Κύκλοι Διαλέξεων
There are 1.090 posts filed in Κύκλοι Διαλέξεων (this is page 54 of 109).
ο τόκος ως μέσον αρπαγής και απαγωγής
αγών: σημασιολογική εξέλιξη
Οι αρχαιότερες μαρτυρίες του όρου “αγών” δείχνουν ότι οι πρώτες σημασίες της λέξης δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τις σημερινές αντίστοιχες. Η λέξη “αγώνας” στις μέρες μας σημαίνει άλλοτε την έντονη ή επίπονη προσπάθεια που κάνουμε για να πραγματοποιήσουμε κάποιο δύσκολο ή αξιόλογο σκοπό και άλλοτε κάποιας μορφής σύγκρουση ή και την προσπάθεια που κάνουμε για να νικήσουμε. Λέμε, λ.χ., πως έκανε αγώνα για να μεγαλώσει τα παιδιά της, ο αγώνας τώρα δικαιώνεται, οι αγώνες του ελληνικού έθνους για την ελευθερία, έχουμε αναλάβει την διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων, αγώνας δρόμου, θα τον δούμε τον αγώνα; Ποιές ήταν όμως οι αρχαιότερες σημασίες του όρου; Πώς απέκτησε τις σημασίες που έχει σήμερα; Πώς ο όρος απέκτησε την σημασία του αγωνίσματος, της αθλητικής σύγκρουσης;
Ο όρος “αγών” απαντά 23 φορές στην Ιλιάδα (πάντα στον ενικό) και 6 στην Οδύσσεια (μια φορά στον πληθυντικό). Στην ραψωδία Ψ απαντά 15 φορές. Εκεί διαβάζουμε για τους πρώτους αθλητικούς αγώνες του δυτικού πολιτισμού. Ο όρος όμως δεν έχει καμία σχέση με τον αθλητισμό.
η κοινωνική κάθοδος ως κοινωνικό κίνημα
φίλες και φίλοι, καλημέ!
Ο πρώτος κινητήρας που γνωρίζουμε ήταν ο θεός Ποσειδών: κινητήρ είναι αυτός που προκαλεί κίνηση, που ταρακουνάει τη γη και προκαλεί θαυμασμό ανάμεικτο με τρόμο – διαβάζουμε τη λέξη σε έναν ομηρικό Ύμνο (22, εις Ποσειδώνα) και στον Πίνδαρο (Ισθμιόνικος 4, 19). Γνωρίζοντας ότι ο Ποσειδών δεν είναι παρά αυτό που θα ήθελε να ήταν ο επίγειος Κύριος, η επιθυμία της παραγωγής κίνησης που προκαλεί θαυμασμό και φόβο είναι μια επιθυμία που διατρέχει όλη τη δυτική παράδοση της Κυριαρχίας. Η πρόκληση κίνησης είναι προϊόν της Ισχύος αλλά και μέσον αύξησής της. Το σταθερό μέλημα του Κυρίου για την αύξηση της ταχύτητας (μετακίνησης, βλήματος, μετάδοσης πληροφορίας) είναι πολύ γνωστό. Δίπλα σε αυτό το μέλημα, να και η προϋπόθεση της αύξησης της κοινωνικής Ισχύος: η κινητοποίηση του Υποτελούς.
Θα μπορούσαμε να πούμε λοιπόν ότι η Κυριαρχία είναι ένα κοινωνικό κίνημα. Θα μου πείτε βέβαια ότι αυτά τα λέω επειδή δυσφορώ έντονα, βγάζω δηλαδή εξανθήματα, όταν ακούω για κινητοποιήσεις, κοινωνικά κινήματα των αρχομένων τάξεων και άλλα σχετικά. Ναι, αλλά ο Κύριος δεν έπαψε ποτέ – μέχρι πρό τινος, τώρα πια – να κινητοποιεί τους Υποτελείς προς εργασία, προς πόλεμο και προς κατανάλωση. Και να τους ακινητοποιεί ασφαλώς μέσω κίνησης (κυλιόμενες σκάλες, οδήγηση αυτοκινήτου, ιμάντας μεταβίβασης στα φορντιστικά κάτεργα). Όποιος και όποια δεν κινητοποιείται, όποιος στασιάζει, σταματά δηλαδή, τιμωρείται: ο άεργος θα πεθάνει από την πείνα, ο λιποτάκτης θα τουφεκισθεί, ο περιφρονών την κατανάλωση θα περιφρονηθεί.
