Μαμντάνι προς την άρχουσα τάξη: παραχωρήσεις τώρα, πριν ξεσπάσει κάνας εμφύλιος πόλεμος (και μας πάρει και μας σηκώσει)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟΝ Οκτώβριο του 2018 βρέθηκα μια βδομάδα στην Νέα Υόρκη –  ταξίδι-δώρο φίλης  Ελληνοαμερικάνας: αυτά είναι μερικά από τα καλά της φτώχειας! Έμεινα στο ξενοδοχείο Hudson, πολύ κοντά στο Σέντραλ Παρκ, από τα πιο φτηνά της πόλης, 200 δολλάρια τη βραδιά! Μια βδομάδα για την Νέα Υόρκη δεν είναι μεγάλο χρονικό διάστημα, πρόλαβα όμως κι έκανα και τους περιπάτους μου και τις έρευνές μου. Η Νέα Υόρκη δεν είναι Αμερική, είναι Ευρώπη στην Αμερική, όπως και η Βοστόνη, η Μασσαχουσέτη και άλλες εκεί τριγύρω. Νόμιζα ότι είμαι Βερολίνο, Βέρνη, Αμβούργο, Ζυρίχη, κάτι τέτοιο. Για να καταλάβετε το επίπεδο ητης Νέας Υόρκης αρκεί να σας πω ότι μια βδομάδα  και δεν είδα άνθρωπο με κινητό στο χέρι (μια φορά μόνο), νόμισα ότι δεν έχουν κινητό οι άνθρωποι εκεί πέρα!  Όταν επισκέπτομαι μια πόλη, το πρώτο που θέλω να μάθω είναι π ό σ ε ς   ώ ρ ε ς   δ ο υ λ ε ύ ο υ ν  οι εργαζόμενοι/ες  –  από αυτό καταλαβαίνω και πόσα παίρνουν, σε γενικές γραμμές. Όταν λέω εργαζόμενους δεν εννοώ τα ελεύθερα επαγγέλματα και τους αυταπασχολούμενους αλλά τους μισθωτούς εργάτες και υπαλλήλους. Ένα δεύτερο που ψάχνω να βρω είναι η έκφραση στο πρόσωπό τους και στα μάτια τους. Από την πολλή παρατήρηση και την πολλή μελέτη, εδώ και πολλές δεκαετίες, έχω μάθει να διαβάζω πολύ καλά και τα μάτια και το βλέμμα. Το εάν είναι κάποιος χ α ρ ο ύ μ ε ν ο ς   ή   θ λ ι μ μ έ ν ο ς   δεν μπορεί κανείς και καμιά να το κρύψει.  Η σχέση μεταξύ του χρόνου εργασίας και της χαράς ή της θλίψης νομίζω ότι είναι σαφής. Δεν γίνεται να δουλεύεις πολλές ώρες και να είσαι χαρούμενος – για τους μισθωτούς μιλάω, για την εργατικη τάξη, για το προλεταριάτο: για τους άλλους ας μιλήσουν οι άλλοι, οι δικοί τους. Έχω δουλέψει στο Μόναχο και το βράδυ παρακαλούσα τον Θεό να φτάσω στο σπίτι –  τέτοια κούραση. Δουλειά και ύπνος, τίποτα άλλο. Μα την Παναγία την Εργαζόμενη!

Continue reading

μήλο και δυτικός πολιτισμός: το μήλο της έριδος, του Παραδείσου, της Σαπφούς, του Νεύτωνα, της Apple

