φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΠΩΣ φτάσαμε στα πυρηνικά όπλα, ποιο είναι το φιλοσοφικό υπόβαθρο αυτής του τεχνικού επιτεύγματος; Θα γίνει παγκόσμιος πόλεμος με χρήση πυρηνικών ή ο αυτοπεριορισμός και η αυτοσυγκράτηση θα προκριθεί έναντι του μηδενισμού της απόλυτης βούλησης; ‘Εχει συνετιστεί ο δυτικός Κύριος ή παραμένει ήρωας που προτιμάει να πεθάνει παρά να ηττηθεί και να υποδουλωθεί; Με αυτά τα τρία ερωτήματα θα καταπιαστώ σήμερα – και θα απαντήσω, με σαφήνεια και απλά λόγια.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΤΩΡΑ που ο πρόεδρος Μπάιντεν διαβεβαίωσε ότι δεν θα γίνει πόλεμος και δεν ανησυχούμε πια, μπορούμε να αναστοχαστούμε και να σκεφτούμε ήρεμα κάποια πράγματα, να επαναλάβουμε τις βεβαιότητες που μας εξασφαλίζει η θεωρία της κυριαρχίας και της ισχύος. Θα το πω άλλη μια φορά: καλή η αμφιβολία αλλά οι βεβαιότητες είναι απαραίτητες, χωρίς αυτές δεν μπορούμε ούτε ερωτήσεις να θέσουμε ούτε να σκεφτούμε για να απαντήσουμε.
ΝΑ ένα ερώτημα: γιατί να μην ενταχθούν όλα τα κράτη στο ΝΑΤΟ; Γιατί να μην ενταχθεί και η Ρωσία και η Κίνα στο ΝΑΤΟ; Θα μπορούσε αυτό να γίνει; Όχι, κατηγορηματικά όχι, φίλες και φίλοι, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Το ζήτησαν οι Ρώσοι από τον Κλίντον και οι Αμερικάνοι έβαλαν τα γέλια, εξομολογήθηκε στο διάγγελμά του ο Πούτιν. Να η απάντηση: δεν μπορεί να υπάρχει μια αμυντική συμμαχία, όπως είναι το ΝΑΤΟ, εάν δεν υπάρχει ένας εχθρός που να μας απειλεί. Η Σοβιετική Ένωση με τα πυρηνικά της ήταν απειλή, όχι προσχηματική αλλά πραγματική. Η καπιταλιστική Ρωσία είναι απειλή; Τι σημαίνει όμως η λέξη “απειλή”;
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΤΙ είναι ένας παγκόσμιος πόλεμος; Υπήρξε ποτέ παγκόσμιος πόλεμος; Τι είναι ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος;
ΠΡΙΝ εκθέσω τον τρόπο της σκέψης μου, θεωρώ αναγκαίο να απαντήσω σε αυτά τα ερωτήματα. Παγκόσμιος πόλεμος, κυριολεκτικά μιλώντας, είναι ένας πόλεμος που είτε διεξάγεται πάνω σε όλο τον πλανήτη είτε συμμετέχουν όλες οι χώρες. Τέτοιος πόλεμος δεν έχει γίνει – και δεν θα γίνει, όπως θα δούμε παρακάτω. Ονομάζουμε παγκόσμιο ένα πόλεμο όταν οι μάχες διεξάγονται σε πολλά σημείο του πλανήτη και από τα ισχυρότερα κράτη του πλανήτη. Τέτοιοι πόλεμοι έχουν γίνει – αλλά δεν θα γίνουν πια. Κατά συνέπεια, κυριολεκτικά μιλώντας, παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος δεν θα γίνει. Μπορεί να γίνει όμως με την καθιερωμένη αποδεκτή έννοια: μεταξύ των ισχυρότερων πυρηνικών δυνάμεων του πλανήτη. Ποιες είναι αυτές, ποιοι θα είναι αντίπαλοι σε έναν τέτοιο πόλεμο το έχουμε ήδη υποδείξει: ένας τέτοιος πόλεμος θα γίνει μεταξύ Δύσης και της Ρωσίας-Κίνας. Ποια θα είναι τα πεδία των μαχών σε αυτή την περίπτωση; Δεν θα υπάρξουν πεδία μαχών. Μα είναι δυνατόν να υπάρξει πόλεμος χωρίς πεδία μαχών; Όχι. Τότε; Τότε, δεν θα είναι πόλεμος αυτό που θα γίνει. Τι θα είναι; Θα είναι κάτι άλλο – θα δούμε τι. Πόλεμος και πυρηνικά όπλα είναι ασύμβατα. Αυτό είναι το τέλος του πολέμου. Μετά; Ειρήνη; Όχι, αυτό που θα γίνει, εάν γίνει, θα είναι απείρως χειρότερο από τον πόλεμο. Ή πόλεμοι με συμβατικά όπλα. Αυτό ναι.