κομμουνιστική έξοδος (2): εικοσάωρο και μισθός για όλους
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Φαντάζεστε μια γενική απεργία διαρκείας σε ολόκληρη την Ευρώπη, από Λισαβόνα μέχρι Σιβηρία και από Λαπωνία μέχρι Κρήτη, με κεντρικό σύνθημα εικοσάωρο και μισθός για όλους;
Εγώ τη φαντάζομαι. Κι αν σας πω ότι θα γίνει μια μέρα, κι αυτή η μέρα δεν θα αργήσει, θα σκεφτείτε ότι δεν είμαι στα καλά μου.
Ε λοιπόν, σας διαβεβαιώνω κατηγορηματικά και εν πλήρει επιγνώσει του τι λέω και τι γράφω ότι δεν είμαι στα καλά μου. Οπότε, σκεφτείτε κάτι άλλο. . .
Δεν είναι στα καλά του όποιος και όποια μπορεί να φανταστεί κάτι πέραν του υπάρχοντος, της υπάρχουσας πραγματικότητας. Ποια είναι η υπάρχουσα πραγματικότητα; Να ποια είναι.
Πατήρ: Κυριαρχία
Υιός: Εμπόρευμα
Άγιον Πνεύμα: αποξένωση, εξαθλίωση, αποβλάκωση
Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα δεν μας επιτρέπουν να δούμε κάτι πέραν του υπάρχοντος. Η πραγματικότητα είναι μια φυλακή, ένας τόπος εξορίας, τόπος απαγωγής. Όποιος και όποια δεν μπορεί να φανταστεί κάτι πέραν του υπάρχοντος είναι στα καλά του, στα καλά της. . . Συγχαρητήρια γι αυτή την επιτυχία. Η οποία ολοταχώς μετεξελίσσεται σε πελώρια αποτυχία.
Ζήτω η αποτυχία! Ζήτω το λάθος! Ζήτω η αμαρτία (σφάλμα)!
Ζήτω ο κοινωνικός πειραματισμός! (Πόσο τον έχουμε λησμονήσει!)
κομμουνιστική έξοδος (1): συρρίκνωση (κατάρρευση) του καπιταλισμού
φίλες και φίλοι, καλημέρα σας
Οδεύουμε ολοταχώς προς μια ταχεία επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, η οποία, υποστηρίζουμε, θα ενσκήψει λίαν συντόμως και θα είναι μακράς διάρκειας. Μιας όμως και η ύφεση αυτή δεν είναι άλλη από αυτήν που άρχισε πριν από σαράντα χρόνια, το 1973, θα πρότεινα να εγκαταλείψουμε τους όρους ‘κρίση’ και ‘ύφεση’ και να προκρίνουμε αυτόν της συρρίκνωσης του καπιταλισμού, την οποία εκλαμβάνουμε ως τη πρώτη φάση της κατάρρευσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Κάποια βασικά στοιχεία της οικονομίας των πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών σχηματισμών των τελευταίων σαράντα ετών που θα παραθέσουμε (μεταβολή ανά δεκαετία του ΑΕΠ, του πραγματικού (ιδιωτικού) κεφαλαιακού αποθέματος (κτίρια, εργαλειακός εξοπλισμός ), της παραγωγικότητας της εργασίας, των μισθών των παραγωγών (εργατών), της ιδιωτικής κατανάλωσης και του ποσοστού κέρδους τόσο των μεγάλων επιχειρήσεων όσο και της μεταποίησης) θα μας πείσουν να σχηματίσουμε την εικόνα ενός τρένου που τρέχει ολοταχώς στον γκρεμό και τίποτα δεν μπορεί να το σώσει.