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΑΡΑ λίγο να πάθω έμφραγμα ή εγκεφαλικό όταν διάβασα πρώτη φορά τους στίχους της  Έμιλι Ντίκινσον που μελετήσαμε προχτές: In the name of  the Bee/And of the Butterfly/And of the Breeze –  Amen. Δεν έπαθα όμως τίποτα αλλά ο εγκέφαλός μου αναστατώθηκε τόσο πολύ που οι νευρώνες τρελάθηκαν από τη χαρά τους κι άρχισαν να κάνουν αναρίθμητες συνάψεις και, ευθύς αμέσως, ανέσυραν τη φράση του Ευαγγελιστή Ματθαίου Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος [αμήν]. Τέτοιας έντασης αναστάτωση δεν είναι και πολύ συχνή, κι όσο περνάνε τα χρόνια γίνεται όλο και πιο σπάνια. Μια παρόμοια αναστάτωση είχα πάθει όταν διάβασα, πριν πολλά πολλά χρόνια,  τρεις στίχους της Σαπφούς. Δεν είμαι θεωρητικός ή κριτικός της λογοτεχνίας να κρίνω και να αξιολογήσω, βασιζόμενος σε κάποιο κανόνα,  την ποιότητα λογοτεχνικών κειμένων (μυθιστόρημα, διήγημα, ποίηση και άλλα). Διάβασα κείμενα που με αναστάτωσαν, με συγκίνησαν πολύ, ακόμα και σωματικά –  αρχίζω να περπατάω πέρα δώθε για να εκτονώσω την ένταση που νιώθω. Κάτι τέτοιο έπαθα όταν διάβασα το Ζ 84 του Θουκυδίδη –  εάν τον έχετε πρόχειρο ρίξτε, σας παρακαλώ,  ένα βλέφαρο, εάν δεν φοβάστε μη σας φύγει η μαγκιά  –  όταν διάβασα το Έγκλημα και Τιμωρία, όταν διάβασα το Ποιος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου, όταν είδα τον Πολίτη Κέιν –  εάν υπάρχει συγκλονιστικότερη ταινία, ας μου πει κάποιος να τη δω και ίσως αναθεωρήσω τη γνώμη μου.

ΤΟ τρίστιχο κείμενο της Σαπφούς, που θα μελετήσουμε σήμερα,  δεν είναι δύσκολο, η γυναίκα έγραφε απλά και λιτά, απέριττα –  τον πόνο της θέλει να εκφράσει, ή τον θαυμασμό της, όπως στους στίχους που θα εξετάσουμε, κι όταν θέλουμε εκφράσουμε τον πόνο μας, τον θαυμασμό μας , τις σκέψεις μας, μιλάμε και γράφουμε απλά και απέριττα. Ο πόνος της Σαπφούς είναι διάχυτος σε πολλά ποιήματά της: είναι ο πόνος του χωρισμού και του αποχωρισμού, πόνος πανανθρώπινος. Όταν χωρίζουμε, αλλάζουμε, γεννιόμαστε, αφήνουμε μια οικεία κατάσταση κι αυτή η απώλεια προκαλεί πόνο: όταν γεννιόμαστε, χωρίζουμε από τη μάνα μας – σωματικά τη στιγμή της γέννησης, ψυχικά λίγους μήνες αργότερα. Για να αρχίσεις να ζεις, πρέπει να (απο)χωριστείς από τη μάνα σου και κάθε φορά που χωρίζουμε, από την μάνα μας χωρίζουμε κι αρχίζουμε μια νέα ζωή –  εάν δεν πέσουμε σε βαριά κατάθλιψη, δεν αυτοκτονήσουμε, δεν τρελαθούμε και δεν σκοτώσουμε και κάνουμε κάγκελο (πάμε φυλακή). Νέα ζωή δεν έχει, εάν δεν θα χάσεις όλα! Η Σαπφώ χώρισε πολλές φορές, μιας και οι μαθήτριές της, με τις οποίες συνδεόταν συναισθηματικά, ας μείνουμε στο συναισθηματικά,  έφευγαν, για να παντρευτούν, και την εγκατέλειπαν και η Σαπφώ βυθιζόταν σε πελάγη οδύνης και ανείπωτου πόνου. Αυτή είναι η Σαπφώ, με λίγα λόγια.

Continue reading

γιατί οι κτηνοτρόφοι αλληλοσφάζονται στην Κρήτη, τη Σαρδηνία, την Κορσική. . . ;?

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα ασχοληθούμε με την ανταπόδοση της φονικής βίας, τη γνωστή βεντέτα, μεταξύ οικογενειών κτηνοτρόφων. Η συρρίκνωση της οικογενειακής (οικιακής)  κτηνοτροφίας σε λίγες περιοχές της νότιας Ευρώπης (Κρήτη, Μάνη, Αλβανία,  Σαρδηνία, Κορσική και αλλού) επέφερε και τον περιορισμό της βεντέτας, ένα κοινωνικό φαινόμενο που αναμένεται να εξαλειφθεί με την εξαφάνιση της οικιακής κτηνοτροφίας και την εγκατάλειψη της υπαίθρου. Αναμένεται – κι εμείς αναμένουμε. Η βεντέτα έχει μια ιστορία που ξεπερνάει τα 8.000 χρόνια –  ήταν αποτέλεσμα της συγκρότησης των ποιμενικών κοινωνιών, αναπόφευκτη συνέπεια του  ποιμενικού τρόπου παραγωγής. Η ζωοκλοπή και η βεντέτα ήταν τα δύο κοινωνικά φαινόμενα που εκκίνησαν τη διαδικασία της εμφάνισης της πολεμικής κοινωνίας. Μέχρι τότε δεν υπήρχαν πολεμικές κοινωνίες –  αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε ο πόλεμος. Υπήρχε αλλά ήταν  περιστασιακός, μικρής διάρκειας και ελάχιστων φόνων και τραυματισμών.

