ο Κύριος και οι Κύριοι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Φίλος της Σχολής μου ζήτησε να διευκρινίσω τι εννοώ με τον όρο Κύριος και σπεύδω να απαντήσω. Αναρωτιέται, ένας είναι ο Κύριος ή πολλοί;

Μεταξύ των ανθρώπων ως κοινωνικών όντων είναι δυνατόν να συναφθούν δύο είδη κοινωνικών σχέσεων:  η συνεργασιακή και η κυριαρχική. Στην πρώτη, οι δύο φορείς της σχέσης, που μπορεί να είναι πρόσωπα ή ομάδες ή τάξεις ή και λαοί, συμβιώνουν και συνεργάζονται με σκοπό την από κοινού επίλυση των αναπόφευκτων προβλημάτων και δυσχερειών που ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψουν σε μια κοινωνία. Το αποτέλεσμα αυτής της σχέσης είναι η καλλιέργεια των ικανοτήτων και των δύο φορέων της σχέσης και αυτός είναι ο λόγος που αποκαλώ τη σχέση αυτή πλεονική.

Continue reading

στιγμές (Λ)

ΣΤΙΓΜΕΣ (Λ)

1. Διευκρινίζω ότι το αντικείμενο των σημερινών πρωινών σκέψεων είναι το ερώτημα εάν υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ δύο νεοφανών κοινωνικών φαινομένων στον σημερινό (καπιταλιστικό) δυτικό πολιτισμό, την άνοδο του φασισμού/ναζισμού και την διάδοση της κτηνοβασίας. Θα υποστηρίξω ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
2. Υπενθυμίζω ότι η κτηνοβασία υπήρχε και υπάρχει μόνο στον δυτικό πολιτισμό – γιατί άραγε; Η απάντησή μου: διότι είναι ένας πολιτισμός ποιμενικής προέλευσης, όπου το ζώο χρησιμοποιείται ως μέσον, ως εργαλείο άλαλο (instrumentum mutum). Το ζώο θήραμα των κυνηγών δεν είναι εργαλείο. Θα την συναντήσουμε σε μυθολογίες άλλων λαών, κυρίων κυνηγητικών, αλλά μόνο στη μυθολογία, όπου με αυτόν τον τρόπο δηλώνεται η συγγένεια της ζωής μεταξύ ελλόγων όντων (άνθρωποι) και μη ελλόγων (ζώα). Μόνο που οφείλουμε να προσθέσουμε ότι η διάκριση αυτή είναι δική μας.
3. Να θυμηθούμε ακόμα ότι μία από τις πιο συνηθισμένες βρισιές που ακούγονταν από τους θεατές στα ελληνικά γήπεδα πριν μερικές δεκαετίες κατά των διαιτητών ήταν η βρισιά ‘κατσικογάμης’.

Continue reading

τα [δεύτερα] θεωνύμια

Ο ΘΕΟΣ – η δυναμοδύναμις των δυνάμεων – ο κύριος των κυριευόντων –  η κυριότης των κυριοτήτων –  ο δεσμεύων εν ασθενεία – ο απειράκις άπειρος – η ταχύτης –  ο στιγμάρχης – ο του νυν άρχων – ο του παρωχηκότος δεσπότης –  ο του ενεστώτος βασιλεύς – ο του μέλλοντος κύριος – ο υπερυπέροπλος –  ο φρικτός νοηθήναι – ο τύχης ανώτερος – ο τεινοδοκίδας – ο χθονερπιτονεμετεργάτης –  ο πάντα προς το συμφέρον οικονομών –  ο τα ασθενή ενδυναμών –  ο συμπαντάρχης –  ο του πολυπλόκου πεπτικού συστήματος των μυιών πάνσοφος δημιουργός –  ο τους πληροφοριοδότας αμείβων –  η πηγή της διαταγής –  ο εκδικησιάρχης –  η αυθεντία των αυθεντιών –  ο αυθέντης των αυθεντών –  ο τον υιόν του σταυρώσας –  ο λιμών και καταποντισμών υπέρσοφος παραγωγεύς –  η της καταστροφής πηγή –  η αυτοϊκανοποίησις –  ο τον αυνανισμόν καταδεδιωκώς –  ο την πεολεχίαν τιμωρών –  ο