A Jove principium, in Jove finis
(αρχή και τέλος του παντός ο Ζεύς [η ισχύς])
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΠΡΙΝ απαντήσω στο σημερινό ερώτημα, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι υπάρχουν κάποιοι και κάποιες που δεν ανησυχούν, εάν θα γίνει πόλεμος με την Τουρκία ή Τρίτος παγκόσμιος, πυρηνικός εννοείται. Δεν είναι πολλοί και πολλές. Η πλειονότητα φοβάται και ανησυχεί και κάθε τόσο καθησυχάζω, όσο πιο ανεπιφύλακτα, αποφασιστικά και κατηγορηματικά γίνεται, φίλους και φίλες, συγγενείς και γνωστούς. Δεν ξέρω ποιοι και ποιες είναι αυτοί που δεν φοβούνται και δεν ανησυχούν και δεν ξέρω ακόμα πώς έχουν φτάσει σε αυτό το συμπέρασμα. Δεν είναι πολεμολόγοι, μάλλον σκέφτονται πολύ απλά – θεωρούν αδιανόητο το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού παγκόσμιου πολέμου. Ή ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που, ενώ είναι βέβαιοι ότι δεν θα γίνει πόλεμος, δεν το ομολογούν. Ξέρουμε ποιοι και ποιες είναι! Είναι οι στρατιωτικοί και οι πολιτικοί (και κάποιοι δημοσιογράφοι, καθηγητές πανεπιστημίων, πιθανόν και κάποιοι άλλοι) . Μπορεί να βγει ο Τσίπρας, λόγου χάριν, και να πει, Έλληνες και Ελληνίδες, μην ανησυχείτε, πόλεμος δεν θα γίνει, ούτε ελληνοτουρκικός ούτε πυρηνικός παγκόσμιος; Τί θα γίνει, εάν το κάνει; Θα τον στείλουν εδώ στην Καστανούσσα να σκαλίζουμε μαζί τις ντοματιές, να ποτίζουμε το μποστάνι, να κόβουμε ξύλα στο βουνό, να ζυμώνουμε ψωμί και να φτιάχνουμε τυρί.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΓΙΑ ποιους είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα η ειρήνη; Για τους στρατούς και τις πολεμικές βιομηχανίες. Δεν είναι για εμάς, τους εργαζόμενους, τους νέους και τις νέες, τους συνταξιούχους, τους έφηβους και τα παιδιά, για την πλειονότητα του πληθυσμού όλων των κοινωνιών της Ευρώπης. Και ποια είναι η λύση στο μεγάλο πρόβλημα της ειρήνης; Ο πόλεμος; Όχι, δεν είναι ο πόλεμος. Είναι η απειλή του πολέμου. Η απειλή του πολέμου είναι ο νέος τρόπος διεξαγωγής του πολέμου που – δεν -θα – γίνει. Δύο είναι οι επιδιωκόμενοι σκοποί της απειλής του πολέμου: ο εκφοβισμός των υπηκόων και η διαιώνιση της ύπαρξης των στρατών και της πολεμικής βιομηχανίας.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Στο τέλος του δεύτερου βιβλίου του συγγράματος Περί ουρανού (298a10) ο Αριστοτέλης γράφει τα εξής: “Για όλους αυτούς τους λόγους, δεν λένε πράγματα αστήρικτα και αβάσιμα όσοι υποθέτουν ότι μετά την περιοχή των Ηρακλείων στηλών (σημερινό Γιβραλτάρ) βρίσκεται η Ινδία και ότι μία είναι η θάλασσα που τις ενώνει”. (Διό τους υπολαμβάνοντας συνάπτειν τον περί τας Ηρακλείας στήλας τόπον τω περί την Ινδικήν, και τούτον τον τρόπον είναι την θάλασσαν μίαν, μη λίαν