ΓΙΑ να κατανοήσουμε την ανταπόδοση της φονικής βίας στις ποιμενικές κοινωνίες θα πρέπει να θέσουμε το εξής θεμελιώδες ερώτημα. Την εποχή της εμφάνισης και αποκρυστάλλωσης της ποιμενικής κοινωνίας, περί το 6.000-5.000 π. Χ., οι περισσότερες κοινωνίες του πλανήτη ήταν τροφοσυλλεκτικές -κυνηγητικές –  ένας μικρός αριθμός αγροτικές (γεωργικές κυρίως με εκτροφή μικρού αριθμού ζώων) και λίγες  ποιμενικές –  στις ημιερημικές και ερημικές περιοχές της Δυτικής Ασίας και της Αραβικής χερσονήσου και στην αχανή ευρασιατική στέπα. Γιατί οι ποιμενικές κοινωνίες μετεξελίχθηκαν σε πολεμικές και όχι οι τροφοσυλλεκτικές και οι αγροτικές; Δεν πρέπει να απαντήσουμε σε αυτό το θεμελιώδες ερώτημα; Να διευκρινίσω ότι πολεμική κοινωνία είναι η κοινωνία η οποία δεν μπορεί να αναπαραχθεί εάν δεν πολεμήσει, δηλαδή, εάν δεν εκδιώξει ή εξοντώσει τους γείτονές της (οικογένεια, γένος [σόι], φρατρία, φυλή, ομοσπονδια φυλών) και αρπάξει τον κινητό της πλούτο (ζώα και νεαρές γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας) και τα λιβάδια της. Οι πολεμικές κοινωνίες δεν γνωρίζουν την ειρήνη, είναι σε διαρκή πολεμική ετοιμότητα. Κι αυτή η κατάσταση καθόρισε και την κοσμοαντίληψη των ποιμενικών-πολεμικών κοινωνιών, την οποία ενστερνίζεται και ο σημερινός δυτικός πολιτισμός και ο καπιταλισμός: η επιβίωση εξασφαλίζεται με την ισχύ, όλα προέρχονται από την ισχύ και κατατείνουν προς την ισχύ, η στρατηγική επιδίωξη,  η πυρηνική επιθυμία δηλαδή, είναι η αύξηση της ισχύος, η εκπλήρωση της οποίας θα επιφέρει την κατάργηση της εξάρτησης από την κοινωνία και τη φύση(Θεός, αθανασία). Η λύση σε όλα τα ζωτικά προβλήματα είναι η αρπαγή, η καταστροφή και η εξόντωση.

Continue reading

ποιητή και ποιήτρια, ποιος είναι ο πόνος σου; (1)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ και τις επόμενες δύο μέρες θα σχολιάσω τους τρεις, κατά τη γνώμη μου, ωραιότερους και σημαντικότερους στίχους της δυτικής ποίησης: δύο γυναικών και ενός άντρα. Μετά, θα απαντήσω στο ερώτημα του τίτλου. Υπάρχουν ποιητές και ποιήτριες που γνωρίζουν τον πόνο τους και άλλοι/άλλες που δεν τον γνωρίζουν. Οι πρώτοι/πρώτες περιστρέφονται γύρω από αυτόν και τον εκφράζουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, οι δεύτεροι/δεύτερες όμως πονάνε μεν, δεν γίνεται αλλιώς, αλλά δεν γνωρίζουν ποιος είναι ο πόνος τους, με αποτέλεσμα να τους διαβάζεις και να πλήττεις αφόρητα.  Σήμερα θα ασχοληθώ με τρεις έξοχους, συγκλονιστικούς στίχους μιας Αμερικανίδας ποιήτριας, τους έγραψε το 1858. Απαιτείται όμως μια σύντομη εισαγωγή.