Continue reading

Απολογητική της Κυριαρχίας: Θεία Πρόνοια και Θεοδικία (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η Θεολογία δεν είναι ο λόγος περί του Θεού, είναι ο λόγος περί της ισχύος του Θεού, αφού ο Θεός είναι η προσωποποίηση της Ισχύος. Ποιος είναι ο ποιητής, ο δράστης, αυτής της προσωποποίησης;  Ο Κύριος βέβαια. Διατείνομαι λοιπόν ότι η Θεολογία είναι ο λόγος περί της ισχύος του Κυρίου. Ποιας ισχύος όμως;  Της διαθέσιμης υπάρχουσας ή της επιθυμητής, της επιδιωκόμενης; Της επιθυμητής, της επιδιωκόμενης. Διότι ο Κύριος δεν είναι τόσο ισχυρός όσο θα ήθελε να είναι. Εάν ήταν όσο ισχυρός θέλει, θα ήταν Θεός αλλά δεν είναι. Θέλει να γίνει Θεός, αθάνατος δηλαδή, πανίσχυρος, πιο ισχυρός και από τη Φύση (Θάνατος) και απο τους αντιπάλους του (Κυρίους και Υποτελείς).

ΣΤΗΝ έννοια του Θεού, στην προσωποποίηση αυτή λανθάνει λοιπόν η επιθυμία του Κυρίου. Η επιθυμία της αύξησης της ισχύος έπλασε τον Θεό. Εάν αυτή η επιθυμία υπάρχει, ο Θεός υπάρχει. Εάν το πλάσμα της επιθυμίας Του, της φανασίας Του, της φαντασίωσής Του υπάρχει, τότε ο Θεός υπάρχει. Εάν η επιθυμία αυτή δεν έχει εκπληρωθεί, τότε ο Θεός δεν υπάρχει –  θα υπάρξει όταν θα εκπληρωθεί, όταν ο Κύριος γίνει αθάνατος. Κατά συνέπεια, ο Θεός και υπάρχει και δεν υπάρχει.

Continue reading

κυδιάνειρα αγορά (Α 490): από την αφήγηση (έπος) στον διάλογο (τραγωδία)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα εστιάσουμε την προσοχή μας σε μια πολύ χαρακτηριστική λεπτομέρεια του κειμένου της Ιλιάδας, τόσο χαρακτηριστική που θα μπορούσαμε να την εκλάβουμε ως ατύχημα. Για να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι θα πρέπει πρώτα να δούμε τους δύο τρόπους ανάγνωσης της Ιλιάδας.

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ την Ιλιάδα, το πρωτότυπο ή μεταφρασμένη, ως σύγχρονη ποίηση, λέξη προς λέξη. Υπάρχει όμως κι ένας άλλος τρόπος: να τη διαβάσουμε έχοντας κατά νου ότι το δομικό υλικό της δεν είναι η λέξη αλλά η στερεότυπη φράση, ο λογότυπος, η formula. Θα παραθέσω τρία πολύ σύντομα παραδείγματα. Όταν διαβάζουμε πάρα πολλές φορές πόδας ωκύς Αχιλλεύς ή βοήν αγαθός Μενέλαος ή νεφεληγηρέτα Ζεύς δεν διαβάζουμε τρεις ή δύο λέξεις αλλά μία στερεότυπη φράση. Για να διαβάσουμε όμως με αυτόν τον τρόπο την Ιλιάδα πρέπει να μελετήσουμε διεξοδικά τους λογότυπους, που δεν είναι λίγοι, είναι πολλές εκατοντάδες. Το πράγμα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο εάν λάβουμε υπόψει μας ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός λογοτύπων προσαρμόζεται στις ανάγκες της αφήγησης και αλλοιώνεται.  Η προσαρμογή αυτή δεν είναι παραδοσιακή τεχνική της ηρωικής ποιητικής αφήγησης, του έπους. Υπάρχουν λογότυποι, όπως αυτοί που παρέθεσα πιο πάνω, που δεν έχουν υποστεί αλλαγές.  Σήμερα θα ασχοληθούμε με έναν λογότυπο που υπέστη τόσο μεγάλη αλλαγή που εγείρει πάρα πολλά και σημαντικά ερωτηματικά. Εάν απαντήσουμε σε αυτά, θα σχηματίσουμε μια πολύ ευκρινή εικόνα αφενός του του τρόπου σύνθεσης της Ιλιάδας και αφετέρου της παρακμής της ηρωικής ποίησης και της μετάβασης από το έπος στην τραγωδία.

