το αρχοντικό του Αχιλλέα (ραψωδία Ω)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΣ κάνουμε ένα υποθετικό πείραμα. Διαβάζουμε τους Χωριάτες του Μπαλζάκ και κάποια στιγμή αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό που διαβάζουμε τώρα δεν είναι Μπαλζάκ αλλά κάτι άλλο –  είναι Τζόις, εάν έχουμε διαβάσει. Εάν όχι, δεν θα ξέρουμε τι είναι αλλά θα είμαστε βέβαιοι ότι Μπαλζάκ δεν είναι. Αναγνωρίζουμε τους συγγραφείς από το ύφος τους, από τον τρόπο γραφής τους.

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ την Ιλιάδα, έχουμε διαβάσει και την Οδύσσεια, και πολύ συχνά αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά. Και αναρωτιόμαστε: είναι δυνατόν η Ι, η Π και η Τ να έχουν συντεθεί από το ίδιο πρόσωπο; Η Ι είναι αριστουργηματική αλλά δεν είναι ηρωική ποίηση, είναι περισσότερο τραγωδία. Η Π είναι αριστουργηματική και είναι γνήσια ηρωική ποίηση. Η Τ είναι ένα έκτρωμα και θα ήταν καλύτερα να μην υπήρχε, με κριτήριο την καλλιτεχνική της αξία –  υπάρχει όμως και είναι πολύ σημαντική, ως προς την όλη δομή της Ιλιάδας.

ΜΑ, θα αναρωτηθεί κάποιος, δεν θα μπορούσε η Ι και η Π να έχει συντεθεί από το ίδιο πρόσωπο; Όχι, δεν θα μπορούσε. Γιατί κάποιος που συνθέτει ηρωική ποίηση να συνθέσει κάτι που δεν είναι ηρωική ποίηση αλλά έχει στοιχεία τραγωδίας, όπως και η Α; Η ηρωική ποίηση είναι πολεμική ποίηση, είναι εξύμνηση πολεμικών άθλων των ηρώων, όπως είναι το μεγαλύτερο μέρος της Ιλιάδας.

Continue reading

‘όποιος γράφει, γαμάει· όποιος διαβάζει, γαμιέται’

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ο τίτλος του σημερινού σημειώματος καταγράφει τη δομή ενός μεγάλου αριθμού ελληνικών και λατινικών επιγραφών, μερικές από τις οποίες και θα εξετάσουμε. Το σημείωμα αποτελεί εισαγωγή στο αυριανό, αντικείμενο του οποίου θα είναι η υιοθέτηση της γραφής από τους πλούσιους και ισχυρούς αριστοκράτες της αρχαϊκής Ελλάδας (750-500 π. Χ.). Θα απαντήσουμε στο εξής κομβικό ερώτημα: Για ποιο λόγο άρχισαν, γύρω στο 750 π. Χ.,  να χρησιμοποιούν τη γραφή οι αριστοκράτες; 

ΠΟΛΛΕΣ πτυχές του ζητήματος της γραφής δεν είχαν, και δεν έχουν, αποσαφηνιστεί και κατανοηθεί. Η αιτία ήταν η προσήλωση των ερευνητών αποκλειστικά και μόνο στη γραφή. Εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες το ενδιαφέρον στράφηκε στην ανάγνωση, αν και υπήρχε αλλά ήταν περιθωριακό και καταχωνιασμένο, με αποτέλεσμα να κατανοηθούν και πτυχές που αφορούσαν τη γραφή. Ένα από τα βασικά πορίσματα των ερευνών για την ανάγνωση τους πρώτους αιώνες της χρήσης της γραφής ήταν το εξής: οι αρχαίοι Έλληνες διάβαζαν υψηλόφωνα μέχρι και τα μέσα του 4ου π. Χ. αιώνα· ο Αριστοτέλης ήταν από τους πρώτους που άρχισαν να διαβάζουν σιωπηλά και ήταν ο πρώτος μανιώδης αναγνώστης. Γιατί διάβαζαν υψηλόφωνα, ηχηρά;

