φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΑ χτες το απόγευμα το παρακάτω κείμενο στο fb:

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΑ τελευταία χρόνια έχουν διατυπωθεί κάποιες επιφυλάξεις για τον αριθμό των αισθήσεων, δεν είναι μόνο πέντε, και απόψεις που υποστηρίζουν ότι είναι πολλές, αναρίθμητες, ακόμα και άπειρες! Έχουμε να μάθουμε πολλά σχετικά με αυτό το ζήτημα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο της προβληματικής περί των αισθήσεων, τα τελευταία δέκα χρόνια ασχολούμαι τόσο με την πολιτισμική σύγκρουση μεταξύ της συμμαχίας όρασης-ακοής και της συμμαχίας όσφρησης-γεύσης-ακοής όσο και με μια προσπάθεια να μεταφράσω τη γλώσσα των δύο πρώτων στη γλώσσα των τριών τελευταίων. Η λειτουργία και η σημαντικότητα αυτών των πέντε αισθήσεων δεν είναι η αυτή σε όλες τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς, σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και ομάδες, ακόμα και στους ίδιους τους ανθρώπους. Λόγω καταγωγής και ιδιοσυγκρασίας, ίσως, είμαι περισσότερο οσφρητικός, απτικός  και γευστικός παρά οπτικός και ακουστικός. Εάν, λόγου χάριν, διαβάσω κείμενο γυναίκας, μιας ποιήτριας ας πούμε, της Σαπφούς, ας πούμε, οι φαντασιώσεις μου δεν είναι οπτικές και ακουστικές αλλά οσφρητικές, γευστικές και απτικές. Δεν με ενδιαφέρει πώς ήταν το πρόσωπό της αλλά πώς μύριζε το μουνάκι της.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΙΑ ανοιξιάτικη μέρα, είχαν ανθίσει τα ζουμπούλια, το αγαπημένο λουλούδι και άρωμα της φύσης, μαζί με τη μουνίλα, γυρνώντας από το σχολείο, πήγαινα στη Τρίτη, 1967, με φώναξαν τέσσερις γυναίκες, μεταξύ των οποίων και η μάνα μου, να πάω να φάω πιταλιά. Κάθονταν και συζητούσαν μπροστά στο φούρνο της γειτόνισας, της Θανάσινας, ποτέ δεν έμαθα το όνομά της. Περίμεναν να βγάλουν την πιταλιά –  είναι κάτι σαν λαγάνα που ψήνεται γρήγορα, μέχρι να βγει το ψωμί, οι Ιταλοί έχουν, είχαν,  την πίτσα. Κάθισα κοντά τους κι άκουγα. Μετά από λίγο έρχεται με βήμα βιαστικό μια άλλη γειτόνισσα και κάπως συνωμοτικά τις είπε ότι η τάδε άκουσε στο ράδιο ότι στην Αθήνα έγινε. . . . . Δεν κατάλαβα τι έγινε στην Αθήνα αλλά πρέπει να ήταν κάτι έκτακτο, κάτι σημαντικό, αν υπέθετα σωστά από την έκφραση των προσώπων των γυναικών. Εντυπώθηκε, χάριν της πιταλιάς,  βαθιά στη μνήμη μου αυτό το περιστατικό και μετά από χρόνια υπέθεσα τι είχε γίνει: στις 21 Απριλίου 1967 περίμενα κοντά στο φούρνο με άλλες πέντε γυναίκες να φάω πιταλιά. Έτσι βίωσα εγώ την 21η Απριλίου 1967 –  άλλοι και άλλες με διαφορετικό τρόπο, με διαφορετικούς τρόπους, πολλούς και ανεπανάληπτους.

