χαμηλό μπουρλέσκ: νέκταρ, αμβροσία, τονοτίλ

μόρτες και μόρτισσες, μπονζούρ

    Πολύ συχνά, η σάτιρα χρησιμοποίησε το έπος, όχι μόνο για να φέρει στο προσκήνιο, δεν μπορεί να κρατηθεί και να μη δείξει  τις ανοησίες και τα ελαττώματα των ανθρώπων, Κυρίων και Υποτελών, αλλά και για να το υπονομεύσει, για να εκφράσει την περιφρόνησή της στο ηρωικό, το υψηλό, το μεγαλοπρεπές ύφος  μέσω διαστρεβλώσεων. Αυτό είναι το μπουρλέσκ (bourlesque), ένα είδος σάτιρας.  Το μπουρλέσκ εμφανίζεται με δύο μορφές, το χαμηλό και το υψηλό, πριν τις δούμε όμως ας πούμε μερικά πράγματα για το υψηλό και το χαμηλό ύφος.

Continue reading

MANKINDDIVINE (2): πέραν της ζωολογικής τεχνικής

φίλες και φίλοι, καλημέρα

    Όποιος, όποια καταπιάνεται με το ζήτημα της σωματικής αθανασίας του ανθρώπου οφείλει να ερευνήσει,  και να εκθέσει τα αποτελέσματα των ερευνών του, σχετικά με τον θάνατο: την προέλευσή του και την επίγνωσή του από τον άνθρωπο. Και μετά να αναρωτηθεί πώς μπορεί να επιτευχθεί η σωματική αθανασία και πώς θα ζει ο αθάνατος άνθρωπος. Στο προηγούμενο σημείωμα εξετάσαμε την προέλευση του θανάτου, η οποία μας επιβάλλει να διατυπώσουμε την άποψη ότι εάν δεν μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς τον θάνατο, και πράγματι δεν μπορεί να υπάρξει, τότε η σωματική αθανασία είναι ανέφικτη, παντελώς,  οπότε τα ερωτήματα  πώς θα επιτευχθεί η σωματική αθανασία και πώς θα ζει ο αθάνατος άνθρωπος είναι περιττά ερωτήματα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα τα θέσουμε και δεν θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε· κι αυτό διότι ενισχύουν το συμπέρασμά μας ότι η σωματική αθανασία είναι ανέφικτη.

Η βεβαιότητα, ούτε καν η δυνατότητα, της σωματικής αθανασίας του ανθρώπου είναι η μόνη κολόνα, για να μιλήσω ως οικοδόμος, πάνω στην οποία στηρίζεται το τεράστιο και μεγαλοπρεπές οικοδόμημα της επαναστατικής θεωρίας και επαναστατικής ιδεολογίας της Θεϊκότητας του Ανθρώπινου Είδους που πρεσβεύει ο Επίκτητος Μοντανός στο βιβλίο που ασκούμε κριτική, τα βασικά σημεία του οποίου παρουσιάσαμε στο προηγούμενο σημείωμα. Εάν προσβάλλουμε την κολόνα αυτή, το οικοδόμημα θα καταρρεύσει ως τραπουλοχαρτοκατασκευή. Ακολούθως, και εκ του σύνεγγυς, θα μπορέσουμε να μελετήσουμε τα ερείπια για να δούμε και από τι υλικό είναι κατασκευασμένο.

Continue reading

MANKINDDIVINE (1): μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς τον θάνατο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Αυτές τις μέρες διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο (εκδόσεις futura, 2011)· συγγραφέας του είναι ο Επίκτητος Μοντανός, ψευδώνυμο,  μιας και ο Επίκτητος (50-138 μ. Χ.) ήταν δούλος  φιλόσοφος, στωικός, και ο Μοντανός (β΄αιώνας μ. Χ. ) αιρετικός εκστατικός χριστιανός  προφήτης· ο τίτλος του συμπυκνώνει και τη κομβική του θέση:

ΚΩΔΙΚΟΣ ‘ΘΕΟΣ’: ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣ

(τα εισαγωγικά στη λέξη ΘΕΟΣ είναι δικά μου) με υπότιτλο:

