τα δύο φλέγοντα ζητήματα της Αριστεράς: ο τρόπος διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου και η αναγκαιότητα ή μη του κόμματος

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΙΑΒΑΣΑ κάπου ότι όλα τα μεγάλα σούπερ μάρκετ έχουν εφοδιαστεί με νέες μηχανές καταγραφής της τιμής και πληρωμής των εμπορευμάτων, με τις οποίες θα καταργήσουν τους/τις ταμίες. Αν δεν το έχουν κάνει, θα το κάνουν, είναι ζήτημα χρόνου.  Στις ΗΠΑ έχουν καταργηθεί από το φθινόπωρο 600.000 θέσεις εργασίας κυρίως στις εταιρείες τεχνολογίας λόγω της τεχνητής νοημοσύνης –  μόνο νοημοσύνη δεν είναι. Και οι πολεμικές βιομηχανίες των ισχυρών κρατών ετοιμάζουν πυρετωδώς στρατό χωρίς στρατιώτες κι έχουν ονομάσει αυτόνομο πόλεμο την διεξαγωγή του πολέμου χωρίς στρατιώτες. Θα περιοριστώ σε αυτά μόνο τα παραδείγματα και θα σημειώσω μόνο ότι η προσεχής εικοσαετία (2023-2043) θα είναι μία από τις κομβικότερες εικοσαετίες της ιστορίας όχι μόνο του καπιταλισμού και του δυτικού πολιτισμού αλλά του ανθρωπίνου γένους.

ΟΙ θέσεις εργασίας, τα επαγγέλματα και οι δεξιότητες που θα χαθούν οριστικά και αμετάκλητα θα είναι πολύ περισσότερες από αυτές που θα δημιουργηθούν.  Δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό είναι και πολύ άσχημο νέο –  κάθε άλλο, πολύ ευχάριστα νέα. Εργοστάσια, παραγωγή χωρίς εργάτες – στρατόπεδα, στρατός και πόλεμος χωρίς στρατιώτες. Από έξοχα έως συγκλονιστικά –  δύο κοινωνικές επαναστάσεις. Δεν θα δουλεύουμε και δεν θα πολεμάμε –  ήδη εργάζεται μια ισχνή μειονότητα που θα γίνει ισχνότερη και ήδη δεν πολεμάμε. Δεν θα δουλεύουν οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες δε θα δουλεύουν, κατά συνέπεια δεν θα εξαρτώνται από τους άνδρες και έτσι ολοκληρώνεται και η  τρίτη κοινωνική επανάσταση της εποχής μας, η ελευθερία των γυναικών.

Continue reading

δεν είναι καθόλου βέβαιη η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας, εάν . . .

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ότι οι μύγες δεν έχουν εγκέφαλο. Η πρόταση που μόλις διαβάσατε είναι λαθεμένη, ατελής θα έλεγα. Οι μύγες δεν έχουν κεντρικό νευρικό σύστημα, εγκέφαλο, αλλά έχουν πολλούς μικροσκοπικούς εγκεφάλους διάσπαρτους στα πόδια τους. Τα σκυλιά έχουν εγκέφαλο. Έχετε δει σκυλί με ένα πόδι λιγότερο και ανθρώπους με ένα πόδι ή και χωρίς πόδια. Έχετε δει όμως μύγα με ένα ή περισσότερα πόδια κομμένα; Εάν δείτε μύγα να στριφογυρίζει γύρω από τον εαυτό της χωρίς να μπορεί να πετάξει, να είστε βέβαιοι και βέβαιες ότι της λείπουν ένα ή περισσότερα πόδια, της λείπει ένα μέρος του περιφερειακού διάσπαρτου εγκεφάλου. Ο σκύλος όμως  και ο άνθρωπος και όλα τα θηλαστικά μπορούν να κινηθούν και να ζήσουν και με ένα πόδι λιγότερο.