ΜΕΤΑ από κάποια χρόνια τα σημερινά νήπια και μικρά παιδιά θα θυμούνται ότι οι γονείς τους και όλοι οι άλλοι και τα ίδια φορούσαν μάσκα για να βγουν έξω αλλά θα είναι μνήμη, εάν δεν συνεχίσουμε να φοράμε μάσκα και τα επόμενα είκοσι ή τριάντα χρόνια. Μάλλον δεν θα φοράμε. Δεν θα φοράμε.  Πώς βιώνουμε την πανδημία σήμερα; Με τον ίδιο τρόπο; Όχι, βέβαια, κατά κανένα τρόπο. Με πολλούς και διαφορετικούς και ανεπανάληπτους τρόπους. Αυτό, φίλες και φίλοι, είναι το προσωπικό βίωμα, η προσωπική εμπειρία, η υποκειμενικότητα, τα οποία βέβαια όλα αυτά συνοδεύονται και από έναν προσωπικό αναστοχασμό, σκέψη. Όσο αλλοτριωμένοι και αλλοτριωμένες να είμαστε, όσο αποπροσανατολισμένοι, αποβλακωμένοι, υποταγμένοι, δεν παύουμε ποτέ να νιώθουμε και να σκεφτόμαστε.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΧΑ γνωρίσει κάποτε ένα κλεφτρόνι, διαρρήκτη, πολύ εντάξει παληκάρι, είχε κάνει φυλακή· άλλαζε συχνά τόπο κατοικίας, συνήθως σε πολύ φτηνά και άθλια ξενοδοχεία των Αθηνών, και όπου πήγαινε το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να βρει τον τρόπο που θα την κάνει, που θα φύγει, όταν θα του την έπεφταν. Φρόντιζε να βρει το σημείο διαφυγής. Ως σεσημασμένος και καταζητούμενος διαρρήκτης ζούσε διαρκώς το άχθος της επικείμενης σύλληψης. Ήταν φιλύποπτος και καχύποπτος, ήταν δηλαδή παρανοϊκός. Δεν θα μπορούσε να μην ήταν.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΥΠΗΡΧΕ μια διαφωνία τα τελευταία είκοσι χρόνια πριν την εξάρθρωση της ”17 Νοέμβρη”: πολλοί πίστευαν ότι δεν θα τα συλλάβουν ποτέ τα μέλη της οργάνωσης, κάποιοι ότι αργά ή γρήγορα θα τα συλλάβουν. Ανήκα στη δεύτερη κατηγορία: ήμουν βέβαιος ότι θα συλληφθούν μια μέρα. Και οι δύο απόψεις βασίζονταν σε κάποια επιχειρηματολογία. Οι πρώτοι έλεγαν είτε ότι οι μυστικές υπηρεσίες έστησαν ή έλεγχαν τελικά την οργάνωση, άρα δεν θα συλληφθούν, είτε ότι είναι αριστεροί αλλά πολύ καλά οργανωμένοι, με μυστικότητα και συνωμοτικότητα. Αποδείχτηκε τελικά ό,τι τίποτα από αυτά δεν ίσχυε –  και άρα, οι υποστηρίζοντες το μεν ή το δε θα έπρεπε να σκεφτούν γιατί έκαναν λάθος, κάτι που οφείλουμε να κάνουμε πάντα.