Continue reading

πίκρα: η γεύση του Κυρίου

φίλες και φίλοι, καλή σας

ΔΕΝ θυμάμαι εάν το διάβασα ή το άκουσα –  μάλλον το άκουσα. Θυμάμαι όμως ότι συμφώνησα αμέσως και μάλιστα ενθουσιωδώς: η πίκρα είναι η γεύση των αριστοκρατών, του Κυρίου, όπως η όραση είναι η αίσθησή τους. Πέρασε πολύς καιρός για να κατανοήσω,  ως αθεράπευτο θύμα του πάθους της γνώσης, και το αμέσως και το ενθουσιωδώς.

ΕΑΝ όμως η πίκρα είναι αριστοκρατική γεύση, αυτό σημαίνει ότι δεν αρέσει  στους Υποτελείς; Και ποια θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η γεύση των Υποτελών; Τα ερωτήματα αυτά είναι πρόφαση για να φέρω στο προσκήνιο ένα άλλο ερώτημα, στο οποίο θα απαντήσω ευθέως:  ποιος μπορεί να είναι, ποιος είναι πιο ευτυχισμένος, ο Κύριος ή ο Υποτελής; Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι Υποτελείς είναι ευτυχισμένοι, αν είναι δυνατόν, αλλά ότι δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος εάν δεν είσαι Υποτελής. Θα μου πείτε βέβαια, μα τι είναι ευτυχία, ποια είναι η ευτυχία; Θα σας απαντήσω αμέσως:  είναι η ικανότητα να υποφέρω την τραγικότητα της ζωής, να αντιμετωπίσω τον θάνατο, όχι τον Θάνατο, είναι αυτό που συνδέεται με αυτήν, το γέλιο δηλαδή, ο μεγάλος αντίπαλος του Θανάτου, είναι η ταύτιση του πρέπει και του θέλω, το θελωπρέπει, είναι η καλή παρέα, είναι η ικανότητα του εγγράφειν εις τους όρχεις και εις την κλειτορίδα την μάταιη σοβαρότητα του κόσμου τούτου, η ικανότητα δηλαδή του γλεντιού.

Continue reading

αγώνας: μια τέταρτη μορφή κινητοποίησης

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΙΑ παντελώς καινοφανής μορφή κινητοποίησης του Υποτελούς από τον Κύριο εμφανίζεται στις μέρες μας,  ο αγώνας, και προστίθεται στις ήδη τρεις υπάρχουσες, για να τις αντικαταστησει, μιας κι αυτές μετράνε μέρες, για να απομείνει μία και μόνη: την κινητοποίηση για πόλεμο, για εργασία και για κατανάλωση. Ο Κύριος μετεξελίσσεται σε Αγωνιστή και ενθαρρύνει όλους τους Υποτελείς να αγωνιστούν, δηλαδή, να διαμαρτυρηθούν, να αγανακτήσουν, να διαδηλώσουν, να συλλαλήσουν πορευόμενοι, να ικετεύσουν, να αιτηθούν, να διεκδικήσουν. Η στάση αυτή του Κυρίου προκαλεί ερωτηματικά και αμηχανία σε πολλούς και πολλές –  σήμερα θα ασχοληθούμε με αυτή την αμηχανία.

Continue reading