φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΑΣ αρέσει να βλέπουμε τους άλλους να . . ., πώς να το πω κομψά, αφού αποκλείσω την απαίσια έκφραση ‘κάνω έρωτα’; Να συνευρίσκονται ερωτικά, να γαμιούνται; Αισθάνομαι ότι και οι δύο αυτές επιλογές  μου είναι ανεπαρκείς – θα διατηρήσω το γαμιούνται. Όταν λέω να βλέπουμε εννοώ να βλέπουμε όχι αληθινούς, όχι πραγματικούς αλλά, για να σκεφτούμε και να μιλήσουμε νιτσεϊκώς, ζωντανούς ανθρώπους, ζωντανά, ζεστά κορμιά – όχι εικόνες. Θα έρθουμε και στις εικόνες- οι οποίες είναι και αληθινές και πραγματικές.

ΕΑΝ μας αρέσει, γιατί; Μας αρέσει, φίλες και φίλοι, μας αρέσει πολύ. Ο Λέβι Στρος στους Θλιβερούς Τροπικούς διηγείται ότι σε μια φυλή τροφοσυλλεκτών της Βραζιλίας τα ζευγάρια που ήθελαν να γαμηθούν απομακρύνονταν λίγα μέτρα από τον καταυλισμό κι εκεί έβγαζαν τα μάτια τους – αυτή αν είναι απαίσια, τσομπαναραίικης καταγωγής έκφραση – η σεμνοτυφία της Ιλιάδας και της Οδύσσειας μας το επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο. Αμέσως τα παιδιά έτρεχαν πίσω από τους θάμνους για να δουν – μιμούμενα κινήσεις, γελώντας και σχολιάζοντας. Το περιστατικό αυτό συμπυκνώνει, συνοψίζει μια πρακτική που ήταν κοινή σε όλους τους πολιτισμούς για πολλές δεκάδες, εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Τα παιδιά εξοικειώνονταν με το γαμήσι και επιπλέον μάθαιναν.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΗ βδομάδα της κυβέρνησης των μικρομεσοαστών του ΣΥΡΙΖΑ που πέρασε αλλά και όλη την περίοδο της μελλοντικής διακυβέρνησης, ο χρόνος θα δείξει τη διάρκειά της, την περιγράφω με την παροιμία του τίτλου του σημερινού σημειώματος. Την παροιμία αυτή τη λέμε στο χωριό μου (Πετράδες Διδυμοτείχου), δεν γνωρίζω όμως αν τη λένε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Επειδή ενδέχεται να μην είναι κατανοητή, την μεταγράφω στη νεοελληνική γλώσσα του Κράτους, η οποία, ας μην το ξεχνάμε,  ήταν η διάλεκτος των εφοπλιστών και των μεγάλων εμπόρων την εποχή της  ίδρυσης του νεοελληνικού Κράτους –  ο ισχυρός Κύριος επιβάλλει και τη γλώσσα του στους Υποτελείς:

γάμησε ο κώλος έναν πούτσο

ΕΙΜΑΙ βέβαιος ότι τώρα η παροιμία είναι κατανοητή και νομίζω πως όλοι και όλες καταλαβαίνουμε τι υπονοεί και θα αντιλαμβάνεστε ποιος είναι ο κώλος και ποιος είναι ο πούτσος. Έχετε αντιληφθεί ότι η ύπαρξη, η συμπεριφορά, οι αξίες, ο κώδικας συμπεριφοράς, οι πρακτικές  της μικρομεσοαστικής τάξης μου προκαλούν ναυτία και αναγούλα. Εάν επρόκειτο να ζήσω σε ένα ερημονήσι με άλλον έναν ή άλλη μία και έπρεπε να επιλέξω, θα προτιμούσα χίλιες φορές να ζήσω με έναν Κύριο, θα προτιμούσα Κυρία, παρά με έναν μικροαστό. Νομίζω ότι πιο σαφής δεν μπορώ να γίνω.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η αναπόφευκτη αποτυχία της θα φέρουν στο προσκήνιο πάρα πολλά ζητήματα, τα οποία είτε έχουμε καταχωνιάσει, απωθήσει θα έλεγα, είτε τα έχουμε αφήσει στην άκρη είτε ελάχιστα τα συζητάμε. Το ζήτημα της μικρομεσοαστικής τάξης θα είναι ένα από αυτά, θα έρθει ξανά στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου –  αυτός είναι ο λόγος που στα προηγούμενα σημειώματα εστίασα σε αυτό. Αλλά δεν θα συζητήσουμε μόνο αυτό.

Continue reading →

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα   

    Το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον Διογένη.   

    Εκτός από φιλόσοφος ο Πλάτων είναι κι ένας σπουδαίος λογοτέχνης·  ξέρει να γράφει –  διαβάζοντας κάποιους από τους διαλόγους του περνάς καλά. Εάν με ρωτήσετε να σας πω ποιο κείμενο του Πλάτωνος είναι το λογοτεχνικό του αρρωστούργημα χωρίς δεύτερη σκέψη θα σας πω: το Συμπόσιον!      