ΠΟΙΑ ήταν η βασική επιχειρηματολογία της άποψης ότι αργά ή γρήγορα η ”17 Νοέμβρη” θα εξαρθρωνόταν; Έχει δύο πτυχές. Και οι δύο πολύ σημαντικές, τις οποίες όμως πολλοί και πολλές δεν έλαβαν υπ΄ όψει τους και σπατάλησαν κάποια χρόνια από τη ζωή τους. Εύχομαι σπό τα βάθη της καρδιάς μου να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Η πρώτη πτυχή: με την υπάρχουσα παρακολουθητική και επιτηρητική τεχνολογία δεν διαφεύγει τίποτα του Κράτους και των ειδικών υπηρεσιών. Γνωρίζουν μέχρι και τι νούμερα παπούτσια φοράει ο καθένας μας και η καθεμιά μας –  κι αν δεν το γνωρίζουν, μπορούν να το μάθουν πολύ γρήγορα και πολύ εύκολα, όποτε το θελήσουν. Δεν μπορούμε να κρυφτούμε, να παρανομήσουμε, να συνωμοτήσουμε, να ασκήσουμε βία εναντίον ανθρώπων και δη του Κράτους ή της άρχουσας τάξης (ιδιοκτητών, πολιτικών κ.α.). Γνωρίζω πολύ καλά ότι πολλοί και πολλές θα διαφωνήσουν. Δεν με ενοχλεί, ας διαφωνούν.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ μπορέσουμε να αποτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση των Πανεπιστημίων; Ναι, μπορούμε, θα μπορέσουμε, θα  αντιμετωπίσουμε όμως κάποιες δυσκολίες. Για να δούμε ποιες είναι αυτές, πρέπει να κατανοήσουμε τον κρατικό  σχεδιασμό της ιδιωτικοποίησής τους. Πότε θα επιχειρηθεί, πότε θα φέρουν το νομοσχέδιο στη Βουλή; Το ερώτημα αυτό είναι κομβικής σημασίας –  πόσο χρόνο έχουμε για να προετοιμαστούμε;

ΠΡΙΝ συζητήσουμε όλα αυτά τα ζητήματα, θα πρέπει να διατυπώσουμε και μια απάντηση στο ερώτημα, γιατί θα ιδιωτικοποιήσουν τα Πανεπιστήμια. Νομίζω πώς η απάντηση είναι απλή και γενικά αποδεκτή: εάν ιδιωτικοποιηθούν τα Πανεπιστήμια,  θα μειωθούν οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση, θα μειωθούν οι φόροι για τις μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις και, το σημαντικότερο, τα Πανεπιστήμια θα γίνουν κερδοφόρες επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις και το Κράτος δεν χρειάζονται πια τόσους πολλούς αποφοίτους κι αυτοί οι λίγοι και λίγες που θα φοιτούν επί χρήμασι θα είναι οι γόνοι των επιχειρηματιών παντός είδους και των υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Κράτους.

ΤΟ ζήτημα που απασχολεί τους σχεδιαστές της ιδιωτικοποίησης των Πανεπιστημίων είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα γίνει η ιδιωτικοποίηση. Οι συνθήκες αυτές καθορίζονται από τον αναμενόμενο τρόπο αντίδρασης των φοιτητών –  τις καταλήψεις. Ο σχεδιασμός τους εστιάζεται σε τρεις προοπτικές;

α) να μην γίνουν καταλήψεις

β) να γίνουν αλλά να μην είναι μαζικές, και

γ) να γίνουν καταλήψεις, οι οποίες όχι μόνο θα είναι μαζικές αλλά θα μετεξελιχθούν σε νέα Πολυτεχνεία, με την όσμωση φοιτητών και εξωπανεπιστημιακών κοινωνικών ομάδων και στρωμάτων. Πώς  η καταστολή αυτών των καταλήψεων θα μπορέσει να είναι  εύκολη, μικρής διάρκειας και αποτελεσματική;  