ΘΑ μπορούσαμε να συνοψίσουμε την ποιμενικής προέλευσης αρχαιοελληνική και ιουδαϊκοχριστιανική πατριαρχία, ανδροκρατία δηλαδή, την οποία κληρονόμησε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός, η δυτική νεωτερικότητα,  με μια πάρα πολύ γνωστή φράση από το Κατά Ματθαίον (28.19), την οποία θα μπορούσαμε να τη διαβάσουμε ως τρεις στίχους. Πριν την/τους εκθέσω , θα ήθελα να πω ότι τους διαβάζω, τους προσλαμβάνω ως μεταξύ των χυδαιότερων προτάσεων της δυτικής γραμματείας, παρ΄όλο που εμπεριέχουν τρεις πολύ σημαντικές και πολύ ωραίες λέξεις, αν τις δεις από άλλη οπτική γωνία, δηλαδή μη πατριαρχική. Μία άλλη λέξη όμως τις πιάνει από τα μαλλιά και τις βυθίζει στον βόθρο της χυδαιότητας.  Γιατί όμως θεωρώ αυτή τη φράση χυδαία; Ποιος, ποια με βοήθησε να την κατανοήσω; Ας διαβάσουμε τη φράση και συνεχίζω:

εις το όνομα του Πατρός
και του Υιού
και του Αγίου Πνεύματος
      [Αμήν !]

ΠΩΣ θα μπορούσαμε, φίλες και φίλοι, να τους αντιστρέψουμε αυτούς τους στίχους, να τους διαστρεβλώσουμε, παραμορφώσουμε, αλλοιώσουμε, απαλλοτριώσουμε, πώς θα μπορούσαμε να τους δούμε από την οπτική γωνία της γυναίκας, χωρίς δηλαδή να υπάρχει ετεροκαθορισμός,  και να δημιουργήσουμε τρεις από τους ωραιότερους και σημαντικότερους στίχους της δυτικής ποίησης, από την Ιλιάδα μέχρι στις μέρες μας; Δεν θα ήταν μια τέτοια αντιστροφή επαναστατική πράξη; Θα μπορούσε να το κάνει αυτό κάποιος, κάποια που δεν θα ήταν γνήσια επαναστάτης/επαναστάτρια; Όχι, δεν θα μπορούσε. Δεν θα μπορούσε να το κάνει άντρας, τον Θεό μπάρμπα να είχε –  που τον έχει. Δεν θα το έκανε ούτε ο Μίλτον ούτε ο Πάουντ ούτε ο Ελύτης ούτε ο Μπουκόφσκι.  Μόνο μια γυναίκα θα μπορούσε να το κάνει αυτό –  και το έκανε! Αμερικανίδα, το 1858 –  η ημέρα που γράφτηκαν οι στίχοι αυτοί ήταν η μέρα της εκκίνησης της κοσμογονικής κοινωνικής επανάστασης των γυναικών που συνεχίζεται ακόμα. Να οι στίχοι:

In the name of the Bee
And of the Butterfly
And of the Breeze – Amen!

Continue reading

αποκλείεται το ενδεχόμενο να ξαναγίνει πρωθυπουργός ο σύντροφος κύριος Αλέξης Τσίπρας;?

“Δεν πιστεύω σε Μεσσίες”

(ο σ. κ. Αλέξης Τσίπρας στο διάγγελμά του) –  ήθελε να πει: εσείς όμως πιστεύετε –  εγώ είμαι ο Μεσσίας.