Και η Παγκόσμια Κοινωνική Επανάσταση του 21ου αιώνα ο δρόμος για την εκπλήρωσή του

    Υπάρχει μυστικό σχέδιο του ανθρώπινου είδους, με το κωδικό όνομα ΘΕΟΣ, σκοπός του οποίου είναι να γίνει ο άνθρωπος Θεός, να γίνει δηλαδή σωματικά  αθάνατος. Πως θα γίνει σωματικά αθάνατος: μέσω της

Continue reading

θάνατος και ποίηση: για την προέλευση της ποίησης

  1.

MACBETH

. . . .

I have supped full with horrors:

Direness, familiar to my slaughterous thoughts,

Cannot once start me.

[Enter Seyton]

Wherefore was that cry?

SEYTON

The queen, my lord, is dead.

MACBETH

She should have died hereafter

Shakespeare, Macbeth, 5,5

2.

ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Νομίζω πως όσα έχω περάσει

μου δίναν κάθε δικαίωμα να τρελαθώ.

Θα ‘ταν λίγη ξεκούραση επιτέλους,

λίγη ανεύθυνη ελευθερία που ποτέ δε γνώρισα.

Κι αληθινά θα τρελαινόμουν, αν δεν αποτελούσε

κι αυτό μια κάποια παραχώρηση.

Τίτος Πατρίκιος, Αντιλογίες

3.

ΕΠΙΝΙΚΟΣ

.  .  .  .  .

κάποτε γυρόφερνα το θάνατο

σαν κουτσή γριά

που καθαρίζει την κουζίνα της

τὠρα τον φυτεύω με τα χέρια μου

ανάμεσα στα λουλούδια

και τον βλέπω να μεγαλώνει

και να μαθαίνει περπάτημα

.  .  .  .  .  .  

Άννα Γρίβα, Οι μέρες που ήμασταν άγριοι

4.

Διάβασα ποίηση προχτές πάνω στο τρένο, επιστρέφοντας από τη Σαλονίκη. Συνέχισα τον Μακμπέθ του Σέξπυρ, έχοντας δίπλα τη μετάφραση του Β. Ρώτα (εκδ. Επικαιρότητα), τις Αντιλογίες του Τίτου Πατρίκιου (εκδ. ύψιλον) και τη ποιητική συλλογή (εκδ. Γαβριηλίδη) της Άννας Γρίβα, Οι μέρες που ήμασταν άγριοι. Σήμερα, θα ήθελα θα γράψω ένα σημείωμα για τη σχέση της ποίησης με τον θάνατο, δηλαδή, για την προέλευση της ποίησης. Εάν δεν ολοκληρώσω σήμερα, θα συνεχίσω αύριο, μεθαύριο. . . (Να μην το ξεχάσω, μια μέρα, να γράψω ένα κείμενο και για τον υπαινιγμό των αποσιωπητικών).

5.

Πριν αρχίσω θα ήθελα να διατυπώσω απλά και σαφηνώς την κεντρική ιδέα της σκέψης μου και των επιχειρημάτων μου: ως αναγνώστης,  και όχι ως κριτικός  ποίησης, διακρίνω δύο είδη: αυτήν που δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα κι αυτήν που αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα. Για τους ποιητές της πρώτης κατηγορίας, μεταφέρω ένα σχόλιο του Robert Scholes (The Fabulators – Οι μυθοπλάστες, New York, 1967) γι΄αυτούς που γρἀφουν ποίηση καθημερινά και μανιωδώς: ‘αποκεφαλισμένα κουτορνίθια που δεν ένιωσαν το τσεκούρι’. Δεν ξέρω εάν έχετε δει αποκεφαλισμένο κοτόπουλο να τρέχει, προσπαθώντας αγωνιωδώς να  ξεφύγει. . . Δεν είμαι, λοιπόν,  σε θέση να γνωρίζω πόσες και ποιες από τις 500 (πεντακόσιες) ποιητικές συλλογές που εκδίδονται κάθε χρόνο εν Ελλάδι ανήκουν στη μία ή στην άλλη κατηγορία.