Continue reading

Αρχαίοι Έλληνες θεατές σε Παραολυμπιάδα: θα έκοβαν φλέβες

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=160503981059789&id=100013005639383&comment_id=160698517707002&notif_t=comment_mention&notif_id=1473370593157269

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ μάθαιναν οι αρχαίοι Έλληνες ότι στην εποχή μας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες διεξάγονται και Παραολυμπιακοί, στους οποίους συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες με νοητικά και κινητικά προβλήματα, ας τα πούμε προβλήματα, θα έμεναν με το στόμα ανοιχτό, θα μας περνούσαν για τελείως παλαβούς και ανισόρροπους. Θα εξεπλήττοντο τα μάλα ασφαλώς και με τη συμμετοχή των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γιατί; Σε αυτό το ερώτημα ας προσθέσουμε κι άλλα δύο. Γιατί αναβίωσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1896; Γιατί καθιερώθηκε η διοργάνωση των Παραολυμπιάδων; 

Continue reading

σταυρός σημαίνει ‘(χοντρό) παλούκι (μπηγμένο στη γη)’

φίλες  και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΠΟ το 1100 π. Χ. μέχρι το 750 π. Χ. περίπου στην αρχαία Ελλάδα το ξύλο ήταν το βασικό υλικό με το οποίο κατασκεύαζαν σπίτια, ναούς, πολλά εργαλεία και οικιακά σκεύη, γλυπτά (ξόανα), όπλα (με μεταλλικές αιχμές), πλοία και άλλα πολλά, από τα οποία δεν σώθηκε σχεδόν τίποτα λόγω της φθαρτότητας του ξύλου. Αυτός είναι ο λόγος που για αυτή την περίοδο οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν μόνο τάφους κατασκευασμένους με πέτρα. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια μας παρέχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την κυριαρχία του ξύλου, όπως και η ίδια η αρχαία ελληνική γλώσσα.   Η λέξη δομή, για παράδειγμα, δηλώνει τον ξύλινο σκελετό του οικήματος (σπιτιού ή ναού), είναι η λεγόμενη ξυλοδεσιά, οικοδομικά μιλώντας. Και μια που τ΄αναφέραμε, η λέξη οικοδόμος παραπέμπει στον κατασκευαστή ξύλινο σπιτιού.

ΑΠΟ το 750 και μετά αρχίζει η ολοένα και συχνότερη χρήση της πέτρας και του μαρμάρου, για να φτάσουμε τριακόσια χρόνια (450) μετά στην πλήρη κυριαρχία του λαμπερού μαρμάρου, στα μνημειώδη μαρμάρινα αγάλματα και στους μνημειώδεις μαρμάρινους ναούς. Τα ερωτήματα που αβίαστα εγείρονται είναι σαφή. Γιατί από το 1100 μέχρι το 750 χρησιμοποιούσαν σχεδόν μόνο το ξύλο για οικοδομές, εργαλεία, όπλα και έργα τέχνης; Γιατί από το 750 και μετά άρχισε η εξόρυξη, η επεξεργασία, η χρήση του μαρμάρου; Πώς να εξηγήσουμε τη λατρεία του μαρμάρου;  Τι σημαίνει η λέξη μάρμαρο (<μάρμαρος);

Continue reading

συμβιωτική, συνεργασιακή διαφωνία και ζωντανός κομμουνισμός

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΙ εργασίες στους κήπους έχουν περιοριστεί, αργεί να ξημερώσει, άρχισαν οι βροχές, οπότε επανέρχομαι να εμπλουτίσω και να διαιωνίσω τη μεταβατική κατάσταση στην οποία βρίσκομαι, εγώ και πολλές φίλες και πολλοί φίλοι και θα βρισκόμαστε όσο θα ζούμε και θα αναπνέουμε. Πολλά ζητήματα δεν είναι σαφή και δεν έχουν κατανοηθεί, από εμάς τουλάχιστον, οπότε οι έρευνες συνεχίζονται, νέα ερωτήματα εγείρονται, διατυπώνονται κάποιες απαντήσεις και οι απαντήσεις γεννούν νέα ερωτήματα –  αυτή είναι η μεταβατική κατάσταση.

ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ αυτή τη μεταβατική κατάσταση δεν μας επιτρέπεται να υποστηρίξουμε ότι κατέχουμε την αλήθεια, οπότε δεν θέλουμε, και δεν μπορούμε να σας πείσουμε. Την αλήθεια την γνωρίζει και την κατέχει μόνο ο Κύριος, κι αυτός και θέλει και μπορεί να σας πείσει. Η σχέση της Αλήθειας με την Κυριαρχία είναι τόσο σαφής, όσο σαφής και η σχέση της Κυριαρχίας με την Πειθώ, κόρη του Πολέμου και μητέρα της Ρητορικής. Τα γράφω αυτά γιατί πολλές και πολλοί υποστηρίζουν ότι, ακόμα και υποσυνείδητα, ο  σκοπός μας είναι να πείσουμε. Τα γράφω ακόμα γιατί θεωρείται ότι η Αλήθεια είναι κάτι που κατέχεται  – μια γνώση, μια θεωρία, ένα δόγμα, ένα αξίωμα.

Continue reading

σκέψεις για τον έρωτα, τον θάνατο και τη θυσία (1)

Κάποτε αρχίσαμε να ανοίγουμε λάκκους, να τοποθετούμε εκεί μέσα τους νεκρούς μας και να τους σκεπάζουμε με χώμα. Γιατί να το κάνουμε αυτό;
Τι γινόταν πριν; Βλέπαμε, τα λιγοστά μέλη της ομάδας, τα πτωματοφάγα όρνεα και θηλαστικά να τρώνε τους νεκρούς μας. Κάποτε αυτό δεν μπορούσαμε να το βλέπουμε, δεν το αντέχαμε. Και αρχίσαμε να θάβουμε τους νεκρούς μας, να τους προστατεύσουμε από τους γύπες και τις ύαινες. Γιατί δεν το αντέχαμε;

Continue reading

ο Κύριος και οι Κύριοι

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Φίλος της Σχολής μου ζήτησε να διευκρινίσω τι εννοώ με τον όρο Κύριος και σπεύδω να απαντήσω. Αναρωτιέται, ένας είναι ο Κύριος ή πολλοί;

Μεταξύ των ανθρώπων ως κοινωνικών όντων είναι δυνατόν να συναφθούν δύο είδη κοινωνικών σχέσεων:  η συνεργασιακή και η κυριαρχική. Στην πρώτη, οι δύο φορείς της σχέσης, που μπορεί να είναι πρόσωπα ή ομάδες ή τάξεις ή και λαοί, συμβιώνουν και συνεργάζονται με σκοπό την από κοινού επίλυση των αναπόφευκτων προβλημάτων και δυσχερειών που ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψουν σε μια κοινωνία. Το αποτέλεσμα αυτής της σχέσης είναι η καλλιέργεια των ικανοτήτων και των δύο φορέων της σχέσης και αυτός είναι ο λόγος που αποκαλώ τη σχέση αυτή πλεονική.

Continue reading

στιγμές (Λ)

ΣΤΙΓΜΕΣ (Λ)

1. Διευκρινίζω ότι το αντικείμενο των σημερινών πρωινών σκέψεων είναι το ερώτημα εάν υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ δύο νεοφανών κοινωνικών φαινομένων στον σημερινό (καπιταλιστικό) δυτικό πολιτισμό, την άνοδο του φασισμού/ναζισμού και την διάδοση της κτηνοβασίας. Θα υποστηρίξω ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
2. Υπενθυμίζω ότι η κτηνοβασία υπήρχε και υπάρχει μόνο στον δυτικό πολιτισμό – γιατί άραγε; Η απάντησή μου: διότι είναι ένας πολιτισμός ποιμενικής προέλευσης, όπου το ζώο χρησιμοποιείται ως μέσον, ως εργαλείο άλαλο (instrumentum mutum). Το ζώο θήραμα των κυνηγών δεν είναι εργαλείο. Θα την συναντήσουμε σε μυθολογίες άλλων λαών, κυρίων κυνηγητικών, αλλά μόνο στη μυθολογία, όπου με αυτόν τον τρόπο δηλώνεται η συγγένεια της ζωής μεταξύ ελλόγων όντων (άνθρωποι) και μη ελλόγων (ζώα). Μόνο που οφείλουμε να προσθέσουμε ότι η διάκριση αυτή είναι δική μας.
3. Να θυμηθούμε ακόμα ότι μία από τις πιο συνηθισμένες βρισιές που ακούγονταν από τους θεατές στα ελληνικά γήπεδα πριν μερικές δεκαετίες κατά των διαιτητών ήταν η βρισιά ‘κατσικογάμης’.