Continue reading

συνταγματική αναθεώρηση και ιδιωτικοποίηση των Πανεπιστημίων

“ο ΣΥΡΙΖΑ ξανασκέφτεται ποιος γαμιέται”

Γρηγόρης Βαλιανάτος στο fb

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΤΙΣ επαναληπτικές εκλογές που θα γίνουν στις 25 Ιουνίου υπάρχει το ενδεχόμενο, να μη πω βεβαιότητα,  η Νέα Δημοκρατία να αποσπάσει πάνω από 180 έδρες και να προχωρήσει ακάθεκτη στην ριζική αναθεώρηση του Συντάγματος. Μία από τις πολλές αλλαγές που θα κάνει θα είναι και η κατάργηση του άρθρου 16 που δεν επιτρέπει την ύπαρξη και λειτουργία  ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Αυτό σημαίνει ότι αφενός θα ιδρυθούν από επιχειρηματίες  ιδιωτικά Πανεπιστήμια και αφετέρου τα κρατικά/δημόσια Πανεπιστήμια θα ιδιωτικοποιηθούν – θα επονομαστούν “μη κερδοσκοπικά ιδρύματα”. Οι φοιτητές θα καταβάλλουν δίδακτρα, θα αγοράζουν τα βιβλία τους και  θα καταργηθούν σταδιακά, σε  σύντομο χρονικό διάστημα, εντός λίγων ετών, οι φοιτητικές εστίες και λέσχες. Αυτό σημαίνει ότι από τη μια οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών Πανεπιστημίων θα κερδίζουν κι από την άλλη το κράτος θα σταματήσει να χρηματοδοτεί τη λειτουργία των υπαρχόντων δημόσιων Πανεπιστημίων, θα περιοριστούν τα έξοδά του. Θα καταργηθεί η δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Continue reading

η στρατηγική της Νέας Δημοκρατίας για αυτοδύναμη κυβέρνηση και η βεβαιότητα της συγκρότησής της

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ επιτελείο της Νέας Δημοκρατίας, ένας μικρός αριθμός προσώπων που χαράσσουν την πολιτική και τη στρατηγική του κόμματος, προβάλλει με εμμονή και διακηρύσσει με έμφαση τη βεβαιότητα ότι η Νέα Δημοκρατία θα σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση μετά τις  δεύτερες εκλογές. Η στάση αυτή μας παρακινεί να αναρωτηθούμε, πώς σκέφτονται αυτά τα πρόσωπα και καταλήγουν σε αυτή τη βεβαιότητα; Ποιο σχέδιο έχουν καταρτίσει, ποιες είναι οι επί μέρους κινήσεις που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του στρατηγικού τους στόχου; 

Continue reading

η εσωτερική ομιλία και γιατί ξεχνάμε να κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ότι πρέπει να βάλω βενζίνα στο αυτοκίνητο. Η σκέψη αυτή εκφέρεται ως πρόταση εσωτερικής ομιλίας. εσωτερικού μονολόγου. Λέω στον εαυτό μου, χωρίς να μιλάω: πρέπει να βάλεις βενζίνα. Αυτό το “πρέπει” είναι μια εντολή –  διατάζουμε τον εαυτό μας να κάνει κάτι. Στην πραγματικότητα απευθυνόμαστε στον εγκέφαλό μας ως να είναι κάποιος άλλος και άρα μπορούμε να μιλάμε μαζί του.  Η εντολή αυτή αποθηκεύεται στην βραχύχρονη (βραχυπρόθεσμη) μνήμη και θα ανακληθεί, πρέπει να ανακληθεί –  ειδάλλως θα μείνω από βενζίνα. Ο εγκέφαλος εντέλλεται, διατάσσεται να μας θυμήσει να κάνουμε κάτι. Η πρόταση αυτή παίρνει συχνά την εξής μορφή: πρέπει να βάλεις βενζίνα, μην το ξεχάσεις. Γιατί εκφέρουμε την πρόταση, μην το ξεχάσεις; Γιατί στο παρελθόν έχουμε ξεχάσει να βάλουμε βενζίνα και έχουμε όχι μόνο ταλαιπωρηθεί αλλά έχουμε χάσει και ραντεβού και δουλειά και χρήματα. Με τη δεύτερη αυτή πρόταση κάνουμε πιο επιτακτική την εντολή για να αποθηκευτεί πιο έντονα στην βραχύχρονη μνήμη και έτσι είμαστε πιο βέβαιοι ότι η εντολή θα ανακληθεί. Για να γίνει ακόμα πιο επιτακτική, για να εξαλείψουμε κάθε ενδεχόμενο να ξεχάσουμε να βάλουμε βενζίνα, θα πούμε στον εαυτό μας, στον εγκέφαλό μας, πρέπει να βάλεις βενζίνα, μην το ξεχάσεις, παλιομαλάκα. Βρίζουμε τον εαυτό μας διότι συνηθίζει να μην βάζει βενζίνα με όλες τις γνωστές συνέπειες.