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΠΕΥΔΩ να ομολογήσω ότι αυτό το ενδεχόμενο δεν το αποκλείω, το θεωρώ μάλιστα πολύ πιθανό, αν όχι βέβαιο. Θα εκθέσω τα επιχειρήματά μου και τις σκέψεις μου, θα ανοίξω δηλαδή τον ορίζοντα της αναζήτησης και θα εξετάσω κάποια κρίσιμα ζητήματα που τα εξετάζουμε εδώ και πολύ καιρό και θα τα ξαναβρούμε μπροστά μας στα επόμενα δέκα, είκοσι χρόνια. Ο πυρήνας του επιχειρήματός μου είναι αυτός: όταν αναζωπυρώνεται και οξύνεται ο κοινωνικός πόλεμος μεταξύ των δύο κοινωνικών στρατοπέδων, το κράτος, οι πολιτικοί του κράτους δηλαδή, οι συντονιστές της λειτουργίας του κράτους και της αναπαραγωγής της κοινωνίας με κριτήριο το κέρδος και την υπακοή, επιχειρούν με δύο τρόπους να αποκλείσουν τη φυγή των Υποτελών από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, από το κοινοβουλευτικό σύστημα, επιχειρούν δηλαδή να αποτρέψουν την συλλογική λήψη των αποφάσεων και την επινόηση νέων θεσμών σε όλα τα κοινωνικά πεδία. Ο ένας τρόπος είναι η κήρυξη κατάστασης εξαίρεσης, η κατάργηση δηλαδή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Στον σκληρό, βίαιο αυτόν τρόπο προσφεύγουν όταν δεν κριθεί αποτελεσματικός ο ήπιος τρόπος: η κοινοβουλευτικοποίηση, η εκλογοποίηση της δυναμικής του κοινωνικού στρατοπέδου, η ανάληψη της λειτουργίας του κράτους και του συντονισμού της αναπαραγωγής της (καπιταλιστικής) κοινωνίας  από κάποιο κόμμα, ή κόμματα, της κοινοβουλευτικής Αριστεράς. Όταν το άλογο αφηνιάζει και ο Κύριος δεν μπορεί να το συγκρατήσει παίρνει να χαλινάρια η Αριστερά και το συγκρατεί, το πειθαρχεί με επαναστατικές θριαμβευτικές κενολογίες και με μπόσικες (άδειες, απατηλές) υποσχέσεις –  η  κλιμάκωση του κοινωνικού πολέμου αποτρέπεται, αποτρέπεται δηλαδή η μετεξέλιξή του σε εμφύλιο πόλεμο. Κι αφού κάνει η Αριστερά τη δουλειά της, οι συνήθεις διαχειριστές του κράτους (από την άκρα Δεξιά έως το αριστερό Κέντρο) επιστρέφουν για να συνεχίσουν τη δουλειά τους.

ΑΥΤΟ έγινε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, την εποχή των μνημονίων, με την ολομέτωπη ανηλεή, στυγνή επίθεση κατά των εργαζομένων και των συνταξιούχων, πολλών αυταπασχολούμενων και πολύ μικρών επιχειρήσεων και παραγωγικών μονάδων.  Αφού δολοφόνησαν εργαζόμενους ( Μαρφίν) και τρομοκράτησαν έτσι τους Υποτελείς, έστρωσαν τον δρόμο στην κοινοβουλευτική Αριστερά, η οποία έκανε ό,τι έπρεπε ώστε να επιστρέψει η κανονικότητα της κοινοβουλευτικής πειθαρχίας και υπακοής. Η κοινοβουλευτική Αριστερά σε συνεργασία με την κοινοβουλευτική ακροδεξιά! Καμμένε Τσίπρα!

Continue reading

το Άουσβιτς ήταν έργο του Θεού

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΝΑ από τα ζητήματα με τα οποία θα ασχοληθούμε φέτος το χειμώνα (άρχισε εδώ πάνω στα βουνά, άναψα σόμπα), είναι ο ιστορικός φασισμός και ο ιστορικός ναζισμός. Ένα άλλο είναι ο Θεός, ένα άλλο ο πόλεμος. Εάν προσθέσουμε και την επιστήμη και την τεχνική, θα μπορέσουμε να σχηματίσουμε μια αρκετή ευκρινή εικόνα του μέλλοντος, την οποία θα την περιέγραφα, θα την αναπαρίστανα λεκτικά, ως εξής: την έχουμε βάψει, κάτσει, πατήσει, πουτσίσει – θα βρεθούμε σε πολύ δύσκολη θέση, σε αδιέξοδο, θα χάσουμε πολλές ελευθερίες και δικαιώματα, θα υπάρξει ένδεια και στέρηση, θα υπάρξει αδιανόητη επιτήρηση. Πολλά από αυτά, όλα δηλαδή, είναι ήδη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Μας έχουν τελειώσει; Έχουμε ηττηθεί; Όχι, φίλες και φίλοι, όχι, κατηγορηματικά όχι! ΟΧΙ! Με μασάτε, ελάτε να δούμε με ανοιχτό μυαλό (σκέψη) και ανοιχτή καρδιά (συναίσθημα) κάποιες πτυχές που τις προσπερνάμε, που δεν τις δίνουμε τη δέουσα προσοχή. Ο Μοντέν συνήθιζε να αναρωτιέται, Que sais-je?,  “τι ξέρω, μήπως ξέρω κι εγώ;” και ίσως αυτή η ερώτηση να ώθησε τον Ερνέστ Ρενάν να υποστηρίξει ότι το ερωτηματικό είναι το σημαντικότερο από όλα τα σημεία στίξης.

