίπων που έχουν πυρηνικά όπλα. Επαναλαμβάνω ότι δεν ανησυχώ, ότι είμαι βέβαιος ότι δεν θα γίνει πυρηνικός πόλεμος. Ενδέχεται να κάνω λάθος, βεβαίως. Σε αυτή την περίπτωση, μέχρι να εξαφανιστούμε, εγώ θα ζήσω χωρίς ανησυχία, εσείς που ανησυχείτε θα ζήσετε με ανησυχία. Μέχρι να εξαφανιστούμε, μέχρι να γίνει πυρηνικός πόλεμος, θα επιβεβαιώνεται η άποψή μου, όχι η δική σας. Διότι  μπορεί να μη γίνει! Ποιο είναι το πυρηνικό, το κομβικό επιχείρημά μου;

Continue reading →

από τον άξονα Βορρά-Νότου στον άξονα Δύσης-Ανατολής

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΙΑ να κατανοήσουμε (όχι να εξηγήσουμε –  τους φυσικούς νόμους εξηγούμε) την σημερινή παγκόσμια κατάσταση, θα πρέπει να εντοπίσουμε, να επισημάνουμε  τον βασικό προσανατολισμό της ζωτικότητας του παγκόσμιου Κυρίου, του παγκόσμια κυρίαρχου καπιταλιστικού δυτικού πολιτισμού. Ο προσανατολισμός αυτός είναι ο γεωπολιτικός άξονας Δύσης-Ανατολής, ο οποίος αντικατέστησε εν πολλοίς, όχι εξ ολοκλήρου, τον γεωπολιτικό άξονα Βορρά-Νότου των προηγούμενων πολλών αιώνων. (Η γεωπολιτική είναι μια άλλη λέξη για την Αρπακτική). Γιατί αυτή η μετατόπιση; Πίσω από αυτήν θα υπάρχουν οπωσδήποτε κάποιες ανάγκες και επιθυμίες. Ποιες να είναι άραγε αυτές;  Ποιος είναι ο συγκεκριμένος στόχος αυτού του προσανατολισμού;  Είναι εφικτή η πραγματοποίησή του;

Continue reading →