     Είναι βέβαιο ότι ο Πλάτων ενδιαφέρεται πολύ για τον έρωτα – και, ιδίως, για τον έρωτα μεταξύ ανδρών, μάλλον μεταξύ του άνδρα και του έφηβου· ο έρωτας αυτός είναι γνωστός με τον όρο παιδικά. Τα παιδικά όμως, η παιδεραστεία, και οι δύο πλατωνικοί όροι, ήταν μια πρακτική της τάξης των  αριστοκρατών. Το γιατί, θα το εξετάσουμε μια άλλη μέρα, παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον. Το μόνο που μπορώ να πω τώρα για τα παιδικά είναι το εξής, χωρίς να μασάω τα λόγια μου: μέχρι να βγάλεις γένια, να γίνεις 18-2ο χρονών, σε γαμούσαν· μόλις γινόσουν άνδρας,  γαμούσες εσύ. Η αρχαία ελληνική γραμματεία μας τα λέει αυτά, μεταξύ των οποίων και το πλατωνικό έργο, εγώ απλά τα μεταφέρω. Γνωρίζουμε ότι ο Πλάτων δεν έκανε οικογένεια, δεν έκανε παιδιά. Δεν γνωρίζουμε εάν τον τραβούσαν οι γυναίκες – μάλλον όχι. Πώς πέρασε την ογδοντάχρονη ζωή του; Παίζοντας το πουλί του; Μόνο γαμούσε; Μόνο γαμιόταν; Γαμούσε και γαμιόταν; Δυσκολεύομαι πολύ να καταλήξω σε κάποιο συμπέρασμα.   

     Η συγγραφή όμως του Συμποσίου, το ενδιαφέρον του Πλάτωνος για τα παιδικά, μας παρωθεί να διατυπώσουμε κάποια πολύ βάσιμη εικασία. Στο Συμπόσιο τον απασχολεί ένα πρόβλημα που απασχολούσε όλη την τάξη των αριστοκρατών: εάν γαμάμε τα παιδιά μας, μέχρι να  γίνουν άνδρες, δεν τα υποβιβάζουμε στην κατάσταση της γυναίκας; Μεταξύ εραστή άνδρα και εφήβου ερωμένου συναπτόταν μια σχέση Κυριαρχίας στην οποία ο Κύριος είναι ο άνδρας που τον χώνει και Υποτελής ο αγένειος έφηβος που τον τρώει. Επιτρέπεται όμως μεταξύ αριστοκρατών να συνάπτεται κυριαρχική σχέση;  Ο Πλάτων απαντά: όχι! Πρέπει να σταματήσουμε να γαμάμε τα παιδιά μας και να συνάπτουμε σχέσεις από τις οποίες θα απουσιάζει τα γαμήσι – αυτός είναι ο πλατωνικός έρωτας. Και τί θα γαμάμε; Θα γαμάμε τα παιδιά των Υποτελών τάξεων -των μικροκαλλιεργητών, των ακτημόνων, των θητών – γιατί όχι και τους νεαρούς δούλους. Οι εκφράσεις τα αφεντικά μας γαμάνε απηχούν αυτή την κατάσταση – σήμερα, το πρώτο μέλημα του αφεντικού είναι να γαμήσει την υπάλληλό  του· εάν δεν συναινέσει, θα την βιάσει.  Αυτός που γαμάει, είναι Κύριος· αυτός που γαμιέται, Υποτελής· κατά συνέπεια, ο Κύριος πρέπει να γαμάει κι ο Υποτελής να γαμιέται. Αμήν. 

     Ένα πρωινό θα καταπιαστούμε αναλυτικά με το Συμπόσιον και τη θεωρία του Πλάτωνος για τα παιδικά και την παιδεραστεία. Σήμερα όμως θα κάνουμε κάτι άλλο.

 

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Έχετε διαβάσει την Αγαπημένη της Τόνι Μόρισον;

‘Γονατισμένοι [46 σκλάβοι] στην ομίχλη, περίμεναν το καψόνι κάποιου φρουρού, ή δύο, ή τριών. Ή ίσως να το ‘θέλαν όλοι. Να το ‘θελαν από έναν συγκεκριμένο κρατούμενο ή από κανέναν – ή απ’ όλους.

-Πρωινό;  Θες πρωινό, αράπη;

-Μάλιστα, Κύριε.

-Πεινάς, αράπη;

-Μάλιστα, Κύριε.

– Ορίστε.

Συχνά ο γονατισμένος άντρας προτιμούσε μια βολή στο κεφάλι προκειμένου να πάρει μαζί του στον Ιησού, ως αντίτιμο ίσως, ένα κομματάκι πόσθης. Αυτό δεν το ‘ξερε τότε ο Πωλ Ντη. Κοίταζε τα παράλυτα χέρια του, μύριζε το φρουρό, άκουγε τους σιγανούς γρυλισμούς του, τόσο όμοιους με των περιστεριών, καθώς στεκόταν μπροστά σ’ αυτόν που γονάτιζε μες την ομίχλη στα δεξιά του. Σίγουρος ότι θα ήταν η σειρά του, αναγούλιασε – μη βγάζοντας τίποτα. Ο φρουρός που παρατηρούσε του τσάκισε τον ώμο με το όπλο και ο απασχολημένος με τον άλλο φρουρός αποφάσισε να παραλείψει προς το παρόν τον καινούργιο, αρκεί το παντελόνι και τα παπούτσια του να μην λερώνονται από νέγρικα ξερατά’.

Το λήμμα τσιμπουκώνω δεν θα το διαβάσετε σε κάνενα λεξικό. Ούτε το τσιμπούκωμα.  Στο απόσπασμα που παρέθεσα, η Μόρισον περιγράφει πως οι λευκοί φρουροί τσιμπούκωναν τους νέγρους κρατούμενους. Δεν υπάρχουν

Continue reading →