Continue reading

‘το άλογό μου έγινε ένα δεμάτι άχυρα’

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Με το σημερινό σημείωμα θα σχολιάσω το δράμα του Κυρίου Ευάγγελου  Βενιζέλου έχοντας κατά νου   το θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου ‘Δόκτωρ Φάουστους’, από το οποίο και ο τίτλος (4η πρ., 5η σκ.). Ο Μάρλοου γεννήθηκε το 1564, τη χρονιά που γεννήθηκε κι ο Σέξπειρ, και πέθανε (τον μαχαίρωσαν σε μια ταβέρνα) το 1593, δεν είχε πατήσει τα τριάντα, όταν άρχισε να λάμπει το άστρο του Σέξπυρ. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι εάν ζούσε θα είχαμε μια πολύ διαφορετική εικόνα για τον Σέξπυρ, τόσο ιδιοφυής δραματουργός ήταν.

Ο ‘Δόκτωρ Φάουστους’ είναι μια τραγωδία της απόγνωσης. Εάν προσεγγίζω το δράμα του Βενιζέλου υπό το πρίσμα αυτής της τραγωδίας, το κάνω επειδή εντοπίζω κάποια κοινά σημεία μεταξύ του Φάουστους και του Βενιζέλου. Κατά συνέπεια, η ουσία του δράματος του Βενιζέλου είναι η απόγνωση. Θα μου πείτε βέβαια ότι ο Κύριος Βενιζέλος δεν έχει ενοχές διότι ως καλός Κύριος που είναι γνωρίζει ότι η ενοχή είναι αδυναμία και δειλία. Πολύ ωραία. Εγώ σημερα θα δείξω ότι δεν γίνεται να μην συντριβεί κάτω από τα ερείπια της δύναμής του, της Ισχύος Του.

Continue reading

Κυριαρχία και αυτοκτονία: από την απόλυτη απαγόρευση στην απόλυτη υπόθαλψη

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Πριν από μερικά χρόνια, ένας Άγγλος ασθενής, με συγχωρείτε, ένας Άγγλος επενδυτής Κύριος  αυτοκτόνησε επειδή έχασε 5 δισ., δεν ξέρω άν ήταν δολάρια, εβρά ή λίρες. Του έμειναν 2 δισ. Κι αυτοκτόνησε. Με τον πλούτο που αντιστοιχεί σε αυτό το ποσό, υπολογισμένο σε εβρά, μια μικρή πόλη των 10.000 κατοίκων ζει άνετα για 60 χρόνια! Δεν αυτοκτόνησε λοιπόν επειδή έμεινε άφραγκος αλλά επειδή έχασε, ηττήθηκε, και όπως έγραψε ο Θουκυδίδης, ο Κύριος τη λέξη ‘ήττα’ δεν θέλει ούτε καν να την ακούει – το είπαν οι Κορίνθιοι για τους Αθηναίους.

Εάν η αθάνατη ψυχή του Πλάτωνα, με τη μορφή της καθαρής, γνήσιας σκέψης (αληθής νους, αληθής διάνοια) επλανάτο τη μέρα της αυτοκτονίας στα μέρη εκείνα, θα έπιανε τον επενδυτή Κύριο από το αυτί και θα του έλεγε, είμαι βέβαιος: Γιατί, ρε μαλάκα, αυτοκτόνησες;

Continue reading

ο Κύριος και η Τεχνολογία της Ανάστασης των Νεκρών

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Θα μπορέσει μια μέρα ο Κύριος, μέσω της Επιστήμης και της Τεχνολογίας, να αναστήσει τους νεκρούς Του; Να αναστήσει τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Μέγα Κωνσταντίνο, τον Μέγα Ναπολέοντα, τον Μέγα Χίτλερ, τον Μέγα Στάλιν; Όχι, κατηγορηματικά, δεν θα μπορέσει.  Θα ήθελε όμως να το κατορθώσει; Ασφαλώς και θα ήθελε, διότι ο σημερινός ζωντανός Κύριος θα είναι ο αυριανός νεκρός Κύριος. Για τον εαυτό του νοιάζεται, τους άλλους νεκρούς Κυρίους τους γράφει στ΄αρχίδια του.