υπολαμβάνειν άπιστα δοκείν). Είναι βέβαιο ότι αυτές τις γραμμές είχε διαβάσει ο Χριστόφορος Κολόμβος και αποφάσισε να πάει στην Ινδία πλέοντας δυτικά. Εκείνο που δεν ήξεραν, και έμαθαν, ήταν ότι μεταξύ Ευρώπης και Ινδίας υπήρχε μια άλλη ήπειρος. Σύμφωνα με αυτά που γράφει ο Αριστοτέλης είναι βέβαιο ότι τον 4ο π. Χ. αιώνα υπήρχαν κάποιοι που υπέθεταν, και ο Αριστοτέλης συμφωνούσε μαζί τους, ότι η Γη ήταν σφαιρική. Εφ΄όσον λοιπόν ήταν σφαιρική, η Ινδία θα βρισκόταν δυτικά της Ευρώπης. Δεν ήταν μόνο σφαιρική αλλά ήταν ακίνητη και στο κέντρο του πεπερασμένου σύμπαντος. Πώς έφτασε σε αυτά τα συμπεράσματα ο Αριστοτέλης; Πώς σκέφτηκε και έφτασε σε ένα σωστό συμπέρασμα (σφαιρική) και σε δύο που δεν ήταν σωστά, όπως αποδείχτηκε πολλούς αιώνες μετά; Είναι δυνατόν οι συλλογισμοί μας να είναι λαθεμένοι και να φτάσουμε σε σωστά συμπεράσματα; Ναι, είναι. Με τον ίδιο τρόπο, σκεφτόμενος λαθεμένα, ο Κοπέρνικος έφτασε στο σωστό συμπέρασμα, ότι η Γη δεν είναι ακίνητη και ότι δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος, ότι κινείται γύρω από τον ήλιο.
μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα
λοξές ματιές στην πανδημία, τον εμβολιασμό και τον ριζοσπαστισμό
γράφει ο π.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΤΗ δεκαετία του 1960 εμφανίστηκαν στις ΗΠΑ, στη Μ. Βρετανία και σε άλλες χώρες της Β. Ευρώπης τα πρώτα περιστατικά παιδικού καρκίνου. Σήμερα, κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο, οι περιπτώσεις ανέρχονται στις 250.000 – 300 στην Ελλάδα. Από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα η τάση είναι αυξητική, τουλάχιστον 1%. Μιας και η τάση είναι αυξητική, υπάρχει το ενδεχόμενο να γίνει 2% ή 5%; Δεν το ξέρουμε, θα δούμε. Φέτος, 2022, θα έχουμε 275.000 και το 2023, 303.000. Κατά προσέγγιση, λίγο πάνω λίγο κάτω, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Το 20% δεν επιβιώνει. Το υπόλοιπο, επιβιώνει από πέντε χρόνια μέχρι και περισσότερα, κάποια ζουν πολύ περισσότερο με προβλήματα υγείας, νοσηρότητας λόγω της ίασης, της θεραπείας. Ο αριθμός δεν είναι μεγάλος. Εάν όμως είσαι γονιός και το παιδί σου διαγνωστεί με κάποια μορφή καρκίνου (είναι πολλές, οι πιο συχνές, σε ποσοστό 5ο%, είναι η λευχαιμία και όγκοι στον εγκέφαλο), τότε η σπανιότητα είναι κάτι που θα σε αφήσει αδιάφορο. Θα αναρωτηθείς και θα ρωτήσεις τους ειδικούς: μα γιατί να συμβεί αυτό στο παιδί μου; Ποιες είναι οι αιτίες του παιδικού καρκίνου; Οι ειδικοί επιστήμονες θα σηκώσουν τους ώμους τους και θα πουν: δεν ξέρουμε τις αιτίες του παιδικού καρκίνου. Δεν ξέρουν. Τι άλλο δεν ξέρουν; Πολλά. Δεν είναι μόνο πολλά, είναι ότι γίνονται ολοένα και περισσότερα. Γιατί δεν ξέρουν; Δεν ξέρουν γιατί δεν ξέρουν. Γιατί δεν ξέρουν ότι