Continue reading

τα [δεύτερα] θεωνύμια

Ο ΘΕΟΣ – η δυναμοδύναμις των δυνάμεων – ο κύριος των κυριευόντων –  η κυριότης των κυριοτήτων –  ο δεσμεύων εν ασθενεία – ο απειράκις άπειρος – η ταχύτης –  ο στιγμάρχης – ο του νυν άρχων – ο του παρωχηκότος δεσπότης –  ο του ενεστώτος βασιλεύς – ο του μέλλοντος κύριος – ο υπερυπέροπλος –  ο φρικτός νοηθήναι – ο τύχης ανώτερος – ο τεινοδοκίδας – ο χθονερπιτονεμετεργάτης –  ο πάντα προς το συμφέρον οικονομών –  ο τα ασθενή ενδυναμών –  ο συμπαντάρχης –  ο του πολυπλόκου πεπτικού συστήματος των μυιών πάνσοφος δημιουργός –  ο τους πληροφοριοδότας αμείβων –  η πηγή της διαταγής –  ο εκδικησιάρχης –  η αυθεντία των αυθεντιών –  ο αυθέντης των αυθεντών –  ο τον υιόν του σταυρώσας –  ο λιμών και καταποντισμών υπέρσοφος παραγωγεύς –  η της καταστροφής πηγή –  η αυτοϊκανοποίησις –  ο τον αυνανισμόν καταδεδιωκώς –  ο την πεολεχίαν τιμωρών –  ο

Continue reading

Απολογητική της Κυριαρχίας: Θεία Πρόνοια και Θεοδικία (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η Θεολογία δεν είναι ο λόγος περί του Θεού, είναι ο λόγος περί της ισχύος του Θεού, αφού ο Θεός είναι η προσωποποίηση της Ισχύος. Ποιος είναι ο ποιητής, ο δράστης, αυτής της προσωποποίησης;  Ο Κύριος βέβαια. Διατείνομαι λοιπόν ότι η Θεολογία είναι ο λόγος περί της ισχύος του Κυρίου. Ποιας ισχύος όμως;  Της διαθέσιμης υπάρχουσας ή της επιθυμητής, της επιδιωκόμενης; Της επιθυμητής, της επιδιωκόμενης. Διότι ο Κύριος δεν είναι τόσο ισχυρός όσο θα ήθελε να είναι. Εάν ήταν όσο ισχυρός θέλει, θα ήταν Θεός αλλά δεν είναι. Θέλει να γίνει Θεός, αθάνατος δηλαδή, πανίσχυρος, πιο ισχυρός και από τη Φύση (Θάνατος) και απο τους αντιπάλους του (Κυρίους και Υποτελείς).

ΣΤΗΝ έννοια του Θεού, στην προσωποποίηση αυτή λανθάνει λοιπόν η επιθυμία του Κυρίου. Η επιθυμία της αύξησης της ισχύος έπλασε τον Θεό. Εάν αυτή η επιθυμία υπάρχει, ο Θεός υπάρχει. Εάν το πλάσμα της επιθυμίας Του, της φανασίας Του, της φαντασίωσής Του υπάρχει, τότε ο Θεός υπάρχει. Εάν η επιθυμία αυτή δεν έχει εκπληρωθεί, τότε ο Θεός δεν υπάρχει –  θα υπάρξει όταν θα εκπληρωθεί, όταν ο Κύριος γίνει αθάνατος. Κατά συνέπεια, ο Θεός και υπάρχει και δεν υπάρχει.

Continue reading