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΥΘΥΣ  εξ αρχής και ευθέως διατυπώνω τις απαντήσεις μου, οπότε, αν δεν θέλετε να διαβάσετε την επιχειρηματολογία μου, δεν συνεχίζετε: η πανδημία θα διαρκέσει δέκα χρόνια και δεν θα υπάρξει οργανωμένη, συνειδητή γενικευμένη ανυπακοή.  Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι σκέφτεστε εσείς γι΄ αυτά τα ζητήματα. Κάτι θα σκέφτεστε, δε μπορεί! Το τι γίνεται μέσα στο μυαλό των ανθρώπων είναι κάτι που δεν το ξέρουμε, είναι κάτι που δεν θα το μάθουμε ποτέ, είναι κάτι που πάντα θα μας διαφεύγει. Κάποιες ενδείξεις μόνο μπορούμε να εντοπίσουμε, κι αυτές εκ των υστέρων. Όσο και να προσπαθούν να το μάθουν οι διαχειριστές, συντονιστές και ενισχυτές του  κοινωνικού συστήματος, οι άνθρωποι του Κράτους, οι ειδικοί της επιτήρησης και του σχηματισμού της κοινής γνώμης, αλλά και οι ριζοσπάστες ή επαναστάτες, κοινωνιολόγοι ή πολιτικοί, τελικά δεν τα καταφέρνουν. Ή, καταφέρνουν πολύ λίγα. Εξ ου και  οι συνεχείς έρευνες, δημοσκοπήσεις και τα όμοια. Αυτή την εσωτερική διανοητική διεργασία που εκτυλίσσεται μέσα στο μυαλό των ανθρώπων η μικρο-κοινωνιολογία την ονομάζει αναστοχασμό ή αναστοχαστική δραστηριότητα. Οι επαναστάτες ακτιβιστές ή διανοούμενοι νομίζουν ότι οι άνθρωποι δεν σκέφτονται, δεν ρισκάρουν, δεν αποφεύγουν την επιτήρηση. Το μυαλό τους και μια λίρα. Θα συνεχίσω αφού διευκρινίσω ότι ενδέχεται να κάνω λάθος. Εάν κάνω λάθος, διότι μπορεί να υπάρξουν δεδομένα που δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε ή να τα φανταστούμε, θα ξανασκεφτώ τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκα κι έφτασα σε αυτά τα συμπεράσματα. Οπότε, δεν φοβάμαι να σκεφτώ. Με αρέσει να εκτίθεμαι.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΛΕΓΑΜΕ τις προάλλες ότι το 600 π. Χ. και το 494 π. Χ. η κοινωνία της Αθήνας και της Ρώμης αντίστοιχα αντιμετώπισε το φάσμα του εμφύλιου πολέμου –  μεταξύ των πλούσιων και ισχυρών γαιοκτημόνων από τη μια και των ελεύθερων μικροκαλλιεργητών από την άλλη. Αιτία ήταν η αρπακτικότητα και η βία των γαιοκτημόνων σε βάρος των μικροκαλλιεργητών. Στην Αθήνα οι μικροκαλλιεργητές πήραν τα όπλα (γεωργικά εργαλεία κυρίως), στη Ρώμη έφυγαν από την πόλη και κατέφυγαν σε κοντινό λόφο, στον Αβεντίνο –  είναι η περιβόητη και κομβικής σημασίας γεγονός secessio (αποχώρηση). Οι γαιοκτήμονες βρέθηκαν μπροστά στο δίλημμα ή  να εξοντώσουν τους μικροκαλλιεργητές ή να κάνουν παραχωρήσεις.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ εξετάσουμε σήμερα αδρομερώς τη γένεση, τις ομοιότητες και της διαφορές μεταξύ της ρωμαϊκής res publica και της αθηναϊκής (την οποία συνηθίζουμε να αποκαλούμε αρχαιοελληνική, αν και δημοκρατία υπήρξε μόνο στην Αθήνα) δημοκρατίας. Θα την γράφω πάντα με πλάγια γράμματα για να δείξω ότι αναφέρομαι στην αρχαία ελληνική δουλοκτητική δημοκρατία και όχι γενικά σε κάποια αφηρημένη δημοκρατία, η οποία δεν υπάρχει. Η εξέταση θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε αφενός  τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ του Ρεμπουμπλικανικού και Δημοκρατικού κόμματος στις ΗΠΑ και αφετέρου τη στρατηγική μιας τάσης του πρώτου που εκφράζεται μέσω του Τραμπ –  ο οποίος δεν είναι ούτε νοσηρά εγωιστής ούτε ψυχοπαθής –  είναι Κύριος με τα όλα του.

Continue reading →