Ο χριστιανός Κύριος του παρελθόντος θα ήθελε να αναστηθεί αλλά κατά τη Δευτέρα Παρουσία, κατά την Ημέρα της Κρίσης, μετά από πολλά πολλά χρόνια. Ποια είναι όμως η Δευτέρα Παρουσία, ποια είναι η Πρώτη, ποια είναι η Ημέρα της Κρίσης; Γιατί αυτή η αναβολή;

Continue reading

ο νεκρός είναι κομμουνιστής; σκέψεις για τον θάνατο και τον κομμουνισμό

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ναι, ο νεκρός είναι κομμουνιστής, ο νεκρός είναι ένα φυσικό κοινόχρηστο σκουπίδι, απόβλητο – σήμερα θα επιχειρηματολογήσω υπέρ αυτής της άποψης: η διαδικασία του θανάτου είναι μια κομμουνιστική διαδικασία, είναι μια κομμουνιστικότητα. Η απάντηση όμως σε ένα ερώτημα είναι το σημείο συνάντησης άλλων απαντήσεων σε άλλα ερωτήματα τα οποία προηγούνται λογικά και χρονικά. Πως φτάσαμε στο σημείο να αναρωτιόμαστε εάν ο νεκρός είναι κομμουνιστής; Η ενασχόληση με αυτό το ερώτημα θα φέρει στο προσκήνιο κάποια καταχωνιασμένη γνώση; Γιατί να μας νοιάζει το ερώτημα εάν ο νεκρός είναι κομμουνιστής ή όχι; Θα έχει κάποιο αντίκτυπο στη ζωή μας; Θα μας παρακινήσει να σκεφτούμε περαιτέρω και να διευρύνουμε τους ορίζοντες της σκέψης μας και της φαντασίας μας;

Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα με ένα πολύ απλό και σύντομο τρόπο: να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα: με ποια ζητήματα θα ασχοληθούν οι ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι, οι ανοιχτόμυαλοι, οι φιλομαθείς, οι χαριστικοί, οι ζωοποιοί, οι ζωογόνοι κατά τις επόμενες (οι οποίες δεν θα είναι λίγες)  δεκαετίες; Κι όταν λέω ‘ασχοληθούν’ εννοώ ότι θα μελετήσουν, θα σκεφτούν, θα γράψουν, θα συζητήσουν, θα ερευνήσουν με σκοπό την προσβολή αξιών, γνώσεων, πρακτικών, ιδεών, συμπεριφορών που μας φέρνουν ολοένα και πιο κοντά στην Κόλαση και την Αποκάλυψη – μας έχουν φέρει ήδη. Απαντώ: δύο θα είναι τα ζητήματα αυτά: ο κομμουνισμός και ο θάνατος, άρα και  η επιθυμία της σωματικής αθανασίας.

Continue reading

ο Καντ, η λατρεία του ύψους, το Υψηλό και η επιθυμία της σωματικής αθανασίας

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Το βασικό αντικείμενο της δυτικής φιλοσοφίας, αρχαίας και νεώτερης, είναι η υπόταξη της φύσης, δηλαδή ο εξοβελισμός του θανάτου, η επίτευξη της σωματικής αθανασίας. Όλοι σχεδόν οι φιλόσοφοι υποστήριξαν μια άποψη, άλλοι με τρόπο φανερό κι άλλοι με τρόπο υπαινικτικό. Άλλοι υποστήριξαν ότι η Κυριαρχία πάνω στη φύση είναι εφικτή και θέμα χρόνου κι άλλοι πως είναι ανέφικτη. Αναπόφευκτα, ήρθε στο προσκήνιο το ζήτημα της ισχύος: ποιος είναι, ποιος μπορεί να είναι πιο ισχυρός, εγώ, ο Κύριος, ή η Φύση;