Λοιπόν, ας λάβουμε πρώτα υπόψη μας ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ αυξανόταν κατά 5% κατ’ έτος από το 1947 μέχρι το 1973, κοντά τριάντα χρόνια, μια ολόκληρη γενιά. Ρίξτε ένα βλέφαρο τώρα στον παρακάτω πίνακα και δείτε τη μέση ετήσια ποσοστιαία μεταβολή ανά δεκαετία του ΑΕΠ των παρακάτω σχηματισμών:
Γερμανία Ευρώπη-12 Ιαπωνία ΗΠΑ G7
1960-9: 4.4 5.3 10.1 4.2 5,1
1970-9: 2.8 3.2 4.4 3.2 3.6
1980-9 2.3 2.4 3.9 3.2 3.0
1990-9 2.1 2.2 1.3 3.3 3.1
2000-7 1.2 1.9 1.4 2.3
[2010-9 -2 -2.9 -2.3 -1.7 ]
Αντλώ τα στοιχεία από Μπρέννερ (2010). Η φθίνουσα δυναμική του ΑΕΠ των παραπάνω σχηματισμών είναι σαφέστατη. Με τα κόκκινα είναι η δική μου εκτίμηση: η τρέχουσα δεκαετία θα είναι η πρώτη δεκαετία της παρατεταμένης παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Ανάπτυξη; Ούτε για πλάκα! (Μόνο με σφαίρες!). Μας δουλεύουν κανονικά και με τον νόμο!
η Κυρία Μέρκελ είναι θεός
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
(προσοχή! το αυτοκίνητο δεν δαγκώνει – τρώει!)
Θα έχετε παρατηρήσει ότι υπάρχουν κάποιες, αρκετές, αρχαιοελληνικές λέξεις τις οποίες δεν μεταφράζουμε. Υπάρχουν δυο λόγοι που το κάνουμε αυτό. Δεν μεταφράζουμε τις λέξεις που δεν άλλαξαν σημασιολογικά, λόγου χάριν τη λέξη ‘μέλι’ ή ‘θάλασσα’ και άλλες. Υπάρχουν όμως και κάποιες λέξεις που δεν τις μεταφράζουμε διότι δεν μπορούμε να τις μεταφράσουμε και δεν μπορούμε διότι δεν γνωρίζουμε τι εννοούσαν οι αρχαίοι με αυτές τις λέξεις. Θεωρούμε λοιπόν ότι η λέξη ‘θεός’ (και το θηλυκό είναι ‘θεός’, το θεά 
είναι μεταγενέστερο· υπάρχει και το θέαινα, όπως σήμερα λέμε Γιώργαινα) σημαίνει ό,τι και ηλέξη ‘Θεός’! Και όμως! Είναι πρόδηλο ότι ο Ζεύς είναι θεός, δεν είναι όμως Θεός! Δεχόμαστε ότι ο Θεός είναι μια πρωταρχική οντότητα από την οποία προκύπτει ό,τι υπάρχει: δημιούργησε τον κόσμο, όρισε τους νόμους της κίνησής του και άραξε. Αλλά ο αρχαιοελληνικός θεός ούτε πρωταρχική οντότητα είναι, ούτε τον κόσμο δημιούργησε, ούτε όρισε τους νόμους της κίνησης, ούτε άραξε ποτέ.
Ο θεός λοιπόν δεν είναι Θεός. Τι είναι; Πως θα μεταφράζαμε λοιπόν την αρχαιοελληνική λέξη ‘θεός’; Ποιά ήταν η αρχική σημασία της λέξης; Πως πλάστηκε αυτή η λέξη, από ποιούς, πότε; Με αυτό το ζήτημα θα καταπιαστούμε σήμερα.