ΘΑ στρέψουμε, φίλες και φίλοι, το βλέμμα μας και την προσοχή μας στον αντίπαλο, στον εχθρό. Υπάρχει αντίπαλος, εχθρός –  αυτοί και αυτές που λένε ότι δεν υπάρχει, ότι η κυριαρχία είναι απρόσωπη, άρα δεν μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε, θα πρέπει, τώρα που άρχισαν οι πόλεμοι – η Ουκρανία είναι η αρχή –  και η πολεμική βιομηχανία δουλεύει στο φουλ και όλα τα κράτη εξοπλίζονται με φρενήρεις ρυθμούς, τώρα λοιπόν θα αντιληφθούν ότι για να γίνει ένας πόλεμος θα πρέπει κάποιος να πάρει την απόφαση, κάποιοι πρέπει να αποφασίσουν, ο πόλεμος δεν είναι φυσικό ή βιολογικό είδος που φυτρώνει τον Μάιο. Για όλα τα ζητήματα κάποιοι αποφασίζουν –  θέλετε να το καταλάβετε ή δεν θέλετε;? Εάν δεν θέλετε, να πάρετε το κουβαδάκι σας να πάτε παραπέρα να παίξετε με την άμμο –  εκεί παίζουν, θα κάνετε καλή παρέα,  και ο Φουκό, και ο Νέγκρι με τον Χάρντ, και ο Ντελέζ με τον Γκουαταρί, και ο Αγκάμπεν,  θα είναι μαζί σας και η Νικόλ Λορώ και ο Άκης Γαβριηλίδης.

Continue reading

ο δυτικός πολιτισμός είναι πολεμικός πολιτισμός, δεν μπορεί να αναπαραχθεί χωρίς τον πόλεμο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΕ κριτήριο τη θέση και τη λειτουργία του πολέμου στις κοινωνίες και τους πολιτισμούς θα μπορούσαμε να διακρίνουμε την ιστορία του ανθρώπου σε δύο περιόδους: την ειρηνική και την πολεμική, τις ειρηνικές κοινωνίες και ειρηνικούς πολιτισμούς και τις πολεμικές κοινωνίες και πολεμικούς πολιτισμούς. Πριν με παρεξηγήσετε, σπεύδω αμέσως να τονίσω με έμφαση ότι κατά τη διάρκεια της ειρηνκής περιόδου γίνονταν πόλεμοι και ότι στις πολεμικές κοινωνίες και πολεμικούς πολιτισμούς δεν γίνονται πάντα πόλεμοι, αν και υπήρξαν κοινωνίες που πολεμούσαν κάθε χρόνο, όπως η αρχαία ελληνική και η ρωμαϊκή. Η ειρηνική περίοδος καλύπτει χρονικά όλη την αθρωπογένεση, πάνω από 5 (πέντε) εκατομμύρια χρόνια, και το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης του είδους μας, του homo sapiens sapiens, μέχρι το 5.000 π. Χ., όταν εμφανίστηκαν οι πολεμικές κοινωνίες και οι πολεμικοί πολιτισμοί. Η εμφάνιση αυτών των κοινωνιών και της πολιτισμικής παράδοσης που διαμόρφωσαν είναι το κρισιμότερο σημείο της ιστορίας του ανθρώπου. Η πολιτισμική παράδοση των ειρηνικών κοινωνιών, της αποδοχής της εξάρτησης από την κοινωνία και τη φύση,  αμφισβητήθηκε και πολεμήθηκε από την πολιτισμική παράδοση των πολεμικών κοινωνιών –  της επιθυμίας κατάργησης της εξάρτησης από την κοινωνία και τη φύση.

ΠΟΛΕΜΙΚΗ κοινωνία και πολεμικός πολιτισμός είναι η κοινωνία και ο πολιτισμός που δεν μπορούν να αναπαραχθούν εάν δεν διεξαγάγουν πόλεμο. Εάν δεν το κάνουν, θα πάψουν να είναι αυτό που είναι, θα καταρρεύσουν. Εάν οι δυτικές κοινωνίες, αρχής γενομένης από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή και μέχρι και τις σημερινές καπιταλιστικές, δεν πολεμούσαν, θα έπαυαν να ήταν αυτό που ήταν και που είναι. Και πολεμούσαν κυρίως μεταξύ τους! Τώρα δεν μπορούν να πολεμήσουν μεταξύ τους, τώρα μπορούν να πολεμήσουν μόνο ενωμένες εναντίον ενός εχθρού. Τώρα, εάν σταματήσει η πολεμική βιομηχανία, ο καπιταλισμός θα καταρρεύσει. Ακόμα κι αν δεν μπορούν να πολεμήσουν, αν δεν μπορούν να βρουν κάποιον αντίπαλο – πάντα βρίσκουν –  για να υπάρξουν πρέπει,  είναι αναγκασμένες να παραγάγουν όπλα χωρίς σταματημό. Υπάρχουν λοιπόν πολλά ζητήματα που πρέπει να εξετάσουμε, να ερευνήσουμε, να μελετήσουμε, να σκεφτούμε, να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε,  με ανοιχτό μυαλό, χωρίς φόβο και προκαταλήψεις.