Continue reading

γιατί ηδονιζόμαστε όταν επινοούμε και διατυπώνουμε σενάρια;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα ασχοληθούμε με την εξελικτική ιστορία της επινόησης και διατύπωσης σεναρίων, την μεγάλη ποικιλομορφία που παρουσιάζουν στην καθημερινή ζωή και την σπουδαιότατη λειτουργία που επιτελούν. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη λάμψη και τη χαρά που εμφανίστηκαν στο πρόσωπο του τρίχρονου Παύλου  μόλις μια φίλη μας τελείωσε το παραμύθι με τα τρία γουρουνάκια και τον κακό λύκο. Δεν αποκλείω το ενδεχόμενο αυτή η στιγμή να ήταν τόσο καθοριστική ώστε ο Παύλος να συνηθίζει να φτιάχνει “γερά σπίτια” στη ζωή του.  Το παραμύθι είναι ένα σενάριο. Το σενάριο είναι μια αφήγηση της διαδικασίας εκτύλιξης ενός επινοημένου, προκαθορισμένου σχεδίου. Το προκαθορισμένο (προθετικότητα)  σχέδιο του παραμυθιού είναι να συμβάλει στην κοινωνικοποίηση του παιδιού και να του περάσει ένα πολύ συγκεκριμένο νόημα (σκοπός) – όχι συμβουλή! Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο συχνά επινοούμε και διατυπώνουμε σενάρια –  ζούμε με και μέσα στα σενάρια, όπως και με και μέσα στη συνεργασία και τον ζωντανό κομμουνισμό. Ξέρετε, τα ψάρια δεν γνωρίζουν ότι ζουν μέσα στο νερό! Δυο παραδείγματα των ημερών μας είναι αποκαλυπτικά: κάποιος πατέρας προχτές ξέχασε 5,5 μηνών βρέφος στο αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να πεθάνει· θα σπεύσουμε αμέσως να διατυπώσουμε κάποιο σενάριο για να εξηγήσουμε την συμπεριφορά του. Ενώ τα σενάρια για τις επικείμενες εκλογές αποκαλύπτουν με τον καλύτερο τρόπο τη σχέση του σεναρίου με την επιθυμία και τους ευσεβείς πόθους μας.

Continue reading

πότε, τώρα τελευταία, άλλαξε η ζωή σου; μετά από ποιες εκλογές; θα αλλάξει μετά τις προσεχείς εκλογές;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ κάνουμε πρώτα μια επίσκεψη σε σύγχρονη, αυτοματοποιημένη κτηνοτροφική μονάδα, σε μονάδα εκτροφής αγελάδων για παραγωγή γάλακτος, και μετά θα απαντήσουμε στα ερωτήματα που διατυπώνονται στον τίτλο. Θα το κάνουμε αυτό για να απαντήσουμε σε ένα άλλο ερώτημα: μήπως η σημερινή κοινωνία και το κράτος έχουν ως πρότυπο τις κτηνοτροφικές μονάδες, μήπως τείνουν να οργανωθούν  όπως είναι οργανωμένες αυτές οι μονάδες· μήπως έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία; Γνωρίζουμε ότι ο κυλιόμενος ιμάντας (ταινία)  μεταβίβασης εφαρμόστηκε από τον πλούσιο και ισχυρό καπιταλιστή Φορντ στα εργοστάσια κατασκευής αυτοκινήτων στις αρχές του εικοστού αιώνα και ότι τον επινόησε μετά από επίσκεψή του σε κτηνοτροφική μονάδα. Δεν γνωρίζω εάν ο Φορντ είχε διαβάσει Πλάτωνα (υποθέτω πως όχι) ή εάν ασχολιόταν με την τεχνική και τη θεωρία του κινηματογράφου (επίσης υποθέτω πως όχι). Εκεί λοιπόν ο Φόρντ είδε αυτό που θα  βλέπαμε κι εμείς σήμερα σε μια επίσκεψή μας σε σύγχρονη κτηνοτροφική μονάδα.