δεν ξέρουν; Θα το μάθουν; Μήπως αποφεύγουν να διατυπώσουν τα ερωτήματα που πρέπει να διατυπωθούν; Γιατί το κάνουν αυτό; Μήπως ξέρουν και κάνουν πως δεν ξέρουν; Μήπως ψεύδονται, μήπως υποκρίνονται; Μήπως θα τα μάθουν στο μέλλον, μιας και η πρόοδος της επιστήμης δεν σταματά ποτέ; Μήπως δεν θα τα μάθουν ποτέ γιατί η μέθοδός τους είναι παντελώς λανθασμένη; Μήπως η υγεία και η ασθένεια δεν είναι (μόνο) ζήτημα επιστήμης αλλά καθορίζεται από κάτι άλλο; Από τι; Πολλά τα ερωτήματα, φίλες και φίλοι, πολλά.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζαστίν Τριντό φυγαδεύτηκε χτες (προχτές;) από την πρωτεύουσα Οτάβα και κρύβεται μαζί με την οικογένειά του σε μυστικό καταφύγιο. Πότε θα επιστρέψει; Όταν δεν θα φοβάται πια, όταν φύγουν οι 50.000 φορτηγατζήδες που έχουν συγκεντρωθεί έξω από την πρωθυπουργική κατοικία, διαμαρτυρόμενοι για την ολιγοήμερη καραντίνα που επιβλήθηκε να υποβάλονται, κάθε φορά που θα επιστρέφουν από τις ΗΠΑ στον Καναδά. Η αιφνίδια φυγή του καναδού πρωθυπουργού με ώθησε να σκεφτώ κάποια πράγματα. Να σκεφτώ – να θέσω ερωτήματα και να αποπειραθώ να διατυπώσω κάποιες απαντήσεις. Η φυγή ήταν μια παρορμητική κίνηση, μια κίνηση πανικού που θεωρήθηκε αναγκαία εξ αιτίας της απειλής και του κινδύνου για τη ζωή του και των άλλων μελών της οικογένειας; Ποια άλλη εναλλακτική λύση υπήρχε; Οι σύμβουλοί του δεν σκέφτηκαν τις συνέπειες που θα έχει στην πολιτική του σταδιοδρομία η εικόνα ενός δειλού ηγέτη που φυγαδεύεται και κρύβεται σε μυστικό καταφύγιο; Θα φυγαδευόταν, εάν διαμαρτύρονταν δημόσιοι υπάλληλοι; Εάν όχι, και μάλλον όχι, ποια είναι η ιδιαιτερότητα των οδηγών των φορτηγών; Θα υποστηρίξω, μεταξύ των άλλων, ότι δεν φοβήθηκαν για τη ζωή του – κάτι άλλο φοβήθηκαν. Και δεν ήταν μόνο ένα.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ο Σεν Τζου στη “Τέχνη του Πολέμου” δίνει τρεις συμβουλές στον στρατηγό που θέλει να νικήσει: να νικάει χωρίς να πολεμάει, πρώτα να νικάει και μετά να πολεμάει· και η τρίτη: όταν στριμώχνεις τον εχθρό να του αφήνεις πάντα μια οδό διαφυγής· εάν δεν το κάνεις, ο αντίπαλος θα πολεμήσει για ζωή ή θάνατο και τότε γίνεται πανίσχυρος. Αφήνουμε προς ώρας στην άκρη τον πόλεμο μεταξύ αντιπάλων στρατοπέδων, τους πολεμίους, κι άς έρθουμε στους εχθρούς, στον κοινωνικό πόλεμο δηλαδή. Τα πεδία του κοινωνικού πολέμου είναι πολλά, οι εχθροί είναι πολλοί, εμείς όμως θα εστιάσουμε στη βασική του μορφή, στον πυρήνα της κυριαρχικής σχέσης, στον κοινωνικό πόλεμο μεταξύ Κυρίου και Υποτελούς. Μιας και ο κοινωνικός πόλεμος ενέχει το ενδεχόμενο του κινδύνου και της απειλής, της ήττας και του θανάτου, τόσο η κυριαρχία όσο και ο Κύριος είναι υποχρεωμένοι να σχεδιάζουν οδούς διαφυγής, εξόδους κινδύνου, με άλλα λόγια.