Continue reading

στρατιωτική εισβολή του κράτους στις κοινότητες των Ρομά συντονίζει το Υπουργείο Ασφάλειας και Καταστολής

«Οι αστυνομικοί αυτοί θα είναι μάχιμοι, θα είναι μέσα στους καταυλισμούς και θα έχουν εκεί έδρα. Σε 1,5 μήνα θα γίνει αυτό, θα υπάγονται στο Ελληνικό FBI. Θα είναι καθημερινά παρόντες, θα περιπολούν σε συνοικίες και γειτονιές. Το μήνυμα είναι ότι δεν υπάρχει πουθενά θέμα αποφυγής του νόμου.  Αυτή η ανοχή που υπήρχε για χρόνια και που για μένα είναι ακατανόητη, αυτή πρέπει να πάρει τέλος»

Μ. Χρυσοχοΐδης, Υπουργός Ασφάλειας και Καταστολής

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ Υπουργείο Ασφάλειας και Καταστολής, το κατ΄ευφημισμόν Προστασίας του Πολίτη, οργανώνει και συντονίζει αυτές τις μέρες μια στρατιωτική εισβολή του κράτους στις κοινότητες των Ρομά με σκοπό να τις κατακτήσει και να τις ελέγξει, να τις καθυποτάξει. Η συντριπτική πλειονότητα των Ρομά είναι εγκληματίες, πολλοί εξ αυτών σκληροί, και πρέπει να τιμωρηθούν. Δεν είναι η πρώτη φορά που οργανώνεται και συντονίζεται μια τέτοια επιχείρηση. Ποια ήταν η τύχη τους; Όλες απέτυχαν. Ποια θα είναι η κατάληξη άλλης μιας, μακράς πνοής μάλιστα, στρατιωτικής-αστυνομικής επιχείρησης; Θα ολοκληρωθεί επιτυχώς ή θα σταματήσει αποτυχούσα; Θα έχουμε νεκρούς; Πόσους, λίγους ή πολλούς; Νεκρούς Ρομά και νεκρούς αστυνομικούς; 

ΚΑΙ αυτή η απόπειρα καθυπόταξης των Ρομά θα αποτύχει. Δεν είμαι βέβαιος, είμαι βεβαιότατος. Θα εκθέσω τα επιχειρήματά μου και θα κρίνετε εσείς εάν λέω βλακείες ή όχι. Υπάρχουν δύο τρόποι να στεφθεί με επιτυχία αλλά και οι δύο είναι παντελώς ανεφάρμοστοι: αυτός είναι ο λόγος που η αποτυχία είναι προδιαγεγραμμένη, το γνωρίζουν άλλωστε. Εκείνο που θα γίνει θα είναι ο καθημερινός έλεγχος και η καθημερινή παρενόχληση των Ρομά από τους αστυνομικούς που θα είναι παρόντες μέσα στους καταυλισμούς 24 ώρες το 24ωρο. Η στρατηγική επιδίωξη της επιχείρησης δεν είναι η άμεση αντιμετώπιση της εγκληματικότητας αλλά ο διαρκής καθημερινός εκφοβισμός ώστε να προληφθεί η εγκληματική δραστηριότητα. Προληπτική καταστολή. Πριν το κάνω όμως θα ήθελα να εκθέσω το σχέδιο της στρατιωτικής επιχείρησης καθυπόταξης των Ρομά, όπως το ανακοίνωσε ο ίδιος ο Υπουργός.