Continue reading

μεταφράζοντας τη ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ του Αριστοφάνη: η δική μου μεταφραστική στρατηγική (ιδεολογία)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΑΠΟ όλα τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που έχουν διασωθεί, αυτά που μας δυσκολεύουν μακράν πιο πολύ είναι οι κωμωδίες του Αριστοφάνη. Εάν μεταφράσουμε πιστά (φιλολογική μετάφραση), ο αναγνώστης ή ο θεατής δεν θα καταλάβει απολύτως τίποτα. Για δύο λόγους. Πρώτον, αγνοούμε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής των αρχαίων Αθηναίων, των ανδρών και πολύ περισσότερο των γυναικών. Δεύτερον, και σημαντικότερο: η αττική κωμωδία είναι ένα σύμπαν υπαινιγμών, λογοπαιγνίων, υπονοουμένων, μεταφορών και παρομοιώσεων, περιορίζομαι σε αυτά, που άλλοτε μπορούμε κι άλλοτε δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε, άρα και να το εκφράσουμε. Εάν αποκλείσουμε τη φιλολογική μετάφραση, δεν μπορούμε να κάνουμε κι αλλιώς, τότε υπάρχει μόνο μία άλλη επιλογή: η ερμηνεία και η διασκευή, λιγότερο ή περισσότερο ελεύθερες, με άλλα λόγια θα πρέπει να καταφύγουμε στον αναχρονισμό. Έτσι, κατά κάποιο τρόπο, ξαναγράφουμε την κωμωδία. Πόσο τολμηροί όμως θα είμαστε ως προς τη χρήση του αναχρονισμού; Αυτό είναι το κομβικό ερώτημα σχετικά με την αντιμετώπιση των δυσκολιών της μετάφρασης των κωμωδιών του Αριστοφάνη. Η δική μου θέση είναι η εξής: τόλμη χωρίς όρια! Μόνο εάν είμαστε πιο αθυρόστομοι και βωμολόχοι από τον Αριστοφάνη, θα μπορέσουμε να πιάσουμε το πνεύμα αυτού του πολύ μεγάλου συγγραφέα, αυτού του έξοχου καλλιτέχνη. Είναι τόσο μεγάλος που κάνει ό,τι θέλει –  θα τον κατανοήσουμε μόνο εάν κι εμείς κάνουμε ό,τι θέλουμε!

ΘΑ εκθέσω σήμερα δύο (μόνο) από τις καίριες μεταφραστικές επιλογές που έχω κάνει στους στίχους που διαβάσατε χτες για να κατανοήσετε τόσο τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μεταφραστής όσο και την μεταφραστική στρατηγική που προκρίνω, με άλλα λόγια την μεταφραστική ιδεολογία μου.

Continue reading

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (μετάφραση)

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ

Τι να πω! Αν ήταν να πάνε να γλεντήσουν και να χορέψουν σε κάνα πανηγύρι ή σε κάνα ρεμπετάδικο, θα τσακιζόντουσαν να πάνε. Αν τις καλούσες σε πάρτι με ούζα και τρελίτσες, σα παλαβές θα τρέχανε, με τα τέσσερα, η μια πάνω στην άλλη. Τι να πω, τι να πω! Τον πούτσο και το γαμήσι έχουν στο μυαλό τους, τίποτα άλλο.   Πού στο διάολο είναι τώρα και δεν φαίνεται καμιά τους; Α, να, φάνηκε μια, [5] μία και μοναδική – η γειτόνισσά μου! Γεια σου, Κλεονίκη!

ΚΛΕΟΝΙΚΗ

Γειά σου και χαρά σου, Λυσιστράτη μου. Πολύ αναστατωμένη σε βλέπω – τι τρέχει;  Χαλάρωσε, κοπέλλα μου, χαλάρωσε, τι χολοσκάς;  Κατσουφιάζεις και ασχημαίνεις, το ξέρεις;

Continue reading

θα ψηφίσω το κόμμα ΤΡΕΙΣ ΜΗΝΕΣ ΑΔΕΙΑ (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εκλογές για να αναζωπυρώσουμε τον κοινωνικό πόλεμο; )

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ λάβουμε υπ΄ όψει μας τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η επόμενη κυβέρνηση θα είναι κυβέρνηση ΝΔ-Πασόκ. Εάν οι βουλευτές του Πασόκ δεν είναι αρκετοί, θα βρεθούν κάποιοι βουλευτές ή κάποιο μικρό κόμμα. Υπάρχουν τρόποι να εξαναγκαστούν –  ο εκβιασμός, η δωροδοκία, οι απειλές. Τα μικρά κόμματα γνωρίζουν ότι οι δεύτερες εκλογές θα βγάλουν κυβέρνηση ΝΔ-Πασόκ και εμφανίζονται ανυποχώρητα εκ του ασφαλούς. Και στις εκλογές του 2027, όταν το Πασόκ θα κατακρημνιστεί στο 3-5%, τη θέση του θα την πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Continue reading