θα γίνω λαϊκατζής
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Σε λίγους μήνες η οικογένειά μας θα αντιμετωπίσει πρόβλημα επιβίωσης. Θα βρεθούμε στο δρόμο και θα πεινάσουμε. Αν βρω, εγώ ή η γυναίκα μου, κάποια δουλείά, θα παίρνω το πολύ 500 εβρά. Δεν θα βρούμε όμως, ούτε εγώ ούτε η γυναίκα μου. Η οικοδομή ανήκει για μένα ανεπιστρεπτί στο παρελθόν – πέρα από το ότι δεν θα αντέξω μια μέρα, εάν συνεχίσω, αυτό που θα κερδίσω θα είναι το αναπηρικό καροτσάκι. Υπάρχει ένα ενδεχόμενο να ξαναδουλέψουμε στα ΕΛΤΑ, στα οποία εργάστηκα εγώ 8 μήνες ως συμβασιούχος και άλλους 8 η Τασούλα. Το ενδεχόμενο όμως αυτό είναι μηδαμινό: είναι τέτοια η ανεργία και η φτώχεια που αναγκάζονται να δουλέψουν και άνδρες και γυναίκες που πριν λίγους μήνες δεν θα σκέφτονταν να εργαστούν. Στην πρόσφατη προκήρυξη για την πρόσληψη 6 συμβασιούχων ταχυδρόμων, εδώ στην Άλεξπολ, οι 13 πρώτες ήταν γυναίκες, ενώ οι έξι πρώτες είχαν τόσα μόρια που εμείς ούτε στον ύπνο μας δεν μπορούμε να τα συγκεντρώσουμε. Πέρα από αυτό, και να προσληφθούμε θα παίρνουμε 500 εβρά, τα οποία φτάνουν μόνο για ενοίκιο και λογαριασμούς. Δεν έχουμε καμιά διάθεση, απολύτως καμιά, να δουλεύουμε για 500 εβρά! Τέρμα τα δίφραγκα!
Αντιλαμβάνεστε το αδιέξοδο. Το οποίο φέρνει απόγνωση και θάνατο ή κάτι άλλο, εάν εκλάβουμε το αδιέξοδο ως την εγγύτατη προσέγγιση της καλύτερης λύσης. Και εμάς μάς ενδιαφέρει το κάτι άλλο, η ζωή. Θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι για το αδιέξοδο και την απόγνωση ευθύνεται η κρίση, ο καπιταλισμός, η αντιλαϊκή κυβέρνηση της Δεξιάς και άλλα πολλά. Εντάξει, το ισχυρίζομαι. Ισχυρίζομαι όμως και κάτι άλλο.
Κύριος προς Υποτελείς: είστε ή πρόβατα ή μηχανές. διαλέξτε!
σχόλιο του Αθανασίου Τριανταφυλλιάς Δρατζίδη επί της προσταγής:
Ο λόγος που η Ζ. κολλάει τη σερβιέτα με τα ξεραμένα, και νωπά, αίματα στον τοίχο δεν είναι ότι ταξινομείται στην κατηγορία των παιδιών και εφήβων με νοητική υστέρηση. Διότι οι εργαζόμενες Κυρίες δασκάλες έχουν διαπιστώσει ιδίοις όμμασιν ότι η Ζ. άλλοτε κολλάει τη ματωμένη σερβιέτα στον τοίχο κι άλλοτε την πετάει εκεί που πρέπει να την πετάξει. Η συμπεριφορά αυτή χρήζει μιας εξήγησης την οποία οι Κυρίες δυσκολεύονται να διατυπώσουν. Η πάσχουσα όμως από νοητική υστέρηση διευκρινίζει, το μεταφέρω με δικά μου λόγια, ότι πετάει τη ματωμένη σερβιέτα εκεί που πρέπει να την πετάξει χάριν της δασκάλας Κυρίας, της αξιέπαινης επιμονής της να την κάνει άνθρωπο, φροντίδα που στέφεται με επιτυχία. Συγχαρητήρια, Κυρία! Κολλάει όμως τη ματωμένη σερβιέτα στον τοίχο λόγω της αποτυχίας της Κυρίας να την κάνει άνθρωπο – στο κάτω κάτω της γραφής, δεν υστερεί νοητικά; Αφού λοιπόν υστερώ νοητικά, όπως μου λες, μπορώ ανά πάσα στιγμή να κολλήσω τη ματωμένη σερβιέτα στον τοίχο και να σου τη σπάσω. Τι θα μου κάνεις, Κυρία, μήνυση;
η κατάρρευση του φορολογικού Κράτους
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Υποστηρίζω, φίλες και φίλοι, ότι ο 21ος αιώνας, και ο 22ος ασφαλώς, θα είναι μια πολύ ταραγμένη περίοδος του δυτικού πολιτισμού, της σημερινής Οικουμένης, της Γης δηλαδή που έγινε οίκος, ένα φρούριο όπου οι φρουριοκράτες Κύριοι (η λέξη bourgeois σημαίνει ‘φρουριοκράτης’) επιτηρούν