Continue reading

από πότε να αρχίσουμε την αφήγηση της ιστορίας του ανθρώπου;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙΣ τελευταίες δεκαετίες εκδίδονται πολλά βιβλία για την παγκόσμια ιστορία,  για την ιστορία του ανθρώπου, τα οποία μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες  και διαβάζονται από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλον τον κόσμο. Έχει διαμορφωθεί μια παγκόσμια κοινότητα αναγνωστών της παγκόσμιας ιστορίας, ενώ κάποιοι συγγραφείς έχουν γίνει γνωστοί και ξακουστοί (Harari, Jared, Graeber  κ.α.). Τα βιβλία αυτά δεν είναι πολύτομες παγκόσμιες ιστορίες, όπως της Ουνέσκο (Ιστορία της Ανθρωπότητας) ή της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ (Παγκόσμια Ιστορία), αλλά επίτομες και πολυσέλιδες. Οι συγγραφείς αυτοί προσπαθούν να λύσουν το α ί ν ι γ μ α  του ανθρώπου και να κατανοήσουν τους γ ρ ί φ ο υ ς  της ιστορίας και αφηγούνται την δική τους ιστορία (history), η οποία είναι  το δικό τους στόρι (story), το δικό τους αφήγημα. Και δεν μπορεί να μην είναι αφήγημα αφού πρόκειται για ερμηνεία. Και όπου υπάρχει ερμηνεία, εκεί υπάρχει και αφήγημα. Επιβεβαιώνουν δηλαδή τη θεωρία  ότι δεν μπορεί να γραφεί αντικειμενική ιστορία, ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν κενά στην περιγραφή ενός γεγονότος. Κανένας χημικός δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σύνθεση του μορίου του νερού αλλά για τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι έχουν διατυπωθεί όχι και λίγες γνώμες και απόψεις και θεωρίες. Διαφορετικές ερμηνείες, δηλαδή.

Continue reading

κυλιόμενες σκάλες και δυτικός πολιτισμός: κίνηση και ακινησία, ακινητοποίηση και κινητοποίηση

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΟΚΑΡΙΣΤΗΚΑ, έπαθα, όταν είδα πρώτη φορά κ υ λ ι ό μ ε ν ε ς  σκάλες, στην Ομόνοια, το 1970, 12 χρονών, και μετά στο ΜΙΝΙΟΝ, στο πολυκατάστημα της Πατησίων, κοντά στην Ομόνοια, που έκαψαν κάποιοι επαναστάτες για να επιταχύνουν την κατάρρευση του καπιταλισμού –  τώρα, εάν ζουν, θα τρώνε τα νύχια τους. Πώς είναι δυνατόν να ανεβαίνεις σκάλες α κ ί ν η τ ο ς ; Μα δεν τις ανεβαίνεις, δεν περπατάς, αφού είσαι ακίνητος! Οι κυλιόμενες σκάλες δεν είναι σκάλες! Εάν σταματήσουν, τότε, ναι, είναι σκάλες! Πήρα πολλή δουλειά για το σπίτι. Βέβαια, χρόνια πριν, είχα πάρει πολύ περισσότερη. Το 1964, όταν πήγα στο Δημοτικό και κάθισα α κ ί ν η τ ο ς στο θρανίο για ώρες πολλές. Φρίκαρα!  Με   α κ ι ν η τ ο π ο ί η σ α ν ! Τι βασανιστήριο! Και λίγους μήνες μετά, μας πήγαν στην Εκκλησία όπου κι εκεί φρίκαρα και πάλι: ό ρ θ ι ο ς και α κ ί ν η τ ο ς δύο ώρες! Τι μαρτύριο! Με ακινητοποίησαν ξανά! Και μετά από χρόνια είδα κάποιον να περπατάει κι άλλον να τρέχει αλλά να μένουν στο ίδιο σημείο! Στον κυλιόμενο τάπητα, στον διάδρομο γυμναστηρίου! Και μετά είδα ότι τους πουλάνε κιόλας, για το σπίτι, για να περπατάς και να τρέχεις αλλά να βρίσκεσαι πάντα στο ίδιο σημείο. Κουνιέσαι αλλά δεν κινείσαι, δεν μετακινείσαι. Αργότερα, διαβάζοντας Αριστοτέλη και μελετώντας Ινδοευρωπαϊκή γλωσσολογία διαπίστωσα ότι το βασικό, το κομβικό  ενδιαφέρον του φιλοσόφου ήταν η κίνηση και η ακινησία, ενώ το λεξιλόγιο των κίνησης όλων των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών είναι τόσο πλούσιο που δεν γίνεται να μην αναρωτηθείς: ποια είναι η προέλευση του ζωηρότατου ενδιαφέροντος για την κίνηση και την ακινησία –  και την κινητοποίηση και την ακινητοποίηση. Ποια πολιτισμική παράδοση ενσωματώνουν οι κυλιόμενες σκάλες;

Continue reading