πότε θα ζήσουμε στον πλανήτη Άρη; ποτέ! μα γιατί τότε. . . ;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο Σερζ Μοσκοβιτσί (Serge Moscovici) παρατηρεί (Τεχνική και φύση στον ευρωπαίκό πολιτισμό· εκδ. Νεφέλη, μετ. Δ. Κοσμίδης) ότι σε κάθε αιώνα του νεώτερου δυτικού πολιτισμού διαπιστώνουμε την ύπαρξη ενός κεντρικού ζητήματος. Στον 18ο διακρίνει το πολιτικό ζήτημα, αυτό της πολιτικής ισχύος· στον 19ο, το κοινωνικό ζήτημα, της κοινωνικής ανισότητας· και στον 20ό, το ζήτημα της φύσης, της επιστημονικής και τεχνικής προόδου, της κυριαρχίας πάνω στη φύση. Αν και ζούμε στη τρίτη δεκαετία του 21ου δεν θα ήταν επιπολαιότητα, και θα δούμε γιατί, να αναρωτηθούμε ποιο θα είναι το κεντρικό ζήτημα του αιώνα που θα ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας. Δεν μπορώ να γνωρίζω τη δική σας άποψη, νιώθω όμως υποχρεωμένος να εκθέσω τη δική μου.

ΤΟ κεντρικό ζήτημα του 21ου αιώνα θα είναι η παταγώδης αποτυχία, οι αρνητικές συνέπειες της επιθυμίας και της απόπειρας να κυριαρχήσουμε (όλοι και όλες, σοφοί και αδαείς, πλούσιοι και φτωχοί, ισχυροί και ανίσχυροι) πάνω στη φύση· θα είναι η διάψευση και η απογοήτευση της ελπίδας να αποσυνδεθούμε, να απεξαρτηθούμε από τον καταναγκασμό, την αναγκαιότητα, την απειλή, τα όρια, τον περιορισμό, την ατέλεια, την ελαττωματικότητα της φύσης. Η επιθυμία της κυριαρχίας πάνω στη φύση και η επιδίωξη της εκπλήρωσής της διαιωνίζεται: κληρονομήσαμε από τον 20ό αιώνα τη λατρεία της επιστημονικής προόδου ενώ κάποιοι πατάνε γκάζι και την οδηγούν στις έσχατες συνέπειές της (εννοώ τα κινήματα του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού –  θα ασχοληθούμε με αυτά τις προσεχείς μέρες –  τα οποία γίνονται όλο και πιο γνωστά και δημοφιλή). Η αποτυχία και οι απογοητεύσεις θα φέρουν στο προσκήνιο το ζήτημα της αναθεώρησης της στάσης μας έναντι της φύσης, την αναγκαιότητα της επανασύνδεσης με τη φύση, οπότε κεντρικό ζήτημα του αιώνα μας θα είναι κι αυτό της σύγκρουσης μεταξύ αυτών των διαμετρικά διαφορετικών στάσεων.

Continue reading