Η ισχύς πήρε πολλά ονόματα – ένα από αυτά είναι και το ύψος και το υψηλό.Η συσχέτιση ισχύος και ύψους πουθενά αλλού δεν είναι τόσο σαφής όσο στο έργο του Καντ, Κριτική της Κριτικής Δύναμης (Κritik der Urteilskraft) που δημοσιεύτηκε το 1790, μεσούσης της Γαλλικής Επανάστασης. Ας διαβάσουμε τι γράφει σχετικά (μετ. Κώστας Ανδρουλιδάκης, εκδ. Ιδεόγραμμα, Αθήνα 2002):

. . . η ακαταμάχητη δύναμη της φύσης μας επιτρέπει να γνωρίσουμε μεν τη φυσική μας αδυναμία, ως φυσικών όντων, συγχρόνως όμως και να ανακαλύψουμε την ικανότητα να κρίνουμε τους εαυτούς μας ως ανεξάρτητους από την ίδια και ακόμη μια υπεροχή επί της φύσης. . . Άρα, η φύση ονομάζεται εδώ υψηλή επειδή απλώς υψώνει τη φαντασία στο να αναπαραστήσει τις περιπτώσεις εκείνες, στις οποίες το πνεύμα μπορεί να κάμει αισθητή  την καθαυτό ανωτερότητα του προορισμού του ακόμη και έναντι της φύσης (σελ. 183-4).

Continue reading

θα κλάνουμε όταν θα είμαστε αθάνατοι;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Ποιος, ποια  δεν θα ήθελε να ήταν αθάνατος, να μην πέθαινε; Όταν ήταν πιτσιρικάς,  ο Ζοζέ Σαμαράγκου είχε ρωτήσει τη γιαγιά του εάν φοβάται που θα πεθάνει. Η γιαγιά του απάντησε: δεν φοβάμαι, λυπάμαι. Ένας φίλος είχε ρωτήσει επίσης την ετοιμοθάνατη ενενηντάχρονη γιαγιά του να του πει τι αισθάνεται τώρα που πεθαίνει, πως είναι να πεθαίνεις; Η γιαγιά του απάντησε: πως είναι όταν πεινάς και θες να φας λίγο ψωμάκι, πως είναι όταν διψάς και θέλεις να πιεις λίγο νεράκι, πως είναι όταν νυστάζεις και θέλεις να κοιμηθείς λιγάκι, έτσι θέλω κι εγώ το θάνατο. Όλοι μας έχουμε επιθυμήσει τον θάνατο, όλοι μας τον φοβόμαστε, όλους μας τρομοκρατεί, όλους μας αγχώνει – αν και δεν το καταλαβαίνουμε, όπως όταν τρέχουμε με μεγάλη ταχύτητα χωρίς λόγο αλλά με μεγάλη ηδονή: φεύγουμε από τον θάνατο και πάμε προς τον θάνατο. Και συχνά τον συναντάμε. . . όχι λόγω υπερβολικής ταχύτητας αλλά λόγω υπερβολικής επιθυμίας – άρα άγχους.

Ναι, δεν θέλουμε να πεθάνουμε, φοβόμαστε, λυπόμαστε. Θα θέλαμε να ήμασταν αθάνατοι. Μπορούμε όμως να γίνουμε αθάνατοι; Στο ερώτημα αυτό έχουν διατυπωθεί δυο απαντήσεις. Κάποιοι υποστηρίζουν, μεταξύ αυτών και ο Κύριος με τους υπηρέτες του, πως μπορούμε – η επιστήμη και η τεχνολογία θα εντοπίσει τον θάνατο και θα τον εκτελέσει με συνοπτικές διαδικασίες. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι είμαστε μέρος της φύσης, ότι η φύση είναι πιο ισχυρή από μας, ότι δεν θα μπορέσουμε ποτέ να γίνουμε αθάνατοι.

Ας υποθέσουμε όμως ότι γινόμαστε αθάνατοι. Πως θα ζούμε, πως θα είναι η καθημερινή μας ζωή; Θα κλάνουμε;

Continue reading